Dit artikel toont de betekenis van programmeren en het doel hiervan, evenals de betekenis van een programma en het doel van het schrijven van een programma. Ten slotte geeft dit artikel inzicht in de relatie tussen een programma en ontwerpen.
01 programmeren & Programma
Dit artikel toont de betekenis van programmeren en het doel hiervan, evenals de betekenis van een programma en het doel van het schrijven van een programma. Ten slotte geeft dit artikel inzicht in de relatie tussen een programma en ontwerpen.
01.01 Definitie: programmeren Een programma opstellen voor het verloop van een gebeurtenis. In de bouwkunde/ architectuur gebeurt dit veelal in de vorm van een programma van eisen (programmeren van een eisenpakket).
01.02 Doel: programmeren Programmeren en vastleggen van resultaten in een programma is een essentiële stap voor een zorgvuldige planontwikkeling. Het doel is voorkomen dat té snel naar oplossingen wordt gegrepen, die wellicht elders adequaat zijn gebleken, maar niet zijn toegesneden op de specifieke eisen en wensen van de onderhavige organisatie.
01.03 Definitie: programma van eisen Een programma van eisen (pve) is een opsomming van kwantitatieve en kwalitatieve randvoorwaarden en eisen waaraan een huisvestingsoplossing moet voldoen.
01.04 Doel: programma van eisen Voordat met een ontwerpproces gestart kan worden moet vastgelegd zijn wat er eigenlijk ontworpen moet worden en waar aan voldaan moet worden. Dit wordt vastgelegd in een programma van eisen. In eerste instantie zal het ruimtelijk-functioneel programma van eisen voor de architect debelangrijkste leidraad zijn. Maar eigenlijk gelijktijdig zijn ook het constructief programma van eisen en het bouwfysisch programma van eisen relevant. Immers, deze eisen kunnen consequenties hebben voor de ruimtelijk-functionele indeling en lay-out van het bouwwerk.
Een programma van eisen kan meerdere functies hebben, namelijk:
– Aanleiding tot reflectie
– Informatie en communicatie
– Toetsingsinstrument
– Middel tot budgetbepaling
– Basis voor contractvorming
01.05 Relatie: programma & ontwerper
Een programma van eisen wordt veelal gezien als het programma (ingrediënten) voor een ontwerpproces. Een programma van eisen is een document waarin de eisen van alle betrokken partijen (opdrachtgever, investeerders, externe belanghebbenden, enz.) gebundeld zijn. Hierin staat omschreven hoe een ontwerper/bouwer rekening dient te houden met de eisen van deze partijen. Een programma van eisen is dan veelal ook een leidraad in het ontwerpproces, waarop alle partijen te allen tijde terug kunnen vallen. Naast de eisen van betrokken partijen staan ook de randvoorwaarden (waaraan een project dient te voldoen) in het programma van eisen vermeld.
02 Programma & ontwerp
Een constante wisselwerking tussen programmeren en ontwerpen. Programmeren, ontwerpen en bouwen zijn drie hoofdactiviteiten in het bouwproces. Deze hoofdactiviteiten zijn de basis voor communicatie tussen de belangrijkste partijen in een (simpel) bouwproces. De gebruikers/opdrachtgevers, ontwerpers en bouwers communiceren veelal via een programma (van eisen) tijdens het ontwikkeltraject en de uitvoering.
Ten eerste stelt de gebruiker/opdrachtgever haar eisen samen in een pve. Hierin vindt de ontwerper haar basis voor het ontwerp. Komt het uiteindelijk tot een aanbesteding dan gebruikt de bouwer het programma van de ontwerper als basis voor haar prijsvraag/ uitvoering. De cirkel wordt dan weer voltooid door de opdrachtgever/ gebruiker die het programma als toetsingsdocument gebruikt ter controle op de bouwer. Mochten er dan wijzigingen doorgevoerd worden gebeurt via dezelfde cirkel: opdrachtgever/ gebruiker à ontwerper à bouwer à opdrachtgever/ gebruiker.
W.T. Friesen
Student TU-Delft, 2009
