In dit artikel aandacht voor bijzondere werkwoordconstructies in het Noors
Bijzondere werkwoordconstructies
Iedere taal heeft zijn eigenaardigheden en het Noors dus ook. Hieronder volgt een overzicht van alle werkwoordconstructies die niet in een andere categorie vallen (en dat maakt ze bijzonder)
In dit artikel worden twee van deze constructies besproken, namelijk: samengevoegde werkwoorden en werkwoorden met og en å.
Samengevoegde werkwoorden
Zowel in het Noors als in het Nederlands is het mogelijk om meerder woorden samen te voegen en daar eventueel een werkwoord van te maken. Een paar voorbeelden±
- Fijnsnijden
- Aanrijden
In het Noors gaat dat nog veel beter dan in het Nederlands: over het algemeen kun je in het Noors namelijk alle woorden samenvoegen tot een nieuw werkwoord en vaak kun je zo’n zin dan ook op twee manieren schrijven:
- ze gaven het boek uit = die ga ut boken OF de utga boken
- ze reden een eland aan = de kjørte på en elg OF de påkjørte en elg
- het verhaal was onsamenhangend = historien hang ikke sammen OF historien var usammenhengende
Je moet hier echter wel een beetje mee opletten, want soms heeft het samengevoegde werkwoord een andere betekenis dan de twee losse delen:
- ik zette het eten op = jeg satte over maten
- ik vertaalde de tekst = jeg oversatte teksten
- ze haalden hem uit het water = de dro ham opp av vannet
- hij voedde hem niet streng op = han oppdro ham ikke strengt
- hij trok kleren aan = han tok på seg klær
- hij nam verantwoordelijkheid = han påtok seg ansvar
Og en å
OG:
Het woordje og (en) wordt in het Noors gebruikt om twee werkwoorden met elkaar te verbinden. Hierdoor kun je ook in het Noors constructies vormen als: ik lig te lezen of ik sta te wachten. In het Noors door je dit door tussen de twee werkwoorden het woordje og te zetten. Het is hierbij belangrijk dat de twee werkwoorden in dezelfde tijd staan. Een paar voorbeelden:
- ik zit te lezen: jeg sitter og leser
- ik zat te lezen: jeg satt og leste
- ik sta te wachten: jeg står og venter
- ik stond te wachten: jeg sto og ventet
- ik heb wel een uur staan wachten: jeg sto og ventet på en time OF jeg har stått og ventet i en time
å:
Het woordje å geeft in het Noors aan dat er een heel werkwoord volgt. Dit is te vergelijken met het Nederlandse woordje te. In principe kun je het woordje te bij werkwoorden altijd omzetten naar het woordje å. De enige uitzonderingen zijn de woorden waarbij je og gebruikt (en die staan hierboven). Een paar voorbeelden:
- Dat is te ver om te lopen = det er for langt å gå
- Je moet veel fantasie hebben om dat te verzinnen = en må ha mye fantasi til å komme på det
- Dat was te verwachten = det var å forvente
Meer lezen
- Noorse grammatica 1: zelfstandige naamwoorden
- Noorse grammatica 2: de getallen
- Noorse grammatica 3: bezittelijke voornaamwoorden
- Noorse grammatica 4: samengevoegde zelfstandige naamwoorden
- Noorse grammatica 5: persoonlijke voornaamwoorden
- Noorse grammatica 6: werderkerende voornaamwoorden
- Noorse grammatica 7: aanwijzende voornaamwoorden
- Noorse grammatica 8: onbepaalde voornaamwoorden
- Noorse grammatica 9: bijvoegelijke naamwoorden
- Noorse grammatica 10: trappen van vergelijking
- Noorse grammatica 11: zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden
- Noorse grammatica 12: tegenwoordige tijd
- Noorse grammatica 13: onvoltooid verleden tijd
- Noorse grammatica 14: voltooid deelwoord
- Noorse grammatica 15: voltooid verleden tijd
- Noorse grammatica 16: hulpwerkwoorden
- Noorse grammatica 17: bijzondere werkwoordconstructies
- Noorse grammatica 18: passieve werkwoorden
- Noorse grammatica 19: gebiedende wijs en partisipp
- Noorse grammatica 20: vragende voornaamwoorden
- Noorse grammatica 21: bijwoorden
- Noorse grammatica 22: bijwoorden over grootte, inhoud enz
- Noorse grammatica 23: voorzetsels 1
- Noorse grammatica 24: voorzetsels 2
- Noorse grammatica 25: voorzetsels 3
- Noorse grammatica 26: ja, nei, jo
- Noorse grammatica 27: verbindingswoorden
- Noorse grammatica 28: bijzinnen 1
- Noorse grammatica 29: bijzinnen 2: ontkennende bijzinnen
- Noorse grammatica 30: spreekwoorden en uitdrukkingen
Bronvermelding
- Norsk grammatikk for fremmedspråklige
- Nøkkel til Norge
- Stein på stein
- Her på Berget
- ordbok (woordenboek) Nederlands-Norsk, Norsk-Nederlands
- folkeuniversitetet
- norsk språkrad