Ondanks de maatschappelijk verbeterde positie van homo’s, lesbiennes en biseksuelen zijn er nog veel mensen die met zichzelf in de knoop liggen over hun geaardheid en de nood voelen er met iemand over te praten. Hoe werkt het adoptierecht, hoe kan ik uit de kast komen als ik getrouwd ben, hoe zoek ik een partner… Waar kan je terecht voor een antwoord op deze vragen? Probeer de Holebifoon eens.
De Holebifoon is geen onbekende in onze maatschappij, zowel hetero’s als holebi’s weten van het bestaan af van deze vrijwillige organisatie. Maar wat velen niet weten is dat de Holebifoon meer doet dan luisteren en problemen behandelen. Om de werking van de Holebifoon te kunnen begrijpen, is het noodzakelijk eerst te weten wat het werkelijk is.
De Holebifoon is een vrijwillige organisatie die anonieme dienstverlening geeft aan iedereen die vragen heeft over holebiseksualteit. De mensen kunnen bij hen terecht voor zowel informatie, advies, adressen van organisaties of voor een gesprek, al dan niet voor zichzelf bedoeld.
Want de Holebifoon is niet enkel een aanspreekpunt voor de betrokkene in kwestie, ook ouders, leerkrachten, vrienden of partners kunnen er terecht om informatie in te winnen over holebiseksualtiteit. Ook wie zich al geout heeft, kan terecht bij de Holebifoon voor adressen van holebigroepen, holebivriendelijke hotels, restaurants, cafés of voor de actuele activiteiten-en fuifkalender.
Organisatie en opleiding
De Holebifoon is een deelorganisatie van de Holebifederatie, die een verzamelnaam is voor alle Vlaamse en Brusselse holebiverenigingen. Naast de Holebifoon organiseert de federatie ook nog Holebitext, het holebimagazine ZiZo, de jaarlijkse Belgian Lesbian and Gay Pride en de Lesbiennedag. Voor de Holebifoon zijn twee personeelsleden aangesteld, een coördinator en een administratieve ondersteuner.
Vrijwilligers helpen de coördinator meedenken over het te voeren beleid. Zij hebben een gedegen opleiding en een selectieprocedure doorlopen om te kunnen voldoen aan de drie grote pijlers waarop de Holebifoon gebaseerd is: anonimiteit, neutraliteit en deskundigheid. Anoniem, omdat zowel de vrijwilligers als de bellers hun identiteit niet prijsgeven en ook de locatie van de Holebifoon ongekend is. Van de vrijwilligers wordt verwacht dat ze hun medewerking geheim houden. Deze pijler hangt sterk samen met de neutraliteitsfactor. Iedere beller heeft recht op gehoor, los van persoonlijke overtuiging of positie. Voor de derde pijler moeten de dienstverleners een opleiding volgen waarin ze gesprekstechnieken krijgen en op de hoogte gebracht worden van nieuwe ontwikkelingen rond holebiseksualiteit.
Ook na hun opleiding worden de vrijwilligers verder bijgeschoold. Nieuwe vrijwilligers krijgen tijdens de allereerste twee permanenties een ervaren vrijwilliger aan hun zijde, een zogenaamde “peter” of “meter”. Zij blijven ook na de proefperiode een contactpersoon.
Jaarverslag
De Holebifoon viert dit jaar zijn vijftiende verjaardag en kan enkel maar tevreden zijn over het geboekte resultaat. Alle telefonische oproepen en e-mails die binnenkomen worden geregistreerd. Zo kan er een overzicht gecreëerd worden van het type beller, de aan bod gekomen thema’s en de plaatsen naar waar de bellers eventueel worden doorverwezen. Die resultaten komen dan terecht in het jaarverslag.
Het verslag van vorig jaar vertoont een contrast met de trend die de voorbije vijf jaar werd doorgezet. In tegenstelling tot de vorige jaren komen er opnieuw procentueel meer telefonische oproepen binnen dan elektronische berichten of chatberichten. Vorig jaar kreeg de Holebifoon 1012 oproepen binnen, dat is een stijging van 4% ten opzichte van 2007. Voor het jaarverslag van 2009 wordt verwacht dat de telefonische oproepen nog zullen stijgen.
Maar wat informatievragen betreft, zijn mensen toch nog vlugger geneigd een e-mail te sturen dan de telefoon op te nemen. Soms zijn mensen wat terughoudender om hun probleem of vraag rechtstreeks aan de vrijwilliger mee te delen, en dan kan de afstandelijkere werking van een e-mail wonderen doen.
Aandacht voor alle leeftijdsgroepen en oproepen
Er kan geen vaste leeftijdsgroep van bellers vastgelegd worden. De vrijwilligers krijgen telefoontjes binnen van zowel tieners, als zestigplussers. Ook de reden waarom mensen opbellen kan sterk verschillen. Getrouwde mannen of vrouwen nemen contact op met de telefoondienst omdat ze zich ongelukkig voelen in hun huidige situatie en hun geaardheid naar buiten willen brengen. Ook personen die een relatie hebben met een getrouwd persoon weten de vrijwilligers te vinden.
Wat merkwaardig is, is dat de grootste groep bellers gelegen is rond de categorie van 26-30 jarigen en dat iets meer dan de helft mannen zijn die oproepen. Vrouwen zijn dan weer vlugger geneigd hun oproep elektronisch te versturen. Een belangrijke taak van de Holebifoon is ervoor te zorgen dat bellers contacten kunnen leggen.
Zestigplussers zijn vaak op zoek naar iemand, naar leeftijdsgenoten, mensen met wie ze kunnen praten en een vriendschapsband kunnen opbouwen. Dat is voor hen geen sinecure. Bij jongeren is homoseksualiteit gekend en veelal bespreekbaar, maar bij oudere mensen is het een taboe. Die mensen hebben de openheid ervan in de media opgevangen en durven nu ook de stap zetten. En de Holebifoon kan hen daarbij helpen.
In de vijftien jaar dat de Holebifoon bestaat zijn al heel wat veranderingen opgetreden in de maatschappij, maar die dringen niet altijd door tot de beller. Zo blijft het altijd een heikele zaak voor jongere bellers om de ouders op de hoogte te brengen. Meestal is dat uit vrees dat ze niet akkoord zouden zijn.
Een ander punt waar rekening mee gehouden moet worden, is de verandering van probleemstelling. Voor het leeuwendeel krijgt de Holebifoon informatieve vragen van bellers of verwanten van die personen en die zijn niet representatief. De algemene cijfers van bellers naar de Holebifoon moeten dus genuanceerd worden. Vandaar er een opdeling gemaakt wordt in het soort oproepen en het type van bellers.
Soorten oproepen
Er zijn grofweg drie soorten oproepen. De eerste soort is de informatieve oproep, waarbij de beller allerhande praktische of juridische informatie wil bekomen. Dat kunnen adressen zijn van holebiverenigingen, artsen of therapeuten, aanvragen voor de fuivenkalender, informatie over bijvoorbeeld het homoadoptierecht of samenlevingswetgevingen, maar dat kan bijvoorbeeld ook hulp zijn bij schoolwerken. De Holebifoon komt op informatief vlak ook tegemoet aan vragen van indirecte bellers. Partners of familie kunnen met hun specifieke vragen ook ondergebracht worden bij de informatieve bellers.
Een tweede soort oproep is de opvang, waarbij de beller een specifiek probleem aanhaalt waarover gepraat wordt met de vrijwilliger. Hierbij kunnen we spreken over het ervaren van een bepaald probleem. Het niet durven “outen” van de geaardheid omwille van zelfontkenning of uit angst voor de reacties van dierbaren is hier een voorbeeld van een opvangoproep. Ook gevallen van discriminatie, pesten of ongewenste seksuele intimiteiten worden genoteerd.
De laatste soort oproep kan omschreven worden als een crisissituatie. De vrijwilliger merkt hierbij dat het gaat om een acuut probleem dat verder reikt dan het bieden van een luisterend oor. De bellers kunnen dan niet altijd geholpen worden door de hulporganisatie en meestal worden ze doorverwezen naar professionele organisaties, zoals de Holebifederatie of naar de welzijnssector (artsen, psychologen, gespecialiseerde diensten…). Dit gebeurt in 62.7% van de gevallen.
Voor de overige crisisbellers kunnen de Holebifoonmedewerkers een oplossing aanreiken binnen hun eigen bevoegdheden.
Bereiken Holebifoon
Toch is het bereiken van een groot publiek niet altijd de gemakkelijkste taak. Het probleem is dat de Holebifoon als telefoondienst niet altijd het juiste publiek weet te bereiken. De Holebifoon is vooral gekend in het holebimilieu. Daarbuiten hebben de mensen wel al van het gegeven “Holebifoon” gehoord, maar de precieze werking ervan en welke problemen er behandeld worden, is nog één groot vraagteken.
Hetero’s moeten ook weten dat ze terecht kunnen bij de hulplijn. Studenten kunnen bellen voor werkjes of thesissen en ook leerkrachten kunnen bij de Holebifoon terecht voor tips over de aanpak van holebiseksualiteit in lesverband.
De Holebifoon is bereikbaar op maandag en donderdag (behalve op feestdagen) van 18u tot 22u en op woensdag van 14u tot 22u op het nummer 0800/99.533
Wie liever elektronisch contact opneemt, kan dit doen via: vragen@holebifoon.be.
