blog placeholder

In de Griekse oudheid kende men verschillende vormen van economie. Deze vormen hadden verschillende aspecten die het meest van belang waren in de samenleving. Handel is hiervan de belangrijkste. In dit artikel wordt ingegaan op deze handel, evenals de markten en het geld die de oude Grieken gebruikten.

Handel

Handel was een belangrijke bron van inkomsten voor de Grieken. Door te handelen kwamen ze aan hun voedsel en materialen om de bevolking te onderhouden. De lokale handelsgoederen werden over korte afstanden op het land vervoerd. Lange afstanden over het land waren erg moeilijk te maken, omdat Griekenland erg bergachtig is en er geen goede wegen waren tussen de verschillende stadsstaten. De handel over lange afstanden werd daarom vooral over de zee gedaan. De Middellandse, Zwarte en Egeïsche zee werden hier veel voor gebruikt. De handel overzee ontwikkelde zich tot een gespecialiseerde en belangrijke sector van de economie.

De handel werd door particulieren uitgevoerd en dus niet geregeld door de staat. Zo waren er emporos; handelaren die een eigen schip hadden. Ook konden ze een schip huren dat het bezit was van een ‘naukleros’. Veel van de goederen die de hele geschiedenis door oude Griekse worden verhandeld waren luxegoederen zoals juwelen en vazen. Ook landbouwproducten waar de Grieken in waren gespecialiseerd als wijn, olijven en honing. Handel was een erg belangrijke tak van de economie voor de Grieken. Zonder de handel over lange afstand, zouden de Grieken niet genoeg voedsel en slaven kunnen hebben krijgen.

 

Markten en Prijzen

Prijzen werden vooral bepaald door lokale voorwaarden, persoonlijke verhoudingen en ook afdingen en handelen was belangrijk. De bepaling van prijzen door de overheid was beperkt. De overheid zorgde er vooral voor dat de prijzen voor de burgers eerlijk en gelijk bleven. Zelfs als er een groot tekort aan graan was, betaalde Athene het duurdere bedrag aan de handelaren. Dit graan verkochten ze dan voor een lagere prijs aan de Atheense bevolking, zodat zij niet teveel onder de graantekorten zouden lijden.
De markten in de verschillende stadsstaten waren over het algemeen niet onderling met elkaar verbonden. Er zijn wel wat gevallen onderzocht waar dit wel zo was, bijvoorbeeld bij graanhandel. Er was echter in elke stadsstaat wel één (of meerdere) marktplaats, de Agora. Dit was een plek waar veel mensen bijeenkwamen voor economische, politieke en godsdienstige dingen. Het diende dus als een sociaal centrum waar mensen elkaar ontmoetten. Je vond er vele goederen en diensten als smeden en geldwisselaars.
De stadsstaten regelden de economische activiteiten die deels in hun Agoria plaatsvonden. Er waren ambtenaren die toezicht hielden op de geldzaken. Hiermee moesten ruzies in de handel worden voorkomen en de belangen van de staat worden verzekerd. Er werden bijvoorbeeld maten bedacht voor het wegen van de muntstukken, zodat vervalsing niet meer mogelijk was. Zo werden de belangen van de staat Athene en haar kopers en verkopers veilig gesteld. Naast de Agora kon een stadstaat met een goede haven ook een havenmarkt bezitten; de emporion.

Geld
De meeste Griekse stadsstaten gebruikten munten die van kostbare metalen waren gemaakt, voornamelijk van zilver. Zo ook in Athene. De waarde van de munten was ongeveer gelijk aan de waarde van het metaal waarvan de munten werden gemaakt. De Atheense munten zijn in de hele Griekse wereld teruggevonden. Dit kwam door het verre bereik dat de Atheense handel had maar ook dor het Atheense imperialisme. Athene gebruikte bijvoorbeeld haar munt om de militaire acties in het buitenland te betalen en zo kwam de munteenheid ook daar terecht. Er werd zelfs een regel ingesteld die ervoor zorgde dat bepaalde handelscontacten van Athene alleen nog de Atheense munt mochten gebruiken. De bekendste munt in Athene was de Tetradrachme, een zilvere munt van 17,2 gram. Op deze muntstond het symbool van de godin Athena, namelijk een uil.