De afgelopen decennia heeft Nederland vluchtelingen opgevangen uit Afghanistan, Armenië, China, Eritrea, Guinee, Irak, Iran, Joegoslavië (voormalig), Sierra Leone, Somalië, Sri Lanka en Syrië. We hebben ons hier toe verplicht door de ondertekening van het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties. Het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties uit 1951 vormt het uitgangspunt van internationale vluchtelingenbescherming. In het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties staat dat mensen die vervolging vrezen wegens ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of een politieke overtuiging, recht hebben op bescherming. Ook het belangrijke beginsel van non-refoulement staat in het Vluchtelingenverdrag: staten mogen geen mensen terugsturen naar landen waar zij te vrezen hebben voor vervolging.
Tot waar zijn wij verantwoordelijk voor vluchtelingen?
Bij de ondertekening van het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties is men er genoegzaam van uit gegaan dat we alleen vluchtelingen uit andere landen op onze aardbol hoeven op te vangen. Maar stel je nu eens voor dat er in een ver verleden al eens mensen de ruimte in gegaan zijn (zie mijn eerdere artikel loopt-het-leven-op-mars-gevaar?) die daar met succes een kolonie hebben gesticht waar ze zich al eeuwen in vrede voortplanten maar ook daar nu op het punt zijn aangeland dat door de te grote menselijke populatie er conflicten ontstaan waardoor miljoenen mensen interstellair op de vlucht slaan richting de aarde waardoor wij aardbewoners in ons voortbestaan worden bedreigd. Zijn we dan ook volgens het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties verplicht deze mensen op te vangen? Het antwoord op deze vraag is, alleen voor de mensen die vervolging vrezen wegens ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of een politieke overtuiging.
Het menselijk criterium:
Het criterium voor de grens van onze verantwoordelijkheid is dat het mensen moeten betreffen. Dit betekend dat we ons wel verplicht hebben tot het opvangen van menselijke vluchtelingen maar niet van primaten (mensapen), ondanks dat wij van hen afstammen en wij genetisch gezien voor 98% identiek zijn. Door dit criterium is het ook mogelijk dat we de interstellaire vluchtelingen misschien niet hoeven op te vangen omdat ze anders door geëvolueerd zijn en genetisch misschien ook 2% van ons verschillen. Uitgaande van dit gegeven is het dus ook mogelijk dat onze toekomstige interstellaire vluchtelingen, die na vele lichtjaren reizen eindelijk een planeet vinden met menselijk leven, niet geaccepteerd worden als vluchteling omdat ze in de ogen van de verder ontwikkelde mensachtigen op die planeet een soort “primaten”zijn.
