Een nieuw concept in het theater met een absurde inhoud. Vooraanstaande man van stichting absurd Nederland bezocht het kleine Papenstraattheater in Zwolle.
Fenomenale ‘verkeerde benen’
Door Alex Hovenga
“Het gaat helemaal nergens over, maar dan tot in perfectie” zo reageert een wat grof gebouwde man na afloop op de voorstelling van Ronald Snijders. De show ging vorige week in première, maar “dit was de eerste voor ‘vreemd’ publiek” grapt Snijders. Daarbij legt hij bewust de nadruk op vreemd, juist om de mensen niet als vreemd te bestempelen. Een gekke gedachtesprong, een terugkomend concept in zijn gehele show.
De show is een voorleesperformance waarbij Snijders uit bestaand werk voordraagt. Een nieuw concept in de theaterwereld dat hij bij tijd en wijlen vermengt met andere theaterstijlen. Vervreemdingseffecten in de vorm van licht, geluid en dans komen volledig tot hun recht in de verhalen die zich afspelen op plekken en op manieren die je tot nu toe onmogelijk achtte. Een man die wegkwijnt op de grond, met enkel een brommerhelm op die hij niet van hoofd kon krijgen terwijl een hond zijn voetzolen slikt bijvoorbeeld. Harde overgangen in muziek en licht vermengen zich met af en toe abstracte licht- en geluidseffecten. De overgangen zijn altijd vreemd, niet zo gek met absurdistisch theater natuurlijk. Toch kloppen deze altijd en zit de hele show strak in elkaar. Overgangen lopen soepel en hoe absurd ook, ze lijken altijd logisch.
Enkel een spreekgestoelte waarachter Snijders plaats neemt tijdens vrijwel de gehele show vormt het decor. Het licht is het grootste deel van de voorstelling simpel, hij staat in het licht en het publiek zit in het donker. Uitzonderingen daargelaten bij sommige overgangen en vervreemdingsmomenten. Heel sterk is het krachtig maken van ‘de vierde wand’, er is geen contact met het publiek. Toch kijkt hij vaak tijdens dialogen die hij met zichzelf voert het publiek in, stelt vervolgens een vraag, en geeft als tegenspeler van zichzelf meteen antwoord. Hij doet niets met de lach van het publiek, timing komt enkel van zijn kant. “Ik ga niet op jullie wachten, ik houd daar geen rekening mee.” verklaard hij na afloop. Het geeft een bijzondere tint die je niet vaak terug vindt in voorstellingen, normaal gesproken houdt de artiest rekening met hoe snel het publiek is. Dit is dan ook op vele punten geen ‘normale’ voorstelling.
Teksttechnisch zit het allemaal enorm sterk in elkaar en je moet dan ook gedurende de hele show opletten om de vele taalkundigheden te horen. Zo verbastert hij spreekwoorden bij de vleet en zit het stuk vol dubbelzinnigheden. “Het spreekwoordelijke wordt letterlijk, en andersom” vertelt een vrouw verontwaardigd wanneer ik haar in de korte pauze spreek. Zo wil hij bijvoorbeeld “topografie op de kaart zetten.” Snijders gebruikt een onvoorstelbare hoeveelheid bijvoeglijke naamwoorden in een verhaal dat onmogelijk gebeurd kan zijn, maar toch beeldend wordt. Die zieke film draait zich af in menigeens hoofd, zo blijkt uit de reacties van het publiek achteraf: “Verschrikkelijk! Hoe kom je daar op?” De opbouw van de verhalen is iets dat veel eist van het publiek. Het eind van het ene verhaal is het begin van het volgende, maar het heeft helemaal niets met elkaar te maken. Een absurdistisch en taalvaardig kunstje waar hij heel sterk in is.
Achteraf is Snijders erg benieuwd naar de mening van het achtergebleven publiek. “Heeft het een beetje aan jullie verwachtingen voldaan? Wat verwachtten jullie eigenlijk? Dit was de eerste keer voor vreemd publiek, de premiere en voorgaande shows waren een thuiswedstrijd” zo verklaart hij zijn interesse. De mensen zijn allemaal positief en Snijders wist zelfs nog drie boeken te verkopen, waaronder eentje aan mijzelf.
Ik ben altijd al bewonderaar geweest van het absurdisme, maar deze vorm van taalkundigheid in deze theatervorm hebben mij helemaal gegrepen. Ik heb gedurende de voorstelling ‘Verkeerde benen’ zoveel dingen gezien, gehoord en gevoeld dat je er echt bij zal moeten zijn om datzelfde te beleven. Een concept waarvan mijn fantasie op hol slaat en naar zoveel meer doet verlangen.
