Welke soorten controleverklaringen zijn er? Wat heeft de Clarity-regelgeving hiermee te maken? En hoe zit het dan met accountantsverklaringen, klopt het dat die niet meer bestaan? Dit artikel legt het uit.
Soorten verklaringen
Per heden (2011) zijn de Clarity standaarden van toepassing. Dit houdt in een aanpassing van de regelgeving zoals deze was opgenomen in de HRA (het Handboek RegisterAccountants, voorheen GBA). Eén van de dingen die veranderd is, is dat we tegenwoordig van controleverklaring spreken in plaats van accountantsverklaring.
Welke soort verklaringen zijn er? Dit wijkt niet af van de situatie van vóór de clarity standaarden. Wanneer alles in orde is, wordt er uiteraard een goedkeurende controleverklaring afgegeven. Maar niet altijd is alles in orde. De mogelijkheden worden hieronder besproken.
In de vier punten hieronder zijn enkele steeds terugkomende begrippen genoemd. In het kort betekenen deze begrippen het volgende. Een bedenking is een echte fout en is aanwijsbaar. Met onzekerheid wordt bedoeld dat er sprake is van twijfel, je weet niet zeker of er sprake is van een fout maar je weet ook niet zeker dat het goed is. Het begrip materieel betreft een kleine fout terwijl het begrip wezenlijk daarentegen betrekking heeft op een grote fout. Hoe groot een fout kan en mag zijn, hangt volledig af van de situatie. Bij de ene onderneming kan € 1.000 heel wezenlijk zijn (bijvoorbeeld voor de slager op de hoek), terwijl voor een groot bedrijf zoals Shell € 100.000 misschien net materieel is, ofwel nog net de moeite van het vermelden waard.
Dan nu de soorten controleverklaringen.
1. Wanneer er een onzekerheid is in de controle en deze onzekerheid is van materieel belang, dan wordt er een controleverklaring met beperking afgegeven. De nadruk ligt in dit geval op een goedkeuring ‘onder voorbehoud’ van een bepaalde post. Een voorbeeld hiervan kan zijn voorraad welke zich in oorlogsgebieden bevindt.
2. Wanneer er een onzekerheid van wezenlijk belang is, wordt er een controleverklaring met oordeelsonthouding afgegeven. Dit kan het geval zijn wanneer bijvoorbeeld de post debiteuren per 31/12 niet aansluit met het grootboek. Er kan dan in het geheel geen uitspraak worden gedaan over deze post.
3. Wanneer er een bedenking is met betrekking tot de controle welke van materieel belang is, wordt er een controleverklaring afgegeven met beperking. De nadruk ligt hierbij op een goedkeuring ‘met uitzondering van’ een bepaalde post (zie punt 1 voor het verschil met onzekerheid). Een voorbeeld is: posten welke in december thuishoren, zijn in januari geboekt.
4. Wanneer er een bedenking is van wezenlijk belang, dan wordt een afkeurende controleverklaring afgegeven. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer een directeur iets eist waar de accountant het vaktechnisch niet mee eens kan zijn.
