- Waar komen Zigeuners oorspronkelijk vandaan?
- Welke Zigeunergroeperingen zijn er?
- Wat zijn de benamingen van Zigeuners?
- Welke verschillen zijn er tussen Zigeunergroeperingen?
Oorsprong
Zigeuners komen oorspronkelijk uit India. Door de moslimoorlogen werden zij gedwongen een zwervend bestaan te leiden en werden vaak als slaven gevangen genomen. Het waren namelijk kundige vaklui met specialisaties zoals metaalbewerking of het temmen van paarden. Toen ze rond 1400 vrijkwamen hadden ze geen territorium waar ze zich konden vestigen. Ze verlieten hun geboortestreek en trokken via Perzië in westelijke richting.
Doortocht naar Europa
De groepen verdienden hun geld met handel, diverse ambachten en vooral met muziek en dans. De zigeuners die uit het oosten kwamen, botsten op de barrière van de Middellandse Zee. Een deel koos voor een doortocht via Noord-Afrika naar Spanje, terwijl het andere deel via Turkije en Griekenland, de Balkan en Centraal-Europa binnentrok.
Beginperiode in Europa
Na hun aankomst in Europa bestond er nauwelijks of geen weerstand tegen hen. Zowel in de Midden-Europese landen als in Spanje kregen de eerste rondtrekkende zigeuners zelfs vrijgeleide brieven. De Spaanse koning Alfonso gaf een dergelijke brief en benadrukte dat de zigeuners bepaald geen bedelaars zijn want zij bezaten veel paarden, goud en zilver.
Onderdrukking
Lang duurde deze bescherming niet want in de 16e eeuw begon de stigmatisering van deze groepen en werden door de kerk en overheid als heidenen beschouwd. In heel Europa brak een periode van vervolging en onderdrukking aan. In Roemenië werd er zelfs gejaagd op zigeuners en werden ze door de kloosters als slaven gekocht en verkocht.
Benamingen
Voor zigeuners worden verschillende benamingen gebruikt. De bekendste zijn: gitanos, gitanes, gipsy, tzigane en zigeuner. Deze benamingen werden gebruikt voor de zigeuners die via Noord-Afrika, Europa binnengekomen waren. Zelf noemen zij zich liever Roma, de naam voor een nomadisch volk. De term Roma kan zowel slaan op gehele volk als op één van de stammen. De eerder genoemde benamingen zijn afgeleid van het woord Egyptenaar (Egyptien)
De Taal
De taal van de zigeuners kent verschillende varianten. De taal vertoont sterke overeenkomsten met het oud-Indiaas: het Sanskriet, een oude Indische taal die in India zelf niet meer wordt gesproken maar nog wel bestudeerd kan worden.
De Muziek
In de loop der tijd raakten de zigeuners toch min of meer verbonden met bepaalde gebieden. Ze namen verschillende kenmerken uit die culturen over en mengden die met hun eigen cultuur. Op het gebied van muziek is dit duidelijk te horen. Zo is er duidelijk verschil tussen de muziek en dans van de Spaanse gitanos (de flamenco) en die van de Hogaarse zigeuners. Bij Spaanse zigeuners varieert de muziek van langgerekte smartelijke klaagzangen tot heftige explosies. het is een combinatie van gitaarmuziek, handgeklap, zang en gedanste voetritmes “zapateados” genoemd.
http://www.myspace.com/video/vid/6333702
De Hongaarse zigeuners maken naast gitaren gebruik van andere instrumenten, zoals de cimbaal en violen.
De Spaanse zigeuner heeft de zang, dans en muziek ontwikkelt tot een heel eigen, strenge dansstijl en techniek: de flamenco. Dit is een samensmelting van Indiase, Arabische en Spaanse elementen.
Zigeunermuzikanten
Bekende zigeunermuzikanten uit deze tijd zijn:
- de gitarist Django Reinhardt
- het Nederlandse Trio Rosenberg
- de Spaans/Franse zigeuners Manitas de la Plata
- de Gypsy Kings
Dans
De verschillen in de muziek tussen diverse zigeurgroeperingen zijn groter dan wanneer we naar de dans kijken. De voetritmen, de golvende armbewegingen, het heen en weer zwenken van het bovenlichaam en de wiegende heupen, zijn karakteristiek bij zigeuners uit alle streken.
Tegenwoordig
De zigeuners hebben vaak onder armoedige omstandigheden geleefd aan de rand van een plaats. Tegenwoordig reizen ze nog maar weinig en meestal wonen ze op woonwagenkampen.
