Net zoals in bovenstaand voorbeeld van het glas dat voor de één halfleeg en voor de ander halfvol is kun je met de keuze van de juiste woorden en formuleringen eenzelfde gebeurtenis heel droevig of heel mooi maken. In dit artikel wil ik dat toelichten aan de hand van een aantal zinnen in de opzet van een memorial voor mijn overleden moeder en de uiteindelijk door mij aangepaste definitieve zinnen zoals ze in de memorial zijn uitgesproken.
“U bent geboren en opgegroeid in Aalten waar u een mooie jeugd gehad heeft.” Zo op het eerste gezicht een goede zin, toch heb ik hem veranderd in “U bent geboren en getogen in Aalten waar u een mooie jeugd gehad heeft”. Je ziet dat ondanks dat de betekenissen van opgegroeid en getogen exact gelijk zijn dat de zin veel logischer loopt met “getogen”. Dit komt doordat “geboren en getogen” in het Nederlands een vaste uitdrukking is en dus door de luisteraar verwacht wordt en het is dus zelfs niet onmogelijk dat een luisteraar als de zin “U bent geboren en opgegroeid in Aalten” wordt voorgelezen, onbewust “U bent geboren en getogen in Aalten” hoort.
De zin “U mocht na de lagere school naar de MULO in Assen, waarna u als bankmedewerkster aan de slag mocht in Aalten.” Heb ik veranderd in “U mocht na de lagere school naar de MULO in Assen, waarna u als bankmedewerkster aan de slag ging in Aalten. Je ziet dat alleen door de zinssnede “aan de slag mocht” te veranderen in “aan de slag ging” er opeens geen sprake meer is van een onderdanig meisje maar van een zelfstandige jonge vrouw die zelf kiest waar ze gaat werken.
De zin “Mooi was het verhaal dat u één keer per week op de fiets naar Winterswijk moest om zitting te houden, met de geldlade gewoon achterop.” heb ik veranderd in “Mooi is het verhaal dat u als jong meisje één keer per week alleen op de fiets naar Winterswijk ging om voor de bank zitting te houden, met de geldlade gewoon achterop onder de snelbinder.” Allereerst omdat het nog steeds een mooi verhaal is. Ten tweede omdat ik wil benadrukken dat een het een jong meisje van net 17 betreft, ten derde dat ze “alleen” dus zonder enige vorm van bewaking of iets dergelijks op pad ging, ten vierde dat ze niet “moest” maar uit eigen vrije beweging “ging” ten vijfde omdat duidelijk moet zijn dat ze voor de “bank” op pad ging en ten zesde heb ik “onder de snelbinder” toegevoegd om het beeld van de geldlade achterop de bagagedrager sterker te visualiseren.
“Het tuindersbedrijf werd door jullie samen gerund, waarbij u zich als een prima schuurmanager ontpopte, vooral tijdens de aardappeltijd.” heb ik veranderd in “Het tuindersbedrijf werd door jullie samen gerund, waarbij u zich, vooral tijdens de aardappeltijd, als een prima schuurmanager ontpopte.” Omdat het mijns inziens beter loopt.
“Samen beleefden jullie vele gelukkige jaren en hadden een kinderwens die niet zo snel in vervulling ging.” heb ik veranderd in “Samen beleefden jullie vele gelukkige jaren maar jullie kinderwens ging echter de eerste jaren niet in vervulling.” Omdat op deze manier duidelijker wordt weergegeven dat het de eerste jaren van het huwelijk betreft.
“U had de dankbare taak om Bartje en Hansje, de oudste 2 zoons van Tante Anne en ome Drikus, lange tijd te verzorgen wegens ziekte van tante Anne.” heb ik veranderd in “Wegens ziekte van tante Anne kregen jullie in die tijd echter de dankbare taak om jullie neefjes Bartje en Hansje, de oudste 2 zonen van tante Anne en ome Drikus, een lange tijd te verzorgen.” omdat op deze manier de reden waarom ze de dankbare taak kregen duidelijk wordt gemaakt en door de namen van de twee neefjes te vermelden de zin veel persoonlijker wordt.
“Dat ging jullie uitstekend af, waarna ook jullie eigen kinderwens in vervulling ging.” heb ik veranderd in “Dit ging jullie uitstekend af en kort nadat jullie neefjes Kees en Timo weer naar hun eigen ouders terug konden ging, alsof dit van bovenaf zo bedoeld was, jullie eigen kinderwens in vervulling.” omdat wijlen mijn vader en moeder vaak zeiden dat ze het gevoel hadden dat het door God zo geregeld was.
“Liever tien den gien ien” zei u altijd en jullie mochten 10 kinderen in jullie armen sluiten en samen kregen jullie er nog heel veel schoonkinderen en kleinkinderen en zelfs 2 achterkleinkinderen bij.” heb ik veranderd in “Uiteindelijk mochten jullie 10 kinderen in jullie armen sluiten en u zei dan ook altijd “Liever tien den gien ien”. Samen kregen jullie er later nog heel veel schoonkinderen, kleinkinderen en zelfs 2 achterkleinkinderen bij.” omdat mijn ouders pas “Liever tien den gien ien” plachten te zeggen nadat ze 10 kinderen hadden gekregen.
“Zij vormden uw dierbaarste bezit en ze waren U tot het eind aan toe allemaal even lief.” heb ik veranderd in “Zij vormden uw dierbaarste bezit en ze waren u tot het eind aan toe allemaal even lief en al deze kinderen en ook degenen die er niet meer zijn neemt u voor altijd mee in uw hart.” om een gevoel van oneindige liefde voor haar kinderen over te brengen op de luisteraars.
“Later konden kinderen en kleinkinderen altijd uw auto lenen als ze wilden. Zoals altijd had u het vertrouwen dat het wel goed kwam, iets wat u in uw hele leven ook uitdroeg en waar wij erg dankbaar voor zijn.” heb ik veranderd in “U had altijd het vertrouwen dat alles goed kwam, iets wat u in uw hele leven ook uitdroeg en waar wij erg dankbaar voor zijn. Daarom mochten bijvoorbeeld uw kinderen en kleinkinderen altijd uw auto lenen.” zodat goed duidelijk wordt dat ze altijd een goed vertrouwen had in de goede afloop van alle dingen wat onder andere bleek uit het feit dat haar kinderen en kleinkinderen altijd haar auto mochten lenen.
“Ook nam u de tijd om nieuwe dingen te proberen, zoals leren orgel spelen en eens iets nieuws uitproberen met eten koken.’ heb ik veranderd in “Ook nam u graag de tijd om nieuwe dingen te proberen, zoals orgel leren spelen, eens iets nieuws uitproberen met eten koken en op 74 jarige leeftijd nog op computerles.” Omdat ik juist het feit dat ze op 74 jarige leeftijd nog op computerles ging heel bijzonder vind.
“Bijzonder was het daarom wel dat u na de verhuizing naar de Zorgvliedstraat daar bijna niets meer veranderd hebt in huis.” heb ik veranderd in “Het was daarom bijzonder dat u na de verhuizing naar de Zorgvliedstraat daar in huis in al die jaren bijna niets heeft veranderd.” Omdat de zin volgens mij beter loopt.
“Het overlijden van vader, uw schoonzoon, uw één na oudste zoon en uw jongste zoon waren zwarte bladzijden, uw levensmotto tel uw zegeningen werd door u bewonderenswaardig toegepast.” heb ik veranderd in “Het overlijden van vader, uw schoonzoon, uw één na oudste zoon en uw jongste zoon waren de zwaarste momenten in uw leven, ook tijdens die momenten heeft u echter uw levensmotto “tel uw zegeningen” bewonderenswaardig toegepast.” omdat dit vriendelijker in het gehoor ligt en de zin beter loopt.
“Zelfstandig wonen ging prima tot een jaar geleden, hierna werd het moeilijker en tenslotte gaf u aan dat het niet meer ging en verhuisde naar Het Avondlicht.” heb ik veranderd in “U heeft, dankzij de hulp van uw familie, uw buren en de thuiszorg, tot uw 89ste verjaardag nog zelfstandig in uw huis kunnen wonen. Een paar dagen hierna werd het moeilijker en tenslotte gaf u aan dat het niet meer ging en verhuisde u naar het verzorgingshuis Avondlicht in Assen.” om de bij de uitvaart aanwezige buren te bedanken, een completer beeld te schetsen van de laatste levensperiode van mijn moeder en om duidelijk aan te geven dat Avondlicht de naam is van een verzorgingstehuis.
“Hier bent u 6 weken met veel liefde verzorgd, u was daar erg tevreden tot u 31 december overleed. Het was goed zo.” heb ik veranderd in “Daar bent u uw laatste 6 weken met veel liefde verzorgd, u was daar tot het einde aan toe erg tevreden. Het was goed zo.” omdat het vriendelijker overkomt.
Zoals je aan bovenstaande voorbeelden kunt zien is de manier waarop je dezelfde feiten opschrijft je deze bij de lezer of de luisteraar heel anders kan doen overkomen.
