In het begin van de 16e eeuw troffen de eerste gearriveerde Europeanan de Guarani bevolking aan. De Guarani vormden een in vele volkeren en stammen opgedeelde bevolking die verenigd werden door de taa, het Guarani. Het oorspronkelijke vestigingsgebied lag ver in het noorden van het Amzonegebied die ze omwille van religieuze redenen hadden verlaten. De Guarani geloofden namelijk in een godsland dat op de aarde aanwezig was. Dit bracht hen tot voortdurend rondzwerven.
Door al het rondzwerven bereikten de Guarani omstreeks 800 N.C. het gebied tussen de Rio Parana en de Rio Paraguay. De Guarani bedreven de brandcultuur. Zo leefden ze als halfnomaden die, nadat de bodem was uitgeput, verder trokken. Uit rotstekeningen zou kunnen worden afgeleid dat de Guarani een nog oudere bevolking verdrongen of vernietigd is.
1500
Het eerste contact met de Europeanen kwam er in 1516 toen Juan Diaz de la Plata gedood werd in zijn poging om voor de Spaanse kolonisator nieuwe gebieden te veroveren. Ook de Portugees Alejo Garcia faalde in zijn opzet om vaste voet te krijgen in het land door de Rio Paraguay op te varen. Daarin slaagde Sebastiano Caboto wel, die met drie schepen de Rio Parana op trok. Ongeveer 10 jaar later stichtte een expeditie onder leiding van Juan de Ayola het fort Fuerte de Nuestra Senora Santa Maria da la Asuncion. Deze naam zou je al bekend in de oren moeten klinken want Asuncion is tot op heden nog steeds de hoofdstad van Paraguay. In deze nederzetting kwamen in 1546 de Portugese gebroeders Goes aan met één stier en zeven koeien. Hiermee werd het begin van de veeteelt van de pampa’s ingeluid. Onder leiding van de eerste Portugese gouverneurs werden meerdere forten opgericht ter verdediging van Braziliaanse troepen. Zo werd ook de invloedsfeer van de kolonisator vergroot.
1700
De Jezuïeten brachten veel bij aan de ontwikkeling van het gebeid door hun missies. Toen Koning Karel III van Spanje zijn vice-koninkrijk echter te Buenos Aires stichtte, geraakte Paraguay in verval en werd het niet meer dan een grensprovincie. Met talrijke opstanden tussen 1725 en 1743 werd een deelname aan de regering geëist door de bevolking. Ook het vrijgeven van de handel in 1778 was niet voldoende voor de Creolen (de halfbloeden). Het seperatisme stak de kop op in de provincie en de inval van Argentijnse troepen werd afgeweerd. In 1813 kondigde Francia, als hoofd van militaire macht, de onafhankelijkheidsverklaring aan. Francia werd tevens ook voor het leven benoemd tot de hoogste leider van de nieuwe staat. Nadat hij zichzelf eerst tot consul liet uitroepen werd hij al snel een echte dictator met de naam ‘El Supremo de la Republica‘. Vertaling lijkt overbodig.
Het bewind van Francia, een zeer straks staatssocialisme, leidde tot een absoluut isolement van het land. Het bewind was namelijk gericht op de zelfstandigheid en de eigen aard van Paraguay. Francia keerde zich tegen de oligarchen en hun privébelangen en baseerde zijn economisch beleid hier op af. Zo stichtte hij onder meer staatsveefokkerijen en ging verder met de teelt van tarwe en katoen, waar het land tot dan toe nog afhankelijk was van de import van andere landen.
Het land werd zelfvoorzienend en zo rijk dat men een, weliswaar bescheiden, consumptiegoederenindustrie kon opstarten. Ook al lijkt op het eerste zicht een totaal isolement een probleem, toch kon Francia zich door het beleid behoeden voor de problemen die in die tijd de buurlanden teisterden.
De opvolging van Francia verliep in eerste instantie goed, maar toen in 1862 Fransisco Solano Lopez aan de macht kwam, toen de generaal van het leger en minster van Oorlog, verviel het land in een ware expansiezucht en viel het Uruguay binnen. Dat leidde tot de oorlog van ‘het drievoudig verbond’ (Brazilië, Argentinië en Uruguay). Alle jongens boven de 10 jaar en ook vrouwen werden in de strijd betrokken. Lopez stief in de slag bij Cerro Cora in 1870 en was ineens ook het einde van deze zinloze oorlog. De gevolgen voor het land waren dat er nauwelijks nog mannen over waren, dat het land in een groot economisch verval terecht gekomen was en ook nog tot 1876 bezet werd door de overwinnaars van de oorlog. Het was een tijd waarin weinig opvallende figuren aan de macht kwamen en dus ook onvoldoende gewicht in de schaal konnen werpen voor de opwaardering van het land.
1900
De eerste wereldoorlog en de gevolgen ervan voor Paraguay waren een inspiratiebron voor dichters om patriottische thema’s te verheerlijken. Ook groeide de onrust onder het volk dat looneisen begon te stellen. Door dit onrustige economisch en politieke klimaat kwam het conflict met Bolivia over de Chaco (een verlaten gebied tussen het Zuiden van Bolivia en het Noorden van Paraguay) tot uitbarsting. Het is nooit echt geweten waarom de Chaco ineens een politiek issue werd, maar het staat vast dat de balangen van buitenlandse oliemaatschappijen hier iets mee te maken hadden. Op militaire wijze werd er tot 1935 oorlog gevoerd maar de echte vrede kwam er pas in 1938. Paraguay verwierf met het verdrag ongeveer 20.000 vierkante mijl van het Chaco-gebied.
Deze oorlog is een doorslaggevende factor geweest in het binnenlandse leven in Paraguay. Doordat de teruggekeerde soldaten en officiers merkten dat de offers die ze hadden gebracht compleet zinloos zijn geweest beslisten de hooggeplaatste bevolkingslagen enkel hun eigen voorrechten te beschermen en pleegden een staatsgreep. Kolonel Rafael Franco werd benoemd tot president. Deze voerde meteen bouwhervormingen door, voerde de 40-urenweek in en beschermde de vakbonden. Wat niet naar de zin was van de conservatieven die een nieuwe staatsgreep uitvoerden. Ook al probeerden de conservatieven om alle hervormingen terug te draaien, toch slaagden ze daar niet helemaal in door oproer van het volk.
Toen in 1954 generaal Stroessner aan de macht kwam regeerden de militairen opnieuw over het land en daarmee begon een nieuwe dictatuur dat tot in 1989 zou duren. Ook al was er sprake van een economische heropleving, toch zal deze periode gekenmerkt worden door algehele repressie, doch getolereerd door het Westen omdat Stroessner een bondgenoot was in de strijd tegen het communisme. Onder zijn bewind zouden zo’n 50.000 politieke tegenstanders om het leven zijn gebracht. Mensenrechten waren deze president vreemd. Na een nieuwe coup werd de president afgezet en in ballingschap geplaatst. Hij zou in 2006 in Brazilië overlijden aan een longontsteking.
Sindsdien is de rust in het land teruggekeerd en zijn er democratische verkiezingen in Paraguay.
