Lezen doen we allemaal. Niet alleen boeken en kranten, maar ook recepten, brieven en tijdschriften. Lezen biedt ons meer dan alleen vermaak. Het geeft ons kennis en inspiratie en verbindt met de wereld om ons heen. Mensen met een visuele beperking missen dan ook veel! Gelukkig zijn er veel oplossingen, die een uitkomst kunnen bieden.
Er zijn veel soorten leeshulpmiddelen op de markt verkrijgbaar. De groot letterboeken en braille boeken kennen we allemaal, maar er is meer!
Groot letter boeken
Voor mensen met een visuele beperking zijn er groot letterboeken beschikbaar. Er is een groot aanbod aan groot letterboeken te koop in de boekhandels of te lenen bij elke bibliotheek. De meeste groot letterboeken zijn romans of verhalende boeken, maar er zijn ook informatieve boeken, die als groot letter boek worden uitgegeven.
Brailleboeken
Brailleboeken zijn boeken in brailleschrift. Deze boeken worden gelezen door met de vingers de brailletekens te voelen. In elk genre zijn er brailleboeken te vinden. Brailleboeken zijn nauwelijks verkrijgbaar in reguliere boekhandels of in de bibliotheek. Er zijn wel een aantal gespecialiseerde bibliotheken, die brailleboeken aanbieden.
Leesloep
De leesloep is eigenlijk een sterk vergrootglas. Alle tekst die door de leesloep worden bekeken zullen worden vergroot. Hiermee biedt de leesloep een uitkomst voor mensen met een visuele beperking die gewone lectuur willen blijven lezen. Naast boeken is de leesloep natuurlijk ook geschikt voor het lezen van de post of een tijdschrift. Daarnaast biedt de leesloep een uitkomst aan mensen, voor wie een groot letterboek niet meer voldoende is. De leesloep is verkrijgbaar in verschillende soorten en maten, variërend van 1,5x vergroten tot 12,5x vergroten. Er zijn zelfs leesloepen met ingebouwde verlichting verkrijgbaar.
Leeslineaal
Voor mensen die moeite hebben om hun ogen op de juiste tekstregel te richten is er de leeslineaal. Deze leeslineaal is doorzichtig en legt u over de tekst heen. Door de lijn die in de leeslineaal ziet wordt het lezen van de juiste tekstregel vergemakkelijkt. Leeslinealen zijn ook verkrijgbaar met een ingebouwde loep, waardoor de tekstregel niet alleen duidelijk zichtmaar, maar ook nog eens vergroot wordt.
Meeleesboek
Een meeleesboek is bedoeld voor mensen die graag zelf de tekst willen blijven lezen, maar daar moeite mee hebvoor wie dat moeilijk is. Het meeleesboek biedt dan een uitkomst. Een meeleesboek is een gesproken boek in combinatie met tekst. De lezer van het boek leest de tekst zelf uit het boek en wordt bij het lezen ondersteund door het beluisteren van het gesproken boek. Het meeleesboek kent dan ook een langzaam voorleestempo met korte stiltes bij punten en komma’s en een wat langere stilte voor het bekijken van een illustratie. Het omslaan van de bladzijde wordt aangegeven door een geluidssignaal. Vaak wordt er aan het begin van een nieuw hoofdstuk een samenvatting voorgelezen als geheugensteuntje.
Luisterboeken
Een luisterboek is een gesproken boek, opgenomen op één of meerdere cd’s. Deze boeken worden letterlijk voorgelezen en ondersteund met geluidseffecten. Luisterboeken zijn geschikt voor mensen die blind zijn of mensen met een visuele beperking voor wie het lezen te vermoeiend is. Ook de luisterboeken zijn vandaag de dag in de boekhandel te koop en in veel bibliotheken te lenen.
Daisy-rom
Een daisy-rom is een speciale vorm van een luisterboek. Het woord Daisy komt van Digital Accessible Information System. Het gesproken boek wordt dan ook opgeslagen op een zogenaamde daisy-rom. Deze kan worden afgespeeld op sommige nieuwe computers, maar de meeste mensen gebruiken een zogeneemde daisy-speler om de boeken af te luisteren. Het grote voordeel is dat het hele boek op één daisy-rom staat en dat er dus geen cd’s gewisseld hoeven te worden. Ook kent de daisy-rom een duidelijke menu, waardoor het (in vergelijking met een gewoon luisterboek) makkelijk navigeren is naar het juiste hoofdstuk of de juiste alinea.
Het eenbod van daisy-roms is uitgebreider dan het aanbod van luisterboeken. Naast verhalende boeken zijn er ook enkele studieboeken en tijdschriften die worden uitgegeven als daisy-rom.
Voorleesapparaat of spraaksoftware
Met een voorleesapparaat of spraaksoftware wordt gedrukte tekst omgezet in spraak. Voorleessystemen zijn ontworpen voor mensen, die bijvoorbeeld als gevolg van een verslechterd gezichtsvermogen, niet meer zelfstandig kunnen lezen. Deze systemen zijn zowel op de markt voor gepubliceerde teksten (voorleesapparaat) als voor digitale teksten (spraaksoftware).
