Aanvankelijk lijkt het toeval. Met niet meer dan twee uur verschil overlijden twee belangrijke rechters van het Amerikaanse Hooggerechtshof. Abraham ‘Abe’ Rosenberg was al 91 jaar oud en ernstig ziek, maar de veel jongere Glenn Jensen (begin veertig) was kerngezond. ‘Moord’ luidt de onweerlegbare conclusie van de FBI, maar men legt geen direct verband tussen de zaken.
De beeldschone en niet minder briljante rechtenstudente Darby Shaw ziet echter wel een verband. Hoe gevaarlijk dicht zij bij de onthullende waarheid komt, wordt pas duidelijk al zij zelf ternauwernood aan een moordaanslag ontkomt.
Samen met de al even geïntrigeerde journalist Gray Grantham, stelt ze op haar eigen manier een onderzoek in.
Ze stuit op een overstelpende hoeveelheid feiten en… één naam.
De wereldberoemde regisseur/producer Alan J. Pakula heeft dit boek verfilmd.
Dit boek is in Nederland in 1992 uitgegeven door A.W. Bruna Uitgevers B.V. Het beslaat het onderwerp rechten. In begin jaren ’90 van de vorige eeuw werd het nieuwe thrillergenre ingeluid genaamd Legal thriller. Dit betreft een misdaadroman in de wereld van advocaten, rechters en rechtenstudenten. Ook als men niets van rechten af weet, wordt je tijdens het verhaal gemakkelijk (in ‘normaal’ Nederlands) ingeleid. Het is het blijft een roman en geen rechten studieboek. Voor veel mensen wordt rechten als iets heel saais beschouwd, maar het kan daarentegen ook een interessante kant bieden. Vroeg of laat heeft men altijd wel eens met een rechter of advocaat te maken.
Achter Gesloten Deuren vertelt een verhaal over een rechtenstudent die in 4 dagen tijd een rapport opstelt met de oplossing van de twee vermoorde rechters. Waar de FBI en CIA een heel peloton voor nodig hebben, heeft zij alleen voor elkaar gekregen. Is dit nu overdreven of werken ze bij de veiligheidsinstanties zo onzorgvuldig? Ja en nee. Men moet er vanuit gaan dat rond die tijd de computer nog in volle ontwikkeling was (nu ook nog wel maar anders). Dus informatie opvragen was niet één druk op de knop en viola. Daarnaast hebben zij met regels te maken en met hogere machten die boven de wet proberen te staan. Maar toch is het naar mijn mening een beetje overdreven, er wordt namelijk gekeken naar 50 á 100 FBI-agenten die onderzoek doen naar de hoofdverdachte uit het pelikanen dossier. Ik denk dat dit dus symbolisch moet staan voor de intelligentie van de onderzoeksbureaus van de VS. Tegenwoordig is dat allemaal anders doordat zij veel meer apparatuur tot hun beschikking hebben, maar dat betekent niet automatisch dat ze beter en sneller zijn dan iemand die ‘out-side-the-box’ denkt.
De verklaring van de titel is niet heel moeilijk in te denken. Toch vind ik de originele titel veel beter bij het boek passen dan de vertaalde Nederlandse titel. The Pelican Brief doelt zeer bewust op het middelpunt van het boek, namelijk het pelikanen dossier dat opgesteld is door Darby Shaw, rechtenstudent aan de universiteit van Tulane. Dit rapport beschrijft een dadersprofiel met motief, uitvoering en alle andere punten waar iets mee kan. De vertaalde titel Achter Gesloten Deuren doelt op de vriendschap van de president met de dader. De assistent van de president voert een knap staaltje politieke invloeden uit waardoor het grote belang voor de president gehaald gaat worden. Toch komen ze steeds meer in de knoop en het pelikanen dossier kan de president grote schade aan brengen, wat met het vooruitzicht op de verkiezing niet wenselijk is.
Als laatste beschrijft Grisham de relatie tussen student en docent. Dit is ten strengste verboden, zowel in Nederland als de VS. Toch komt het vaker voor dan men zou willen. Dat is ook de reden waarom de relatie tussen Darby Shaw en haar constitutioneel rechtendocent Callahan geheim willen houden. Dit dienen zij vol te houden totdat zij is afgestudeerd, anders wordt Callahan veroordeeld en waarschijnlijk ontslagen. Dit boek is verfilmd en heeft de titel ‘The Pelican Brief’ (1994) met Julia Roberts en Denzel Washington. Al met al een sterke beschouwing van rechten, liefde, moord en conspiraties. The usual: Death to Rosenberg, Retire Rosenberg, Cut Off the Oxygen!
