noorwegen grammatica

In dit deel aandacht voor de grammatica van de Noorse zelfstandige naamwoorden (substantiv).

Zelfstandige naamwoorden

In het Nederlands zijn zelfstandige naamwoorden alle woorden waar je de, het of een voor kunt zetten. Voorbeelden van zelfstandige naamwoorden zijn: (de) fiets, (het) huis, (een) boek en (de) directeur.

In het Nederlands gebruiken we het woordje een als er sprake is van een onbepaald zelfstandig naamwoord (met een huis kunnen we ieder willekeurig huis bedoelen) en we gebruiken de of het als er sprake is van een bepaald zelfstandig naamwoord(als we het over het huis hebben, dan bedoelen we een bepaald huis).

subjektiv

In het Noors worden de zelfstandige naamwoorden ook in onbepaalde zelfstandig naamwoorden (ubestemt) en bepaalde zelfstandige naamworden (bestemd) onderverdeeld.

Noorse zelfstandige naamwoorden

In het Noors wordt er bij een bepaald zelfstandig naamwoord het lidwoord (de, het of een) achter het zelfstandig naamwoord aangeplakt:

  • Een huis = et hus
  • Het huis = huset

In het noors kun je et gebruiken voor onzijdige zelfstandige naamwoorden (over het algemeen de woorden waarin je in het Nederlands het gebruikt) of je kunt en gebruiken bij mannelijke en vrouwelijke zelfstandige naamwoorden.

Voorbeelden:

Geslacht ubestemt bestemt vertaling
onzijdig et hus huset huis
onzijdig et skap skapet kast
mannelijk en mann mannen man
vrouwelijk en/ei kone konen/kona echtgenote
vrouwelijk en/ei bok boken/boka boek

Zoals je ziet zijn er bij vrouwelijke zelfstandige naamwoorden meerder opties. Het makkelijkste is eigenlijk om vrouwelijke zelfstandige naamwoorden gewoon netzo te verbuigen als mannelijke zelfstandige naamwoorden.

subjektiv

Meervoud

Ook in het meervoud wordt er onderscheid gemaakt tussen bepaalde en onbepaalde zelfstandige naamwoorden. In het Noors wordt zowel in onbepaalde als in bepaalde vorm de laatste lettergreep van het woord veranderd.

Over het algemeen wordt er bij onbepaald meervoud -ER achter het woord geplakt en bij bepaald meervoud -ENE

Voorbeelden:

geslacht enkelvoud enkelvoud meervoud meervoud vertaling
ubestemt bestemt ubestemt bestemt
onzijdig et vindu vinduet vinduer vinduene raam
onzijdig et eple eplet epler eplene appel
mannelijk en konge kongen konger kongene koning
mannelijk en bil bilen biler bilene auto
vrouwelijk en jente jenten jenter jentene meisje
vrouwelijk en seng sengen senger sengene bed

Bij de voorbeelden hierboven betekent vinduer dus ramen (in het algemeen) en vinduene de ramen (bepaalde ramen).

  • Ik lees een boek = jeg leser en bok
  • ik lees het boek = jeg leser boken
  • jongens zijn dom = gutter er dumme
  • de jongens zijn dom = guttene er dumme

zelfstandige naamwoorden

Uitzonderingen

Geen taal zonder uitzonderingen, maar gelukkig heeft het Noors er lang niet zoveel als het Nederlands. Hieronder volgen de belangrijkste groepen met uitzonderingen:

Onzijdige zelfstandige naamwoorden met maar 1 lettergreep:

Deze woorden krijgen in de onbepaald meervoudsvorm geen ER uiteinde.

enkelvoud enkelvoud meervoud meervoud vertaling
ubestemt bestemt ubestemt bestemt
et hus huset hus husene huis
et land landet land landene land
et barn barnet barn barna* kind

Dus: alle huizen (onbepaald) zijn groot = alle hus er store

subjektiv

Woorden eindigend op ER in enkelvoud:

Woorden die al op er eindigen in enkelvoud krijgen in meervoud een -E (onbepaald) of -NE (bepaald).

enkelvoud enkelvoud meervoud meervoud vertaling
ubestemt bestemt ubestemt bestemt
en baker bakeren bakere bakerne bakker
en genser genseren gensere genserne trui
en amerikaner amerikaneren amerikanere amerikanerne amerikaan

Dus: Amerikanen zijn dom = Amerikanere er dumme

zelfstandig naamwoord Noors

Onregelmatige zelfstandinge naamwoorden:

Hier bestaat geen regel voor, dus gewoon uit je hoofd leren:

enkelvoud enkelvoud meervoud meervoud vertaling
ubestemt bestemt ubestemt bestemt
en fot foten føtter føttene voet
en far faren fedre fredrene vader
en mor moren mødre mødrene moeder
en mann mannen menn mennene man
et tre treet trær trærne boom
en hånd hånden hender hendene hand
en natt natten netter nettene nacht
snø snøen – – sneeuw
mel melen – – meel
en bok boken bøker bøkene boek
et øye øyet øyne øynene oog
en øy øyen øyer øyene eiland

Eiland wordt niet onregelmatige vervoegd, maar wel vaak in de war gehaald met oog…

Lees verder in:

Bronvermelding

  • Norsk grammatikk for fremmedspråklige
  • Nøkkel til Norge
  • Stein på stein
  • Her på Berget
  • ordbok (woordenboek) Nederlands-Norsk, Norsk-Nederlands
  • folkeuniversitetet
  • norsk språkrad

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR