blog placeholder

De zorgsector is een zeer grote sector in Nederland. Jaarlijks maken veel mensen gebruik van deze sector omdat ze lichamelijke of mentale klachten hebben en hiervan af willen. Vroeger kwamen mensen met een klacht naar de huisarts, werden daar geholpen of werden doorgestuurd naar een ziekenhuis. In het ziekenhuis werden vele afspraken gemaakt en werden mensen al snel in de wachtrij geplaatst. Deze wachtrij kan, hangt af van de klachten, wisselen van 1 week tot meerdere jaren voordat de patient kan worden geholpen. Dit moet natuurlijk sneller kunnen! Wat kan logistiek veranderen aan deze werkwijze en hoe kan logistiek dit veranderen?

Een defintie van logistiek: “Logistiek omvat de organisatie, planning, besturing en uitvoering van de goederenstroom vanaf de ontwikkeling en inkoop, via productie en distributie naar de eindafnemer, inclusief de retourstromen. Het doel is om tegen lage kosten en kapitaalgebruik te voldoen aan de behoeften van de markt, teneinde een langdurige relatie met de klant op te bouwen.”

Dit is een flinke defintie die we even in stukken gaan hakken en gaan koppelen aan wat zorg verwante producten. Organisatie & planning staat voor het organiseren en plannen van de vele verschillende processen in de zorg. Denk hierbij niet alleen aan de wachtkamer maar ook aan de verschillende poliklinieken, ambulances, nazorg etc. Besturing & uitvoering gebeurt met behulp van personeel (medisch specialisten, artsen, assistenten etc), ondersteunend personeel (ziekenbroeders, secretaresses, technische dienst) en ICT ondersteuning. Met de inzet van ICT en computers is er veel meer mogelijk in de zorgbranche. Toch loopt de zorg nog achter met deze technologie, veel archieven zijn (nog) niet digitaal en dit levert kost veel tijd en geld. Je ziet nu wel dat veel ziekenhuizen alle informatie digitaal gaan archiveren net zoals het bedrijfsleven. De hierboven beschreven processen zijn aansturing voor de huidige zorg.

Bij goederenstromen in een ziekenhuis kun je kijken naar producten en naar patienten. Productenstromen zijn dan vooral: medische apparatuur, documenten, bedden, lakens, medicijnen etc. Deze stromen lopen over alle afdelingen in lage of hoge mate en moeten goed beheerst worden. In veel ziekenhuizen wordt er stevig verlies geleden op deze producten doordat ze niet in kaart worden gebracht, niet worden bijgehouden, te duur (en te veel) worden ingekocht. Nu de marktwerking in NL tussen ziekenhuizen is aangewakkerd door de overheid zie je meteen dat ziekenhuizen deze productstromen zsm gaan controleren en beheersen. Dit bespaart jaarlijks vele miljoenen! Een andere stroom is die van patienten. Waar vroeger de patienten door het ziekenhuis werden “getrokken” worden patienten tegenwoordig door het proces “geduwt”. Patienten gaan nu van de huisarts, via de triage naar de specialist. Deze doet onderzoek, maakt foto's/scans en stelt een diagnose en behandeling via medicatie of operatie. Vroeger kwam een patient in deze cirkel, was er nog weinig communicatie tussen de afdelingen en moest de patient vaak zelf erg veel regelen. Tegenwoordig wordt met behulp van ICT de patient door de ene afdeling meteen doorverwezen naar de andere en weet de arts of specialist al wat er aan de hand is als de patient binnen stapt. Hierdoor staat de patient veel meer centraal, wat de wachttijden verkort, onnodige kosten weghaalt, betere samenwerking tusse afdelingen in het ziekenhuis bevordert etc. Het managen en beheersen van deze 2 stromen is van vitaal belang voor een ziekenhuis. 

Via ontwikkeling, inkoop, productie en distributie naar de eindafnemer en de retourstromen is niet echt van belang voor ziekenhuizen. Ontwikkeling op medisch en technologisch niveau vindt vooral plaats buiten ziekenhuizen of in academische ziekenhuizen. Inkoop heeft te maken met de productstromen en inkoopvolumes. Productie is het helpen van de patienten, met een operatie, dagverblijf of SEH (spoed eisende hulp). Distributie is minimaal van belang. Retourstromen zijn wel van belang, denk aan terugkerende patienten met dezelfde of andere klachten, complicaties, tests die zijn mislukt etc. Vanuit logistiek oogpunt is het beter eerste de normale stromen te beheersen, uit medisch oogpunt is het zijn de retourstromen natuurlijk ook van levensbelang. Het is aan de zorglogistiek hier een optimale balans in te vinden.

Tegen lage kosten en kapitaalgebruik wil zeggen dat er goed moet worden gekozen naar de beschikbare ruimte, tijd, budget, producten, personeel. Met een optimum van deze middelen zo goed mogelijke resultaten behalen tegen zo laag mogelijk kosten. Dit wordt het grootste probleem aangezien de zorg jarenlang voor een groot gedeelte door de overheid werd gefinancieerd en geld een “kleine” rol speelde. Nu de ziekenhuizen steeds minder budget krijgen, verzekeraars zorg moeten inkopen, er wordt gestreefd naar een marktwerking in de zorg en de organisatie en manier van denken op z'n kop gaat in de zorg moet er dus echt iets gaan veranderen in de zorg. Door te kijken naar mulitnationals en andere grote bedrijven zien ziekenhuizen hoe grote “bedrijven” (zoals zij zelf) worden verdeeld, gemanaged en aangepakt. Ziekenhuizen kunnen veel leren van het bedrijfsleven en doordat bedrijven op het gebied van logistiek en ICT toepassingen zo zijn veranderd wordt het hoog tijd dat ziekenhuizen deze aanpak gaan overnemen!