Geert Wilders is een politicus die een steeds belangrijker deel uit maakt van de Nederlandse politiek. Wilders doet vaak uitspraken waar niet iedereen het mee eens is. Die voor veel mensen in Nederland en in het buitenland beledigend zijn. Daarom is het interessant om te zien hoe men in het buitenland denkt over Geert Wilders en de extreem rechtse of beter populistische stroming die momenteel door Europa trekt en ook in Nederland steeds belangrijker wordt.
Een ander interessant onderwerp is hoe Wilders de Nederlandse betrekkingen met het buitenland (beïnvloed of) beïnvloeden kan. Het doel van dit paper is om er achter te komen wat de buitenlandse visie is op de extreem rechtse stroming binnen Europa en dan met name de PVV en diens kopman Geert Wilders in Nederland. Omdat dit een onderwerp is dat erg actueel is heb ik voornamelijk gebruik gemaakt van kranten en opinie artikelen.
Om te beginnen lijkt het me verstandig om te kijken wie Geert Wilders is. Geert Wilders wordt vaak extreem rechts genoemd, maar dit is niet de beste manier is om Geert Wilders te beschrijven. Geert Wilders heeft zeker een aantal opvattingen die je ook terug vindt in extreem rechtse kringen. Zoals zijn uitgesproken anti-immigratie beleid, het tegen gaan van de ´islamisering´ of het anti-Europa beleid dat hij graag zou voeren. Maar de rest van Wilders partij programma kan eigenlijk beter als links-conservatief beschouwt worden. Maar wat met meer zekerheid gezegd kan worden is dat Wilders populistisch is. Dat houd in dat hij zegt wat het volk vindt en wilt, dat hij de taal van het volk spreekt, zich bezighoud met wat het volk belangrijk vind en inspeelt op de angsten van het volk. (Weaver 2007, 178). Dit kun je ondermeer afleiden van de tactiek die hij toepast om stemmen te verkrijgen. Hij heeft het bijvoorbeeld vaak over Henk en Ingrid. Dat is zijn synoniem voor de man in de straat. En veiligheid is een van zijn belangrijkste punten uit zijn partijprogramma, want dit is iets waar het volk veel behoefte aan heeft. hoewel het er niet naar uit ziet dat de veiligheid fundamenteel is afgenomen, is onveiligheid wel een breed gedragen gevoel. De ideeën van Geert Wilders zijn niet allemaal extreem -rechts, maar wel extreem en er is veel ophef over de vaak provocerende uitspraken van Geert Wilders en zijn partij in binnen- en buitenland. Zie ook het huidige proces over de strafbaarheid van zijn uitspraken.
Een mooi voorbeeld van de ophef over die uitspraken is een artikel van de heer Yazmek op de internetsite www.qantara.de, wat een islamitische georiënteerde site is. In dit artikel wordt er erg negatief geschreven over Geert Wilders en de PVV (2010). De Duits/Syrische schrijver van dit artikel betoogt dat Geert Wilders in andere woorden zegt dat moslims leugenachtig zijn en je op wachten in de straat om argeloze ongelovigen aan te vallen (Yazmek 2010). Hij betoogt verder dat mensen, die niet geloven dat Geert Wilders racisme camoufleert als vrijheid van meningsuiting, naïef zijn. Hij ziet Geert Wilders als een dreiging. En vind het schokkend dat er zoveel mensen op Geert Wilders hebben gestemd (Yazmek 2009). Ik denk dat deze informatie wat gekleurd is en vooral de persoonlijke mening van de auteur weergeeft en wat minder objectieve informatie is. Deze tekst komt bovendien niet heel overtuigend over vanwege bepaalde feiten die de auteur presenteert die aantoonbaar onjuist zijn. De auteur zegt bijvoorbeeld dat Geert Wilders’ partij de PVV de op een na grootse partij is. En dat slechts 30 procent van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking heeft gestemd (Yazmek 2009). Toch geeft dit wel heel goed weer hoe de Europese moslim bevolking over Geert Wilders denkt. Dit is natuurlijk slechts één mening, maar de auteur van het artikel heeft filosofie, politicologie, economie en Arabische studies gestudeerd. En is secretaris generaal van de centrale raad van moslims in Duitsland en zit in de Duitse lokale politiek. Dus Yazmek is niet zomaar iemand die kritiek levert op Wilders. Maar deze extreem kritische kijk op Geert Wilders is niet de enige.
Om te laten zien hoe Geert Wilders en de extreemrechtse, populistische en vaak ook anti-islamitische stroming in Europese landen gezien wordt, heb ik verschillende kleine artikelen van meerdere auteurs uit verschillende landen gevonden. Op deze manier krijg je een goed overzicht hoe Geert Wilders in verschillende landen wordt gezien. Een journalist uit Zwitserland schrijft dat in Nederland, dat ooit gezien werd als een land met een erg vrije en liberale leefstijl, er nu een groepering opgestaan is die niets wil weten van integratie, en het daardoor moeilijk maken om een fatsoenlijk integratiebeleid te voeren (Dedial 2010). Een anonieme Spaanse journalist schrijft dat de Europese politiek partijen de beweegredenen van de rechtse beweging moeten inzien en daar op in moeten spelen om te voorkomen dat de extreem rechtse en populistische partijen te veel macht verwerven. Hij of zij zegt ook dat deze golf van rechts extremisme meer een reactie is op het gedrag van bepaalde delen uit de moslim gemeenschap, dan dat het een reactie is op een xenofobie want Nederland heeft een lange traditie van het ontvangen van vreemdelingen (Annoniem 2010).
In een artikel van de Slowaak Morvay, zegt hij dat het in de toekomst mogelijk zou zijn dat een coalitie steun nodig heeft van Wilders om een meerderheid te hebben in het parlement. Maar Morvay zegt ook dat Wilders geen racist is en evenmin geen antisemitisch of anti-Amerikanistisch is. Tegelijk is Wilders tegen protectionisme en gelooft hij in de vrije markt. Maar aan de andere kant spuwt hij haat en wil hij een totale stop zetten op immigratie. We weten nog niet wat hij zal doen als hij een deel van de macht heeft. Al zegt hij zelf dat hij niet zal aandringen om zijn anti immigratie plannen door te voeren. Maar toch is het belangrijk deze extreem rechtse stroming in de gaten te houden want de extreem rechtse stroming dreigt zicht te verspreiden door heel europa (Morvay 2010).
{{extraAds}}
De stromingen die de afgelopen jaren door Europa heen gaan, zijn niet over een kam te scheren. Ze hebben overeenkomsten maar zijn zeker niet het zelfde. Dat is ook de reden dat ik de stroming een erg brede naam heb gegeven en ze zowel populistisch, extreem rechts als anti-islamitisch noem. Dit komt ook naar voren in een artikel van Deutche Welle. De Auteur van dat artikel beschrijft dat, en hoe er een extreem rechtse stroming in opkomst is en ook steeds groter wordt. Al hebben de verschillende extreem rechtse populistische partijen niet precies het zelfde programma en zijn er wel verschillen. Ze hebben wel allemaal een zelfde soort strategie, het benutten van de angst van stemmers in deze tijd van crisis. Ze spelen allemaal in op sociale onveiligheid en ze willen allemaal af van allochtonen. Ook zijn ze eigenlijk allemaal tegen supranationale instituties als Europa. Ze willen niet dat hun landen opgaan in een groot geheel als Europa en willen graag de eigen identiteit van het land behouden (Schmidt 2010). Maar het is extreem rechtse partijen nog niet gelukt om samen te werken op Europees niveau, omdat ze te veel verschillen van elkaar. Dus de rechtse vleugel partijen blijven schreeuw partijen die geen coalities kunnen vormen (Schmidt 2010). Niet met elkaar in Europees verband, maar ook niet de desbetreffende eigen landen.
Dit is overigens voor een deel al weer achterhaald want ook al is het moeilijk, het is Geert Wilders toch gelukt. Hij zit dan wel niet echt in de regering maar zijn PVV zit wel in de coalitie. Zo is Geert Wilders met zijn steun van het gedoogakkoord toch een stap dichterbij gekomen tot het regeren. En ook als rechtse vleugel partijen niet kunnen deelnemen aan coalities betekent dat niet dat ze geen invloed uitoefenen. Want de extreem rechtse partijen kunnen druk uitoefenen op centrum partijen. Omdat centrum partijen bang zijn stemmers kwijt te raken aan die rechtse vleugel partijen (Schmidt 2010). Ook zegt Schmidt dat Geert Wilders een speciaal geval is, Wilders probeert zich te definiëren als een verdediger van de democratie, en hij bekritiseert de groei van de islam ‘de zogenaamde islamisering’(2010). Schmidt zegt dat er een duidelijke connectie is tussen de Nederlandse extreem rechtse beweging en het verbod op minaretten in Zwitserland en de ‘pro’ beweging in Duitsland. En dat Wilders en zijn partij programma anders is dan de meer traditionele extreem rechtse partij programma’s zoals antisemitisme programma’s (2010). De golf die ik hier vaak een extreem rechtse populistische stroming of golf noem, heeft zich al in grote mate door Europa verspreid. In een artikel uit de Tijd van Ine Renson blijkt hoe ver die extreem rechtse populistische golf werkelijk verspreid is. Het populisme regeert in Nederland, net als in Denemarken waar de anti-immigratie partij de Deense Volkspartij (DF) van Pia Ksjaersgaard al sinds 2001 deelneemt aan de regering doormiddel van een gedoogakkoord. In Italië maakt de extreemrechtse Lega Nord van Umberto Bossi een groot deel uit van de regering van Silvio Berlusconi. En de Vrijheidspartij van de Oostenrijkse Jorg Haider haalt in de verkiezingen in Oostenrijk nog steeds 17,5 procent van de stemmen. De van het minaretten verbod bekende Zwitserse Volkspartij (SVP) is de grootste partij in Zwitserland en maakt daar deel uit van de regering (Renson 2010).
Maar dat zijn niet de enige landen tot waar deze golf zich verspreid heeft. Ook in Hongarije wordt de xenofobe, nationalistische partij Jobbik van Gabor Vona steeds populairder door een anti-Roma en zelfs een anti-Joods beleid te voeren. De nationalistische partij in Slowakije (SNS) heeft de afgelopen vier jaar ook deelgenomen aan de regering. En in het noorden van het Europese grond gebied is in Noorwegen de extreemrechtse partij van de vooruitgang (FrP) de op een na grootste partij. En in Zweden zit de rechts-populistische partij Zweden-Democraten ook in de regering (Renson 2010).
Dat er veel kritiek is op Geert Wilders, en dat er een populistische extreemrechtse beweging door Europa trekt is wel duidelijk. Maar een andere belangrijke vraag die ik me in dit paper stel, is wat voor invloed deze populistische verschuiving voor invloed heeft op de internationale betrekkingen. Kortom hoe reageren ze in het buitenland op Geert Wilders. En geeft dat problemen en zo ja welke. Om deze vragen te beantwoorden kun je heel erg simpel redeneren. De beweringen van Wilders maken veel mensen boos. Vooral in de islamitische landen. Maar als je de voorgaande dat de paragrafen leest kun je daar uit opmaken dat Nederland een van de vele landen is waar er kritiek is op de islam. En ook dat Nederland, niet de eerste is waar populistische anti-islamitische politieke partijen steeds meer macht krijgen. Daardoor zullen anderen landen binnen, maar ook buiten Europa niet gauw zeggen dat ze niet meer onderhandelen met Nederland omdat ze zich niet kunnen vinden in de veranderde Nederlandse politiek. Simpelweg omdat in tientallen landen de zelfde soort politieke verandering plaatsvindt. En omdat er in eigen land wellicht ook wel een dergelijke politiek beweging actief is. Ook zullen landen met een extreemrechtse en/of populistische partij in het parlement niet anders behandeld worden dan landen waar zulk soort partijen niet aanwezig zijn. Omdat het logisch te verklaren is dat deze partijen meer macht verwerven in deze tijden van crisis en verandering. En dat de bevolking niet gek geworden is maar gewoon bang is voor verandering.
Dat de schade die Wilders zal veroorzaken zal meevallen, blijkt onder meer uit een artikel uit de Volkskrant van de heer Mijs. Hij schrijft in zijn artikel dat uit ervaringen met gedoogsteun door extreemrechtse partijen blijkt dat er weinig schade aan de internationale handel en politieke relaties met het buitenland te verwachten valt (Mijs 2010). Het is mogelijk dat anti-Wilders groepen zullen proberen angst en onzekerheid te zaaien. Daarom moeten we goed blijven kijken wat het werkelijke gevaar is. Er wordt gezegd dat er een gevaar is tot economische schade door middel van boycots. Dit is ook gebeurd na de cartoons over Mohammed in 2005 in Denemarken. Maar het effect dat dit had op de Deense export was erg gering. Volgens Mijs stegen de Deense export cijfers zelfs. Dit zelfde is te zien in Oostenrijk met zijn FPÖ, het afgelopen decennium is zowel de economie als de export alleen maar verbeterd (Mijs 2010). Een ander gevaar waar op gewezen wordt is op diplomatieke reacties zoals uitsluiting van Nederland bij top overleg bij internationale instituties. Ook nu zal ik dit vergelijken met Oostenrijk en Denemarken. Toen de FPÖ in de Oostenrijkse regering kwam had dit wel gevolgen in de internationale politiek. Er werden sancties opgelegd vanuit Europa. En ook de Verenigende Staten verminderde de betrekkingen met Oostenrijk. En bij de internationale instituties werd Oostenrijk ook meer buiten beschouwing gelaten (Mijs 2010). De kans dat er nu een zelfde soort reactie komt op Geert Wilders is klein, dit is af te leiden uit het feit dat er nauwelijks internationale bemoeienis is op de Nederlandse kabinetsformatie en dit was in 2000 in Oostenrijk wel anders. Toen was deze beweging nog nieuw, nu bestaat het al langer. Dat de nieuwigheid van deze stroming af is blijkt ook uit het feit dat Denemarken nauwelijks reactie heeft gehad uit het buitenland, toen de Deense Volkspartij gedoogsteun gaf aan de Deense regering. In april 2009 werd Anders Fogh Rasmussen oud minister-president van Denemarken zelfs gekozen als secretaris-generaal van de NAVO (Mijs 2010). Een andere reden is dat alles wat Wilders doet als gevaarlijk wordt gezien door de Nederlandse bevolking. Vele mensen waren bang voor ernstige gevolgen na Wilders zijn Internet film Fitna, maar de reacties vielen enorm mee. En je zou kunnen zeggen dat dit voorval enorm was opgeblazen. Een zelfde soort afloop valt te verwachten voor andere acties van Wilders. Ook de gevolgen van de gedoogsteun van Wilders zullen meevallen. Het imago van Nederland zal er niet mee verbeteren. Dus voordelig is het zeker niet voor de internationale betrekkingen. Maar er is evenmin reden om je grote zorgen te maken.
Na het lezen van deze informatie kan je zeggen dat mijn onderzoeksvraag is beantwoord. Die vraag is namelijk ’Hoe wordt er in het buitenland gedacht over Geert Wilders en de Europese populistische beweging en hoe beïnvloed dat de buitenlandse betrekkingen met Nederland?’ Het eerste deel van mijn onderzoeksvraag is beantwoord door de artikelen van verschillende buitenlandse auteurs te bestuderen. Mazyek een Duits/Syrische schrijver heeft een erg scherpe kritiek op Wilders hij zegt dat Wilders een racist is en dat hij moslims portretteert als leugenaars en agressieve gevaarlijke mensen(2009). De meeste anderen journalisten zijn gematigder. Dedail schrijft in zijn artikel dat Nederland verandert is van een land dat heel open en gastvrij is naar een land dat juist de deuren dicht gooit voor immigranten. Hij zegt ook dat Wilders het moeilijk maakt om nog een gematigd integratiebeleid te voeren (2010) de Slowaakse journalist Morvay zegt dat Wilders geen racist is en geen slecht gedachtegoed heeft, maar dat hij aan de andere kant wel haat spuwt en immigratie naar Nederland helemaal stop wil zetten (2010). Uit deze voorbeelden kun je opmaken dat Wilders op vele manieren gezien wordt maar dat het in niet vaak positief is. Schmidt zegt in zijn artikel in Deutche Welle dat er wel een bepaalde extremistische rechts populistische golf merkbaar is door heel Europa. Maar dat deze partijen niet als één gerekend kunnen worden want ze verschillen inhoudelijk erg veel van elkaar. Deel twee van mijn onderzoeksvraag heb ik beantwoord door te kijken hoe groot de dreiging is voor economische en diplomatieke schade. Uit het artikel van Mijs uit de Volkskrant blijkt dat die economische schade erg meevalt want uit voorbeelden uit Denemarken en Oostenrijk blijkt dat de economie en de export sinds het hebben van een extreemrechtse populistische partij in de regering alleen maar gestegen is. En dat er dus nauwelijks economische schade merkbaar zal zijn (2010). En volgens Mijs zal de diplomatieke schade ook meevallen. In Oostenrijk was er toen de tijd wel diplomatiek schade maar Oostenrijk was een van de eerste landen met een actieve rechtse populistische partij. Maar de nieuwigheid is er af, Nederland is nu een van de vele landen met een dergelijke partij die deelneemt aan de regering of een regering heeft die van gedoogsteun van een dergelijke partij geniet. De buitenlandse betrekkingen zullen dus nauwelijks beïnvloed worden nu Geert Wilders gedoogsteun zal verlenen aan de Nederlandse regering (2010).
Samenvatting
Geert Wilders Wordt op vele manieren gezien. Maar over het algemeen wordt er negatief gedacht over Geert Wilders. Dat komt omdat Geert Wilders wordt gezien als een onderdeel van de extreemrechtse, populistische en anti-islamitische stroming die zich momenteel door Europa verspreidt. Dit wordt in het buitenland gezien als probleem. De partijen die tot deze stroming worden gerekend zoals de PVV, worden steeds groter omdat de massa bang is voor verandering in deze tijden van crisis en verandering. Geert Wilders wordt gezien als de leider van deze beweging in Nederland en is een van de hoofdrol spelers in deze beweging in Europa. Het is niet goed voor de reputatie van Nederland dat Geert Wilders met gedoogsteun deelneemt aan de regering. Maar de werkelijke schade zal meevallen het mogelijk dat sommige landen Nederland een boycot zullen opleggen, maar dat zal Nederland weinig economische schade doen. En ook de diplomatiek schade zal meevalle
Referenties
Annoniem (2010). “A challenge for Europe's parties.” from www.eurotopics.net.
Dedial, J. (2010). “Wilders must be taken seriously”. Neu Züricher Zeitung from www.eurotopics.net.
Mijs, A., Schout, Adriaan (2010). Internationale schade Wilders zal meevallen. De Volkskrant.Amsterdam, de Persgroep Nederland.
Morvay, P. (2010). “Wilders' populism set to spread”.from www.eurotopics.net.
Renson, I. (2010). Europa is bang. De Tijd. Amsterdam, Audax publishing BV. 16 oktober
Schmidt, F. (2010). “Across Europe, support for populist parties is on the rise “.from www.dw-world.de.
Yazmek, A. (2009). “Geert Wilders and the right-wing populist Threat.” from www.qantara.de.
Weaver,E.B.(2007). ''The communist Legacy? Populist but not Popular – The Foreign Policies of the Hungarian Radical Right'' In Europe for the Europeans: The foreign and Security Policy of the Populist Radical Right, ed. Christina S. Liang. Hampshire: Ashgate Publishing Limited, 177-178
