Pannen, aanrechten maar ook keukenmessen kunnen van RVS (roestvrij staal) zijn gemaakt. Hoe kreeg deze ijzersterke metaal legering zijn roestvrijstalen eigenschap?
Experiment met geweerlopen
In 1913 werd roestvrij staal (RVS of inox) bij toeval ontdekt. Metaalkundige Harry Brearley wilde geweerlopen maken en experimenteerde daardoor met staallegeringen. Van de geweerlopen die hij had geproduceerd, was er één bij die niet was gaan roesten. Deze bevatte 14% chroom.
Roest ontstaat doordat gewoon staal in aanraking komt met het zuurstof in de lucht, waardoor het ijzeroxiden vormt. Deze zijn kruimelig en rood/bruin van kleur. Metalen waar de zuurstof niet reageert op het onderliggende metaal zijn bijvoorbeeld aluminium, chroom en nikkel. De oxiden die deze metalen bevatten, vormen een niet doordringbare laag aan de oppervlakte. Het onderliggende metaal kan dus niet bereikt worden.
Door het hoeveelheid chroom in de experimenten voor de geweerloop, kon Brearley met de juiste verhoudingen dit metaal met zijn roestvrije eigenschap vervaardigen. De juiste hoeveelheid zorgde voor deze zuurstofwerende laag.
Roestvrij staal wordt ook wel roestvast staal genoemd. RVS kan wel degelijk roesten. Dit hangt af van het gehalte aan chroom van de legering. Dus: hoe meer chroom, hoe hoger de weerstand is tegen corrosie.
RVS: de juiste verhoudingen
Een bekende staallegering bevat 18% chroom en 8% nikkel, ook wel 18/8-staal genoemd. Daarnaast bevat het 0,2% koolstof. Dit wordt bijvoorbeeld voor aanrechten gebruikt. Staal van deze kwaliteit heeft goede vervormingeigenschappen. Dus is het ook met name geschikt voor bijvoorbeeld de voedselindustrie, melkerijen en de textielindustrie. Voor keukenmessen is een hoeveelheid van 13% chroom voldoende.
Door andere verhoudingen en toevoegingen van verschillende materialen, bijvoorbeeld koper, titanium, stikstof of silicium, krijgt het RVS ook andere eigenschappen, als corrosiebestendigheid. Met name in de maritieme wereld is dit RVS uitstekend geschikt.
RVS is niet meer weg te denken in onze wereld dankzij de vele toepassings mogelijkheden. En het is duurzaam bovendien.
RVS: een knap staaltje metaal!
