Er zijn miljoenen criminelen in Nederland die niet worden gestraft. Te hard rijden is verboden, maar gebeurt toch dagelijks. Er zijn genoeg mensen te noemen die wel eens iets mee hebben genomen uit een supermarkt zonder te betalen. Maar deze mensen zijn nooit gestraft. Zo zijn er nog veel meer misdrijven en overtredingen op te noemen. Er zijn miljoenen plegers van strafbare feiten, en het merendeel wordt niet gestraft.
Er wordt binnen het strafrecht een bepaalde selectie toegepast.
Hoe komt deze selectie tot stand? Is het gewoon een kwestie tot pech hebben? Lopen sommige mensen een grotere kans om gepakt te worden dan anderen? Zulke vragen worden behandeld onder de noemer: selectiviteit van het strafrechtelijk systeem.
Onder selectiviteit wordt verstaan: Het verschijnen dat systematische, dat wil zeggen niet-toevallige, factoren bepalen welke natuurlijke of rechtspersonen uit het totaal van wetsovertreders in aanraking komen met de politie en/of justitie.
Er zijn 3 vormen van selectiviteit te noemen:
- Onvermogen van politie en justitie om alle zaken die aan hen worden voorgelegd te behandelen. Bij middelzware gevallen, zoals woninginbraken, wordt bijna in het geheel geen opsporingsactiviteit verricht. De kans dat die daders worden opgepakt is dus nihil. Ook worden er door het OM te veel zaken geseponeerd, omdat er simpel gezegd geen tijd is om binnen de gestelde termijnen een zaak te behandelen.
- Grote verschillen in het gevoerde beleid m.b.t. opsporing, vervolging en berechting in verschillende regio’s van het land. Wat de ene regio door de politie met berisping wordt afgedaan, leidt in een andere regio tot oplegging van een gevangenisstraf. Persoongerichte selectiviteit. Bepaalde zaken worden anders afgedaan vanwege bepaalde kenmerken van de dader.
- Voor een dergelijke, op de persoon toegesneden afdoening, kunnen goede redenen zijn, maar bij de afwezigheid daarvan wordt het beginsel van de rechtsgelijkheid erdoor met voeten getreden. Er wordt dan bijvoorbeeld gesproken over klassenjustitie of van rechtelijke discriminatie.
(Curcus Crimologie @ HU 2008)
