Soorten Conjunctuurgolven
Kondratieff
Is een economische cyclus met de langste duur. Deze word veroorzaakt door grote doorbraken in de technologie, zoals de industriële revolutie, de aanleg van spoorwegen etc. Die uitvindingen stimuleren de investeringen, de productiviteit en de economische groei zodanig dat een opgaande fase in de lange golf word ingezet. Als de meeste mogelijkheden van de doorbraak zijn uitgebuit, valt de economie terug in een lager niveau.
Juglar
Een vergelijkbare redenering kan men opzetten voor de investeringen in vaste activa.
Kitchin
De kortste cyclus ontstaat door voorraadinvesteringen. Deze investeringen kunnen snel worden aangepast aan de afzetverwachtingen.
De Fasen van de Conjunctuurcyclus
Conjunctuurverloop
– Opgaande fase
Kenmerkt zich door toenemende groei van de bestedingen. De productgroei neem hierdoor toe, bedrijven moeten dit opvangen met extra personeel, de arbeidsproductiviteit neemt toe, vaak is de productie kleiner dan de capaciteit, dus kunnen bedrijven de extra vraag nog opvangen, hierdoor dalen de gem. constante kosten en zal de winst toenemen.
– Hoogconjunctuur
De bezettingsgraad van de productie capaciteit is dan zo sterk opgelopen dat er knel punten in het productieproces ontstaan. De vraag overtreft de capaciteit, bedrijven kunnen hun prijzen verhogen, zorgt ook voor een stijging van lonen en prijzen van grondstoffen, consumenten en ondernemers krijgen meer vertrouwen wat zorgt voor een hoog niveau van investeringen en consumptie. De vraag naar krediet word hoog, de rente stijgt. Dan komt de omslag, er word zoveel geïnvesteerd dat het aanbod op de markt te snel stijgt en de prijzen te langzaam. De rendementen vallen tegen en word er minder geïnvesteerd, de bedrijven met een hoog break-even point worden het eerst geraakt, enkele bedrijven gaan failliet, minder vertrouwen.
– Neergang en Recessie
Bestedingen lopen terug,inflatie, productie, werkgelegenheid en winstgevendheid dalen. Weinig vertrouwen leid tot lage investeringen, dit alles leid tot een negatieve groei van de economie = Recessie. Na een tijd zal er een periode komen van herstel. De bedrijven zullen uiteindelijk toch nieuwe machines moeten kopen wanneer ze versleten zijn. De rente daalt ook in de conjuncturele neergang, inflatie daalt, vraag naar krediet is gezakt. De concurrentie positie van exporteurs zal verbeteren door de lage lonen, prijzen en rente.
Positieve Output gap = Bestedingen en productie overtreffen de productiecapaciteit. (overbesteding)
Inflatie
Oorzaken inflatie:
– Toenemende bestedingen uitgaande boven de capaciteit
– Stijgende loonkosten
– Stijgende kosten van grondstoffen
– Overheidsmaatregelen
– Stijgende winst
– en kapitaal kosten (rente en afschrijving)
Gevolgen van inflatie:
– Scheve inkomensverdeling.
– Lonen stijgen
– Belasting stijgt
– Waarde van geld daalt
Conjunctuurbeleid
De overheid kan de conjuncturele ontwikkelingen beïnvloeden op twee manieren:
1. Conjunctureel of anticyclisch beleid
De overheid stemt de belastingtarieven en de uitgaven af op de feitelijke conjunctuurontwikkelingen. In een laagconjunctuur stimuleert de overheid de bestedingen door een verlaging van de belastingtarieven of door een verhoging van de overheidsuitgaven.
2. Structureel begrotingsbeleid
De uitgaven plannen op basis van de lange termijn groei van de economie. Het resultaat is wel hetzelfde als bij een anticyclisch beleid, er ontstaat een tekort op de begroting, deze word weer recht getrokken in tijden van hoogconjunctuur. Het verschil is dat het anticyclisch beleid een actief beleid vergt en een structureel beleid werkt automatisch.