Iedereen heeft wel eens ooit met plagen te maken gehad. Het komt voor in alle culturen en binnen alle leeftijden. Toch is er wel een groot verschil te zien tussen culturen en leeftijden. In westerse culturen zijn de motieven voor plagen bijvoorbeeld anders dan de motieven van de collectivistische culturen. Wanneer er wordt gekeken naar plagen in de verschillende leeftijdsfases, is het duidelijk dat kinderen eigenlijk hun hele leven lang met plagen te maken hebben (Warm, 1997). Plagen is dus een onderdeel van de ontwikkeling van een persoon. Het is daarom belangrijk te weten wat voor positieve bijdrage het plagen heeft aan de ontwikkeling van een kind. De onderzoeksvraag hierbij luidt dan ook: ‘Welke positieve invloeden heeft plagen op de ontwikkeling van een kind?’. Hierbij wordt er eerst verder ingegaan op wat de definitie is van plagen, welke belangrijke factoren er zijn bij het interpreteren van geplaag, welke vormen van geplaag in de verschillende fases van het leven voorkomen en wat de motieven voor het plagen zijn.
Definitie van plagen
Het onderwerp plagen is nog niet wetenschappelijk onderzocht, waardoor er dus geen concrete definitie beschikbaar is in de psychologische literatuur (Warm, 1997).
Om toch enig beeld te krijgen van wat plagen inhoudt, wordt er vooral gekeken naar de karakteristieken die te zien zijn in vaak voorkomend geplaag. Hierbij is het duidelijk dat plagen een opzettelijke daad is, waarbij degene die plaagt erop uit is om spanningen op te wekken. De spanning die er ontstaat is niet erg sterk, zodat het slachtoffer zichzelf nog kan redden. Daarmee wordt bedoeld dat het slachtoffer zichzelf kan verbeteren en verdedigen (Warm, 1997).
Verder wordt plagen vaak gebruikt binnen een relatie. Hiermee wordt de band die er is binnen de relatie versterkt. De plager geeft dan op een speelse manier kritiek op het slachtoffer. Het geplaag kan gaan over de daden van het geplaagde slachtoffer, maar ook over non-actieve factoren, zoals bijvoorbeeld het uiterlijk of het niet bezitten van een vriendje of vriendinnetje etc. (Warm, 1997).
Belangrijke factoren bij het interpreteren van geplaag
Bij plagen wordt er gebruikt gemaakt van een dubbelzinnigheid. Er wordt namelijk kritiek gegeven, wat dus negatief is, maar het zorgt er ook voor dat de band tussen de plager en het slachtoffer hechter wordt. De plager toont hiermee een positief gebaar, omdat hij/zij hiermee de verbintenis benadrukt en versterkt. Hoe het plagen door het slachtoffer wordt geïnterpreteerd is dus een belangrijke factor. Wanneer het plagen alleen als kritiek wordt opgevat en dus als negatief wordt ervaren, kan dat gevolgen hebben voor de relatie. Het kan ervoor zorgen dat de band binnen de relatie verslechterd. (Heine, 2009)
Cultuur speelt hierbij ook een belangrijke rol. Plagen komt in iedere cultuur in dezelfde vormen en fases voor. Het verschil tussen culturen is dan ook niet terug te zien in het geplaag, maar in het interpreteren van dit geplaag. Er is namelijk een verschil tussen collectivistische culturen en westerse culturen. Onder collectivistische culturen worden culturen verstaan die binnen de samenleving groepsgericht leven en afhankelijk van elkaar zijn. Westerse culturen zijn daarentegen veel individueler en zelfstandiger.
Binnen collectivistische culturen neemt het slachtoffer over het algemeen het geplaag veel positiever op dan binnen westerse culturen. In collectivistische culturen is het namelijk ongewenst om je te onderscheiden van anderen en dus gewenst om opgenomen te worden in een groep. Wanneer iemand dus wordt geplaagd nemen zij dit eerder op als een versterking van de relationele band dan als kritiek (Campos et al., 2007).
Westerse culturen zijn echter veel individualistischer. Hierdoor zien zij het geplaag eerder als kritiek, dan als een poging tot het versterken van de vriendschappelijke band. Deze bewering geldt natuurlijk niet altijd in de westerse cultuur. Binnen een goede relatie wordt plagen bijvoorbeeld vaak wel als positief beschouwd (Campos et al., 2007).
Ook de ontwikkeling van taalkundige vaardigheden speelt een belangrijke rol. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen van zes tot acht jaar sarcasme beginnen te herkennen. Onderzoeken die gericht zijn op het herkennen van de dubbelzinnigheid achter plagen, laten zien dat een betere taalkundige vaardigheid zorgt voor een verandering in de vormen van plagen (Warm, 1997). Kinderen van vier jaar zien plagen als het opzettelijk zorgen voor ellende bij een ander. Later op de basisschool wordt er vooral gebruik gemaakt van gemeen pesten. Dit is waarschijnlijk doordat het kind een grotere woordenschat heeft en dus het vermogen heeft om iemand te kwellen met woorden. Later in de adolescentie neemt vooral de symbolische betekenis toe, wat eerder omschreven is in de tekst als dubbelzinnigheid (Warm, 1997).
Plagen in de verschillende fases van het leven
Kinderen krijgen al rond de babytijd te maken met plagen. Het geplaag dat zij tijdens deze leeftijdsfase ervaren, komt vooral van ouders of andere modellen die aanwezig zijn in hun leefomgeving. Ouders maken gebruik van plaagspelletjes zoals een muntje achter het oor van het kind vandaan toveren. Van dit soort plaagspelletjes leren kinderen dat sommige ervaringen en situaties in het leven niet zijn wat ze lijken (Warm, 1997).
In latere fases van het leven verandert het doel van plagen. Op de basisschool wordt er vooral geplaagd door kinderen onderling. Kinderen die ouder zijn, plagen vaak jongere kinderen omdat zij zichzelf hiermee verzekeren dat zij een rijpere status hebben bereikt dan de jongere kinderen (Warm, 1997).
Tijdens de vroege adolescentie richt het geplaag zich vooral op de uiterlijke verzorging van een andere persoon. Adolescenten zijn namelijk eerder bezig met hun uiterlijk en kleding dan met de verschillen tussen rijping (Warm, 1997).
Een andere grote zorg onder adolescenten is het verkrijgen en behouden van relaties, en het worden geweigerd door leeftijdsgenootjes. Plagen kan ervoor zorgen dat relaties worden versterkt. Door middel van plagen worden vriendschappen namelijk getest en onderzocht. Dit soort geplaag laat een bevestiging van vriendschap zien en een vertrouwen dat de relatie dit kortstondige geplaag kan weerstaan (Warm, 1997).
Motieven voor plagen bij kinderen onderling
Het motief om te gaan plagen is vaak erg duidelijk. Plagen kan namelijk worden gezien als een uiting van macht. Het gewenste resultaat hiervan is dat anderen zich aan jouw onderwerpen en het verkrijgen van dominantie (Warm, 1997). Een persoon die dit namelijk bezit, wordt al snel als populair gezien. Populariteit speelt dus een zeer belangrijke rol bij plagen en is vaak het motief om te beginnen met plagen. Er wordt in dit geval gebruik gemaakt van gemeen plagen, wat voor spanningen zorgt bij het slachtoffer. De plager bereikt hiermee een hogere dominante status en komt dichterbij populaire status. Dit motief voor plagen speelt vooral mee in de westerse culturen (Campos et al., 2007).
Een ander motief om te gaan plagen is het beginnen of versterken van een vriendschap of relatie. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van een speelse manier van plagen met een scherp randje. Dit houdt dus in dat het plagen wel enige kritiek bevat, maar op een speelse manier wordt gepresenteerd.
Conclusie
Ter conclusie heeft plagen dus verschillende positieve effecten. Dit begint rond de geboorte, waarbij het kind leert van de plaagspelletjes die een ouder toe past op het kind. Het kind leert hierdoor dat niet iedere ervaring in het leven letterlijk moet worden genomen.
Verder kan het plagen ervoor zorgen dat vriendschappen worden versterkt, doordat vrienden elkaar op een speelse manier kritiek geven. Daarbij bevestigd het ook de vriendschap en laat het zien dat het vertrouwen er is dat de vriendschap het geplaag kan weerstaan.
Plagen kan ook voor een hogere populaire status zorgen bij kinderen onderling. Dit is binnen Westerse culturen vaak ook een groot motief om te gaan plagen.
Slot
Om terug te komen op de onderzoeksvraag: ‘Welke positieve invloeden heeft plagen op de ontwikkeling van een kind?’, kunnen er een paar dingen worden geconcludeerd. Plagen wordt ten eerste gebruikt als een soort van leermiddel door ouders, die zij in spelletjesvorm toepassen. Dit is dus erg belangrijk bij de ontwikkeling van het kind, omdat het hiermee leert om te gaan met bepaalde ervaringen.
Een andere belangrijke factor is dat plagen de vriendschappelijke band versterkt. Vriendschappen zijn erg belangrijk bij de ontwikkeling van het kind en door middel van geplaag worden deze vriendschappen getest en onderzocht.
Tot slot kan het kind door middel van geplaag zich ontwikkelen tot een populair kind.
Plagen heeft dus verschillende positieve effecten die zeer belangrijk zijn bij de ontwikkeling van het kind.
Referenties:
Keltner, D. (2008). In defense of teasing. The New York Times,
Heine, S., Lehman, Darrin, R., Markus, Hazel, R., Kitayama & Shinobu (2009). Is there a universal need for positive self-regard? Psychological Review, 766-794.
Campos, B., Keltner, D., Beck, J. M., Gonzaga, G. C. & John, O. P. (2007). Culture and teasing: The relational benefits of reduced desire for positive self-differentiation. PSPB, 3-16.
Warm, T. R. (1997). The role of teasing in development and vice versa. Developmental and Behavioral Pediatrics, 18, (2), 97-101.
