blog placeholder

Hier de uitleg van de gebiedende wijs en de verschillende partisipp-vormen in de Noorse taal.

In dit artikel worden zowel de gebiedende wijs als de partisipp (sorry, heb ik geen vertaling voor) uitgelegd. Eerst de gebiedende wijs, voor de partisipp graag even naar beneden scrollen…

De gebiedende wijs

De gebiedende wijs van een werkwoord is eigenlijk een soort bevel, vaak wordt dit gevolgd door een uitroepteken:

  • kom hier!
  • zeur niet zo!
  • denk nou toch eens na!

De gebiedende wijs in het Noors

De gebiedende wijs wordt in het Noors op precies dezelfde manier gebruikt als in het Nederlands. In het Noors maak je de gebiedende wijs door van het hele werkwoord de laatste -e af te halen. In het Noors wordt de gebiedende wijs imperativ genoemd:

  • kom! = kom!
  • drink je drinken op! = drikk opp drikken din!
  • loop voorzichtig = gå forsiktig
  • rustig aan = ta det med ro

De partisipp

Partisipp is een werkwoordsvorm waarbij het werkwoord op een andere manier gebruikt wordt, vaak als bijwoord. Er zijn twee verschillende vormen:

  1. de presens partisipp (tegenwoordige tijd)
  2. de perfektum partisipp (die meestal passief gebruikt wordt)

De presens partisipp:

Dit is de vorm die het meest als bijvoegelijk naamwoord wordt gebruikt. Je maakt hem als volgt: de stam van het werkwoord (hele ww -e) + ende:

  • een fascinerende film = en fascinerende film
  • dat is irritant = dette er irriterende

Maar het is ook mogelijk om deze vorm te gebruiken als passieve vorm/gebiedende wijs:

  • blijf zitten = bli sittende
  • hij bleef daar staan praten = han ble stående der og snakket

Als je het werkwoord komen (å komme) gebruikt in combinatie met een presens partisipp kun je er een beweging mee uitdrukken

  • hij kwam rustig aanlopen = hij kom gående i rolig tempo
  • hij rende hierheen = han kom løpende hit

De perfektum partisipp:

Bij deze vorm gebruik je het voltooid deelwoord zonder het hulpwerkwoord (zijn of komen). Ook deze vorm wordt vaak gebruikt als bijvoegelijk naamwoord (en worden dus keurig meegebogen met het zelfstandig naamwoord waar ze bij horen):

  • de handgeschreven brief = det håndskrevede brevet
  • een handgeschreven brief = et håndskreved brev
  • de net gewassen gordijnen = de nyvaskede gardinene
  • een aangereden eland = en påkjørt elg

Je kunt een perfektum partisipp ook gebruiken om een zin korter te maken:

  • zij woonden in een huis, gemaakt van oude kranten = de bodde i et hus, (som var) laget av gamle aviser
  • ik gebruik normaal gehakt, gemixt met kruiden = jeg bruker som regel kjøttdeig blandet med krydder

LET OP:

Het maakt uit of je de presens partisipp of de perfektum partisipp gebruikt:

  • presens partisipp is aktief: een afschrikwekkend persoon = en skremmende person
  • perfektum partisipp is passief: een geschrokken persoon = en skremt person

Meer lezen

Bronvermelding

  • Norsk grammatikk for fremmedspråklige
  • Nøkkel til Norge
  • Bo i Norge
  • Stein på stein
  • Her på Berget
  • ordbok (woordenboek) Nederlands-Norsk, Norsk-Nederlands
  • folkeuniversitetet
  • norsk språkrad

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR