Sinds eind jaren ’80 wordt in opleidings- en trainingssituaties regelmatig gebruik gemaakt van trainingsacteurs. Wat doet een trainingsacteur en welke toegevoegde waarde heeft het werken met acteurs voor de training en de deelnemer/cursist?
Een trainingsacteur (of ‘rollenspeler’) is tijdens de training gesprekspartner in gespeelde situaties. De cursist of deelnemer kan zo met die situaties oefenen en krijgt inzicht in zijn/haar handelen en het effect daarvan op de ander.
Acteurs in trainingen, hoe werkt dat dan?
Een lastige of boze klant, een ongemotiveerde medewerker of iemand met een verstandelijke beperking die uit zijn dak gaat, een directeur, een crimineel of accountmanager: de acteur zet het allemaal neer – op verzoek.
Of het nu gaat om een verkoop- of managementtraining, agressie- of verzuimtrainingen, onderhandelen, coaching of advies, de acteur of rollenspeler is het ‘levend lesmateriaal’, waarmee en waarop de deelnemer kan oefenen. De acteur is daarbij dienstbaar aan de cursist en de trainer. De gespeelde situatie – ook wel ‘casus’ of ‘simulatie’ genoemd – wordt in het lesmateriaal beschreven of tijdens de training door de deelnemer zelf aangereikt. Daarbij wordt meestal geput uit de dagelijkse (werk)praktijk van de deelnemer. De keuze van de gespeelde situaties is afhankelijk van het doel van de training en het individuele leerdoel van de trainee.
Wat is de toegevoegde waarde?
De toegevoegde waarde van de acteur is zijn/haar mogelijkheid om het gesprek of de gespeelde situatie na te bespreken – wat in de werkelijkheid meestal niet kan – en te beschrijven wat het gedrag van de cursist voor effect had op hem/haar. Zo krijgt de cursist in zicht in wat goed werkt en wat niet. De acteur kan vertellen hoe hij zich voelde en wanneer en waarom op zijn gedrag veranderde in reactie op het gedrag van de cursist.
Naast deze mogelijkheid om feedback te geven ‘vanuit de rol’, kan een trainingsacteur nog tips geven vanuit zijn specifieke deskundigheid en ervaring als acteur in trainingen. Daarin ondersteunt hij de trainer, met het onderwerp van de training en het leerdoel van de deelnemer als uitgangspunt.
De acteur als co-trainer
Acteurs worden in een training soms ook ingezet als co-trainer. De acteur doet dan b.v. met de deelnemers vanuit zijn specifieke vakgebied speloefeningen, die passen bij het doel van de training, of om de cursisten ‘los te maken’. Zo kan de acteur bijdragen aan teambuilding tijdens de training of helpt hij zorgen voor een positieve, ontspannen sfeer. Het toepassen van dramatechnieken en improvisatieoefeningen kan bovendien een extra inhoudelijke kwaliteit aan een training geven.
