Midden in Portugal, dertig kilometer ten zuiden van de universiteitsstad Coimbra, ligt het op een rots gebouwde Penela, dat omarmd wordt door de muren en torentjes van een twaalfde-eeuws kasteel. Het is een voorbeeld van een verdedigingswerk uit die tijd en werd gebruikt als bolwerk om Coimbra te beschermen tijdens de Reconquista.
Maar de geschiedenis van het stadje gaat terug naar honderd jaar voor Christus toen de Romeinen hun tenten opsloegen in Rabaçal, een parochie die tot de gemeente Penela behoort. Daar is een schat van wereldformaat te vinden: de ruines van een Romeinse hoeve uit de vierde eeuw. Er zijn onder meer mozaiekpanelen te bezichtigen met de motieven van de vier jaargetijden en gedecoreerde stukken marmer en keramiek uit de eeuw van keizer Constantijn.
In 1137 heeft de eerste koning van Portugal, Afonso Henriques, zijn eerste keur verleend aan Penela. Daardoor is het de oudste stad van het land. Diezelfde koning zou enige tijd later een fort bouwen in de buurt van het stadje om de christenen tegen de Moren te beschermen, aangezien op de beroemde estrada de Coimbra, die het gebied doorkruiste, herhaaldelijk bloedige ontmoetingen plaatsvonden.
In diezelfde periode werd in Penela een kasteel gebouwd, waarvan alleen nog de kantelen, de menagetoren, de kerk Sðo Miguel en het parochiehuis over zijn, maar dat aan grootsheid niet heeft ingeboet. Indrukwekkend is het uitgestrekte landschap eromheen: de bergketen van Lousð, de askleurige olijfbomen, de knoestige wijnstokken en witte gehuchtjes.
Sesnando, de eerste gouverneur van het gewest Coimbra, heeft er als eerste zijn intrek in genomen. Daarna kwam het in het bezit van koning Afonso Henriques, waarna nog vele kasteelheren zouden volgens. Dat het nog het aanzien heeft van vandaag is te danken aan Sancho I en Joðo I die er vele veranderingen aan hebben aangebracht.
Alles speelde zich in die tijd af in en om het kasteel. Het was het centrum van ledigheid, dromen, vrolijkheid, ontspanning, cultuur en grillen. Iedereen kwam er bij elkaar: edelen, geestelijken, troubadours, en ook de bevolking van Penela. Dit had een wisselwerking tot gevolg: op straat zag men hoofse dansen, terwijl volkse dansen binnen de kasteelmuren hoogtij vierden, stadse vrouwen kregen belangstelling voor de kunst van het borduur- en kantwerk die binnen het kasteel werd beoefend en de bevolking keek de kunst af van het verlichten van kastelen en kloosters.
Er vond in die dagen ook een crisis plaats. Van 1383 tot 1385 werd er gevochten voor de onafhankelijkheid van Spanje, Het was een belangrijke periode in de geschiedenis van Portugal en vooral in die van Penela. De heer van Penela, Afonso Telo, wilde namelijk Beatriz op de troon helpen, die getrouwd was met de koning van Castilie. De bevolking kwam daartegen massaal in opsptand. Pas nadat Afonso Telo werd vermoord konden er afgevaardigden naar Coimbra worden gestuurd en werd Mestre de Aviz tot koning Joðo I uitgeroepen. Hiermee was het gevaar afgewend dat Portugal zijn onafhankelijkheid zou verliezen.
Twee eeuwen later raakte het kasteel in verval. Door het groeiende aantal inwoners werd het steeds minder afhankelijk van het kasteel. Aan het begin van de twintigste eeuw woonde er niemand meer en ging het steeds erger achteruit. In 1910 werd het kasteel uitgeroepen tot Nationaal Monument, waarna in 1940 met de eerste restauratiewerkzaamheden werd begonnen.
Tegenwoordig is Penela een levendig stadje waar veel bewoners leven van de lokale producten zoals druiven, olijven en walnoten, die op kleine stukjes landbouwgrond worden verbouwd. De nabijgelegen bossen leveren de grondstoffen voor de zagerijen en meubelindustrie. Daarnaast is er de kaas uit Rabaðal, die een keurmerk heeft en de veelbelovende wijn uit de Terras de Sicó.
Om zijn roemrijke historie levend te houden wordt iedere twee jaar een feest gehouden waarbij Penela wordt omgetoverd tot het middeleeuwse stadje van weleer.
Meer verhalen over Portugal zijn te vinden op:
http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/het-mysterieuze-bos-van-bucaco
http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/fatima-een-geliefd-bedevaartsoord
http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/tomar-een-stadje-van-grote-cultuurhistorische-waard
http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/quinta-das-lagrimas-en-de-legende-van-pedro-en-ines
http://artikelen.foobie.nl/regios-landen/het-wonder-van-nazare
