blog placeholder

De Noorse grammatica van samengevoegde zelfstandige naamwoorden

Samengevoegde zelfstandige naamwoorden

In het Nederlands is het mogelijk om heel veel zelfstandige naamwoorden samen te voegen. Dit is handig, want op die manier kun je weer andere woorden maken. Een voorbeeld van een samengevoegd zelfstandig naamwoord is bijvoorbeeld: directiesecretaresse. Dit is een samenvoeging van directie en secretaresse. Samengevoegde woorden maken eigenlijk zinnen korter zodat het makkelijker is om een duidelijke boodschap in een zin te zetten:

  • De directiesecretaresse heeft verschillende taken
  • De secretaresse van de directie heeft verschillende taken

Zonder samengevoegde zelfstandige naamwoorden worden zinnen dus langer. Zowel in het Noors als in het Nederlands kun je zelfstandige naamwoorden bijna oneindig samenvoegen, denk maar aan woorden als:

  • autobandenventieldopjesfabrieksmedewerker (het zal je beroep maar zijn), in plaats van
  • de mederwerker van de fabriek die dopjes maakt voor de banden van een auto
  • een woordenboek, in plaats van
  • een boek waar je woorden in kunt opzoeken

Samengevoegde Noorse zelfstandige naamwoorden

In het Noors worden zelfstandige naamwoorden gebogen naar hun geslacht en naar het aantal (zie noorse grammatica 1). Bij samengevoegde zelfstandige naamwoorden is het geslacht en het aantal van het zelfstandig naamwoord dat achteraan staat het belangrijkste:

  • en ordbok
  • en grammatikkbok
  • en barnebok
  • et barnebord
  • et skrivebord
  • et blåbær

De algemene regel voor het samenvoegen van Noorse zelfstandige naamwoorden is dat je ze gewoon achter elkaar kunt plakken, maar natuurlijk zijn hier ook uitzonderingen op:

  1. Alle woorden die eindigen op: -sjon, -het, – else, -tet, -skap of -dom krijgen een extra s (kjærlighetsproblem)
  2. Als het tweede zelstandig naamwoord met een s begint, wordt er altijd een extra s geschreven (ungdomsskole, sportssko)
  3. Alle woorden met maar 1 lettergreep krijgen een extra e (barnebok, julekake)
  4. Als het eerste woord zelf al een samengevoegd zelfstandig naamwoord is, dan wordt er een extra s geschreven (småbarnsklær, maar barneklær)
  5. Drie is teveel: in het Noors kun je niet drie keer achter elkaar dezelfde letter zetten, worden het er drie, dan mag je er een weghalen (ull + lue = ullue)

Verbindingsstreepjes

Ook in het Noors kun je verbindingsstreepjes gebruiken, maar lang niet zo vaak als in het Nederlands. In het Noors wordt er eigenlijk alleen een verbindingsstreepje gebruikt als je geen gebruik wilt maken van de “drie is teveel” regel; dus topp-prioritet.

Toepassen van samengevoegde zelfstandige naamwoorden

Als je zelfstandige naamwoorden wilt toepassen, dan moet je heel goed op de betekenis letten:

  • En fransk lærer is niet hetzelfde als en fransklærer (de ene komt uit Frankrijk en de andere geeft les in frans)
  • Familiens hus is niet hetzelfde als familiehus (de ene is eigendom van een familie, de ander is een soort eensgezinswoning)

Meer lezen

Bronvermelding

  • Norsk grammatikk for fremmedspråklige
  • Nøkkel til Norge
  • Stein på stein
  • Her på Berget
  • ordbok (woordenboek) Nederlands-Norsk, Norsk-Nederlands
  • folkeuniversitetet
  • norsk språkrad

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR