Hier de uitleg van de bijvoeglijke naamwoorden. Hoe gebruik je ze in de Noorse taal.
Bijvoegelijke naamwoorden
Bijvoegelijke naamwoordeen zijn woorden die iets zeggen over een zelfstandig naamwoord. Zoals bijvoorbeeld de nieuwe fiets, nieuwe zegt iets over de fiets. Over het algemeen kun je bijvoeglijke naamwoorden niet gebruiken zonder een zelfstandig naamwoord in dezelfde zin (overigens bestaan er hier in het Noors uitzonderingen op, lees deel 10).
Noorse bijvoegelijke naamwoorden
In het Noors worden bijvoegelijke naamwoorden eigenlijk op dezelfde manier gebruikt als in het Nederlands, maar ze worden verbogen tot ze in dezelfde vorm staan als het zelfstandig naamwoord dat erbij hoort.
Over het algemeen:
- Mannelijke of vrouwelijke bijvoegelijke naamwoorden krijgen geen nieuwe uitgang
- Onzijdige bijvoegelijke naamwoorden eindigen op -t
- In het meervoud eindigen bijvoegelijke naamwoorden op -e
Het maakt hierbij niet uit op welke plaats van de zin dit bijvoegelijke naamwoord staat, een paar voorbeelden:
- Een fijne stad = En fin by
- De stad is fijn = Byen er fin
- Een fijne plaats = Et fint sted
- De plaats is fijn = Stedet er fint
- Fijne plaatsen = fine steder
- De plaatsen zijn fijn = Stedene er fine
Uitzonderingen
Geen taal zonder uitzonderingen, dus ook het Noors niet (gelukkig heeft het Noors er heel wat minder dan het Nederlands). En zoals je hierboven ziet, worden er vaak meerdere vormen van een bijvoegelijk naamwoord goedgekeurd door de Noren.
Woorden die op twee dezelfde medeklinkers eindigen:
Woorden eindigend op twee dezelfde medeklinkers (ll, kk) raken 1 van deze medeklinkers kwijt in de onzijdige vorm:
- Een dikke kap = En tykk kåpe
- Een dikke sjaal = Et tykt skjerf
- Dikke kleren = tykke klær
Woorden eindigend op -el, -en of -er:
Woorden die eindigen op -el, -en of -er worden korter gemaakt in de meervoudsvorm. De laatste twee letters worden omgedraaid en er wordt geen extra -e bijgezet:
- Een oude dame = En gammel dame
- Een oud huis = Et gammelt hus
- Oude dingen = Gamle ting
Woorden eindigend op (l)ig of isk en nationaliteiten eindigend op sk:
Deze woorden krijgen geen -t in de onzijdige vorm:
- et vennlig smil (vriendelijke lach)
- et spansk firma (spaanse firma)
- et norsk brev (Noorse brief)
- et hyggelig selskap (gezellig feest)
Woorden die al op en -d, -s of -t eindigen:
Deze woorden krijgen geen extra -t in de onzijdige vorm:
- et svart slipps (een zwarte stropdas)
- et fremmed menneske (een vreemd mens)
- et gammeldags hus (een ouderwets huis)
Woorden eindigend op -e:
Deze woorden worden NIET verbogen:
- een modern bok = en moderne bok
- een modern huis = et moderne hus
- moderne kleren = moderne klær
Uitzonderingen op de uitzonderingen
Sommige woorden houden zich helemaal niet aan de regels, die zul je uit je hoofd moeten leren…
Bijvoegelijke naamwoorden in de bestemde vorm
Wanneer je een bijvoeglijk naamwoord gebruikt bij een zelfstandig naamwoord in de bestemte vorm (dus niet een huis, maar het huis), dan mag je ALTIJD de meervoudsvorm van het zelfstandig naamwoord gebruiken. De constructie wordt dan zo:
- mnl/vrwl: den + bijvoegelijk naamwoord in meervoud + zelfstandig naamwoord
- onz: det + bijvoegelijk naamwoord in meervoud + zelfstandig naamwoord
- meervoud: de + bijvoegelijk naamwoord in meervoud + zelfstandig naamwoord
Bijvoorbeeld:
- Een groene trui = en grønn genser
- de groene trui = den grønne genseren
- Een mooi huis = et pent hus
- het mooie huis = det pene huset
- mooie kleren = fine klær
- de mooie kleren = de fine klær
Meer lezen?
- Noorse grammatica 1: zelfstandige naamwoorden
- Noorse grammatica 2: de getallen
- Noorse grammatica 3: bezittelijke voornaamwoorden
- Noorse grammatica 4: samengevoegde zelfstandige naamwoorden
- Noorse grammatica 5: persoonlijke voornaamwoorden
- Noorse grammatica 6: werderkerende voornaamwoorden
- Noorse grammatica 7: aanwijzende voornaamwoorden
- Noorse grammatica 8: onbepaalde voornaamwoorden
- Noorse grammatica 9: bijvoegelijke naamwoorden
- Noorse grammatica 10: trappen van vergelijking
- Noorse grammatica 11: zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden
- Noorse grammatica 12: tegenwoordige tijd
- Noorse grammatica 13: onvoltooid verleden tijd
- Noorse grammatica 14: voltooid deelwoord
- Noorse grammatica 15: voltooid verleden tijd
- Noorse grammatica 16: hulpwerkwoorden
- Noorse grammatica 17: bijzondere werkwoordconstructies
- Noorse grammatica 18: passieve werkwoorden
- Noorse grammatica 19: gebiedende wijs en partisipp
- Noorse grammatica 20: vragende voornaamwoorden
- Noorse grammatica 21: bijwoorden
- Noorse grammatica 22: bijwoorden over grootte, inhoud enz
- Noorse grammatica 23: voorzetsels 1
- Noorse grammatica 24: voorzetsels 2
- Noorse grammatica 25: voorzetsels 3
- Noorse grammatica 26: ja, nei, jo
- Noorse grammatica 27: verbindingswoorden
- Noorse grammatica 28: bijzinnen 1
- Noorse grammatica 29: bijzinnen 2: ontkennende bijzinnen
- Noorse grammatica 30: spreekwoorden en uitdrukkingen
Bronvermelding
- Norsk grammatikk for fremmedspråklige
- Nøkkel til Norge
- Stein på stein
- Her på Berget
- ordbok (woordenboek) Nederlands-Norsk, Norsk-Nederlands
- folkeuniversitetet
- norsk språkrad