De geschiedenis van vuurwerk kent zijn start aan het begin van onze jaartelling in het oude China en Bangladesh. Het werd vooral door de Chinezen op grote schaal gebruikt. Vuurwerk werd later gebruikt in de oorlog voor het geven van signalen of korte verlichting. Vanaf de 13e eeuw begon China met buskruit te experimenteren, het belangrijkste bestanddeel van vuurwerk. Zo ontstonden er verschillende soorten vuurwerk.
Gevarenklassen
Vuurwerk kan men indelen in 4 gevarenklassen. De classificatie tot zo’n (sub)klasse vindt in China plaats. De volgende gevarenklassen zijn er (1.1 is de gevaarlijkste):
– 1.1: Gevaar voor een massa-explosie (Dit kan van toepassing zijn bij mortierbommen of shells. Dit is professioneel vuurwerk en erg gevaarlijk, zelfs het gevaarlijkste en zwaarste vuurwerk dat gebruikt wordt. Voor consumenten zijn de shells wel te koop in een kleinere uitvoering. Hierbij zijn ze verwerkt in cakes)
– 1.2: Gevaar voor scherfwerking (Iets kan bijvoorbeeld uit elkaar gaan spatten en kleine scherfjes met hoge snelheid verspreiden. Hierdoor kun je ernstige verwondingen oplopen. Er is hierbij geen kans op een massa-explosie)
– 1.3: Gevaar voor brand (Er kan hierbij ook gevaar zijn voor scherfwerking. Door vuurwerk op de verkeerde manier of plaats af te steken zou het brand tot gevolg kunnen hebben0
– 1.4: Minimaal gevaar voor ontploffing (Het consumentenvuurwerk wat getransporteerd moet worden, zal grotendeels tot deze klasse behoren, in ieder geval het legale vuurwerk. Bij het vuurwerk behorende tot deze klasse zijn beperkingen gesteld aan de kracht en de hoeveelheden en soorten werkzame stof)
Ongelukken bij vuurwerkgebruik
Vuurwerk wat niet werkt of opnieuw wordt afgestoken is vooral gevaarlijk. Bij het opnieuw afsteken is er sprake van een korter lont en ontploft het vuurwerk dus sneller.
Ongelukken komen elk jaar voor. Er wordt veel gedaan in Nederland om mensen te waarschuwen voor onverstandig gebruik van vuurwerk in de vorm van een vuurwerkcampagne of een spotje. Deze methoden zijn vooral bestemd voor de leeftijdscategorie 14 tot 20 jarigen. Er wordt vooral nadruk gelegd op oogletsel wat vaker voorkomt als andere verwondingen.
Enkele voorbeelden van ongelukken die de afgelopen jaren in Nederland aan bod zijn gekomen, en waarvan vuurwerk de oorzaak was heb ik hieronder vermeldt:
– In 2009 liep 1 op de 5 slachtoffers van vuurwerk oogletsel op. Bij 8 slachtoffers zijn ogen verwijderd en 25 slachtoffers zijn blind geworden.
– Ook zijn er vaak ernstige verwondingen aan hand of voet. Vuurwerk wat explodeert in je hand kan een misvormde hand betekenen of het kwijtraken van één of meerdere vingers. Als men vuurwerk naar iemand toegooit en het komt bij zijn voet terecht en explodeert vervolgens zou dit in sommige gevallen een voetamputatie betekenen.
– Gehoorbeschadiging kan optreden bij een ’te harde’ knal. In de wet staat dat zo’n knal nooit harder mag zijn als153 decibel. Vuurwerkfabrikanten zitten met hun (knal)vuurwerk meestal net op de grens.
Tips voor het verstandig gebruik van vuurwerk
– Vuurwerk kan onbetrouwbaar zijn wanneer je niet weet wanneer het gaat exploderen. Het is daarom niet verstandig om het in de hand af te steken. Voorbeelden zijn strijkers of rotjes.
– Kindervuurwerk zoals de bekende sterretjes, wordt vaak beschouwd als ‘koud’ vuurwerk. Maar er bestaat helemaal geen koud vuurwerk! Sterretjes kunnen ook gevaarlijk zijn want het gloeiende deel kan een temperatuur hebben van +/- 1200 graden Celsius. ga dus ook verstandig met dit soort vuurwerk om
– Steek nooit opnieuw vuurwerk af wanneer het lont te kort is of als er nog een kans bestaat dat het ontploft.
– Vuurwerk wat zijn eigen koers volgt, dus niet recht de lucht in schiet maar zichzelf voortbeweegt is hier verboden. Toch komt het afsteken ervan nog voor (gillende keukenmeiden/voetzoekers/luchthuilers).
– Ga altijd op gepaste afstand staan wanneer je vuurwerk afsteekt wat een harde knal tot gevolg heeft. Bij geringe afstand van het oor kan dit tot gehoorbeschadiging leiden.
– Lees de verplichte gebruiksaanwijzing bij het vuurwerk goed, als je nog onervaren bent bi het afsteken van dit spul.
– Ga nooit zelf experimenteren met vuurwerk. Dit kan levensgevaarlijk worden. Meestal explodeert het vuurwerk op een onverwacht moment. Laat het samenstellen van vuurwerk maar aan de experts over!
– Trek stevige kleding (zonder capuchon) aan dat bestand is tegen vonken (geen nylon)
– Houd minstens 6 meter afstand als er zwaarder vuurwerk wordt afgestoken.
– Vermijdt het gooien van vuurwerk, als is het zo verleidelijk. Je kan ander zo in gevaar brengen (of jezelf).
– Bewaar vuurwerk op een droge en koele plaats, buiten het bereik an kinderen en nooit in je jas- of broekzak!
– Let op de omstanders (mens en dier) en de windrichting
– Zorg ervoor dat je siervuurwerk en vuurwerkpotten op de juiste manier afsteekt.
– Het vuurwerkafval dat het residu vormt bij de ontploffing van vuurwerk kan onschadelijk worden gemaakt door het onder te dompelen in water.
Je ziet het, je moet erg oplettend en voorbereid zijn bij het afsteken van vuurwerk. Ik ben zelf niet zo’n vuurwerkfreak maar als jij/u er eentje bent zorg er dan voor dat de bovenstaande tips in je achterhoofd zijn opgeslagen.
ps.: Niet voor elke vuurwerksoort gelden als deze tips.
