De Portugezen zijn trots op hun keuken die net zo gevarieerd is als het landschap met zijn hoge bergen, zijn heuvelgebied en laagvlakte. In al die streken zijn talrijke smakelijke gerechten te eten die vrijwel altijd worden bereid met knoflook en olijfolie. De vindingrijkheid van de kok is groot. Zo wordt er gezegd dat van het nationale gerecht bacalhau, een naam die zowel wordt gebruikt voor de verse kabeljauw als voor de gedroogde stokvis, 365 verschillende bereidingswijzen bestaan, voor elke dag van het jaar één. Van de vele Portugese gerechten, waarvan vis het hoofdbestanddeel is, bestaan stedelijke en regionale varianten. Vooral op het platteland zijn de porties groot. Het is daar heel gewoon om een meia dose, half portie, te bestellen.
Entradas, voorgerechten
Het belangrijkste voorgerecht in Portugal is sopa, soep. Die zijn er in vele variaties, zoals açorda, broodsoep, caldo, heldere bouillon, canja, heldere kippenbouillon met rijst, citroen en munt, creme, gebonden soep, gaspacho, koude soep, sopa abobora, pompoensoep en sopa com espinafros, spinaziesoep. De bekendste soep is caldo verde, groene soep, gemaakt van aardappelen en ui waaraan ragfijn gesneden couve, kool, wordt toegevoegd. Daarnaast zijn er als voorgerecht pratos frios, koude voorgerechten, saladas, salades, ovos, eiergerechten. Voordat er met eten wordt begonnen wordt er vaak queijo, kaas, geserveerd, meestal een geurige schapenkaas.
Peixe, vis
Voor een land met zoveel zee om zich heen en een groot aantal rivieren is het niet vreemd dat vis een belangrijk onderdeel is van de Portugese keuken. Toch wordt de vis die het meest gegeten wordt, bacalhau, uit Noorwegen geimporteerd. Een paar van de ontelbare recepten zijn: bacalhao com todos, de meest gangbare kabeljauwschotel, die in prachtisch ieder Portugees restaurant te verkrijgen is. Hierrin zijn meestal aardappelen, groene kool, uien en wortelen verwerkt. Dan is er de balcalhau dourada, met gebakken ei en flinterdunne frietjes door elkaar gemengd en niet te vergeten de bolinhos de bacalhao, gefrituurde bolletjes met kabeljauw, die veel als tussendoortje worden gegeten. Balcalhau is ook het traditionele gerecht met kerst.
Een andere populair visgerecht is de sardinhas assadas, geroosterde sardines op houtskool, rijkelijk bestrooid met zeezout. De sardinhas a Setubal worden met tomaten en kruiden in de oven bereid.
Een caldeirada is een stevig gekruide stoofpot, een soort bouillabaisse, van vis, schelp- en schaaldieren, gekookt in een saus van uien, tomaten en aardappelen. Een specialiteit in Aveiro is de caldeirada de enguias, stoofpot met aal.
In Portugal wordt ook veel verse truta, forel, gegeten, meestal gegrild of gebakken. Daarnaast is de lamprei, prik, een belangrijk bestanddeel voor de traditionele keuken.
Mariscos, schaal, schelp- en weekdieren
De mariscos zijn in Portugal overal ruim aanwezig. Ameijðos, steenmosselen, worden verwerkt in onder andere de ameijðos a espanhola, een gerecht met ui, tomaat, rode Spaanse peper en olijfolie. Ameijðos na cataplana zijn in een ketel met witte wijn gestoofde mosselen met worst, ham, ui, knoflook, paprika en chilisaus. Een bekend gerecht is de carne de porco a Alentejana, waarin de steenmosselen worden gecombineerd met stukjes varkensvlees. De mexilhoes, een ander soort mossel, wordt in Aveiro verwerkt in de mexilhoes a moda Aveiro. Gambas worden zowel gekookt als gebakken rijkelijk met knoflook bestrooid. Dan is er nog de polvo, inktvis, en de lulas, pijlinkvis, waarvan vele overheerlijke gerechten worden bereid. Caracois zijn minuscule slakjes die kort worden gekookt en met een speld of tandenstoker uit hun huisjes worden gepulkt. Deze worden voornamelijk als tapa gegeten.
Carne, vlees
Hoewel vlees in Portugal een veel minder belangrijke plaats inneemt dan vis, zijn er toch een aantal populaire vleesgerechten. Een specialiteit in bijvoorbeeld Beira Litoral is chanfana, geit, die met kruien en wijn in een aardewerk pot wordt bereid. Cabrito a padeiro is een soortgelijk gerecht van geitenvlees dat voortdurend tijdens het braden wordt bedropen met een wijnmarinade. In het binnenland wordt ook vaak javali, evezwijn, geserveerd. Een van de veelzijdigste gerechten is feijoada, een bonengerecht dat vele variaties kent. Ook favas, tuinbonen, eten de Portugezen graag. Een bekende schotel is de favas a Portuguesa met morcela, bloedworst, en varkenskarbonade. In Portugal worden ook tripas, ingewanden, gegeten. Porto is bekend om zijn tripas a moda do Porto.
Aves, gevogelte
Frango de churrasco, een op hootskool geroosterde jonge haan met veel zeezout, is behalve in veel restaurants ook verkrijgbaar op de lokale marktjes waar je ze kunt nuttigen aan eenvoudige houten tafeltjes. In de Portugeze keuken worden ook veel gerechten met coelho, konijn, bereid, zoals de coelho a brucha, gebraden konijn met uien, olijfolie en azijn.
Arroz, rijst
Er zijn veel rijstgerechten in Portugal, zoals arroz de pato a Portuguesa, eend met uien, worst en wortelen, arroz de bacalhau a moda do Porto, stokvis met tomaat, kruiden en knoflook, arroz a Valenciana, een soort Spaanze paella en arroz Ribatejo com cabrito, geitenvlees en kip met uien, peper en boter.
Sobremesas, nagerechten
Portugezen zijn dol op zoete nagerechten. Typisch Portugese nagerechten zizjn arroz doce, rijstpudding met kaneel, pudim flan, caramelpudding, sonhos, pannenkoeken met stroop en leite creme queimado, custardpudding met gebrande suiker.
Zie ook: http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/portugese-wijn-weetjes
Meer verhalen over Portugal:
http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/het-mysterieuze-bos-van-bucaco; http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/penela-kastelenstadje-in-midden-portugal; http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/fatima-een-geliefd-bedevaartsoord; http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/tomar-een-stadje-van-grote-cultuurhistorische-waarde; http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/het-wonder-van-nazare
