De term burgerschap kom je steeds vaker tegen in het onderwijs. Maar wat betekent het eigenlijk – en waarom is het zo belangrijk voor kinderen? En hoe geef je het als leerkracht vorm in de klas?
In dit artikel lees je wat burgerschap is, waarom het verplicht is op school en hoe je het op een inspirerende manier integreert in je lesprogramma.
Wat is burgerschap?
Burgerschap gaat over de manier waarop je deelneemt aan de samenleving. Met goed burgerschapsonderwijs oefenen kinderen wat hun rol is binnen die samenleving: op school, thuis, in de buurt en later als volwassene. Denk aan samenwerken, naar elkaar luisteren, een mening vormen of je inzetten voor een goed doel.
Burgerschap op school: verplicht én waardevol
Sinds 2006 is burgerschapsonderwijs verplicht op alle basisscholen en middelbare scholen. En sinds augustus 2021 gelden hiervoor aangescherpte wettelijke eisen. Scholen moeten leerlingen actief begeleiden in hun ontwikkeling tot bewuste, betrokken burgers.
Waarom dat zo belangrijk is? Omdat kinderen dan al op jonge leeftijd leren dat ze zélf een verschil kunnen maken. Ze ontdekken hoe hun gedrag invloed heeft op hun omgeving – van afval scheiden tot meedenken in de leerlingenraad. Burgerschap vergroot niet alleen hun verantwoordelijkheidsgevoel, maar ook hun begrip voor anderen.
Hoe geef je burgerschap vorm in de klas?
Goede burgerschapslessen sluiten aan bij wat kinderen bezighoudt. Denk aan onderwerpen uit het Jeugdjournaal, gesprekken over wat er speelt in de klas, of projecten rondom duurzaamheid. Ook excursies, creatieve opdrachten en gastdocenten helpen om kinderen actief te betrekken.
Wil je als school structureel werken aan burgerschap? Kies dan voor een methode die burgerschap integreert in thematisch onderwijs. Een goed voorbeeld is de lesmethode burgerschap basisonderwijs van Blink Wereld. Deze methode koppelt burgerschap aan wereldoriëntatie, met actuele thema’s die kinderen uitnodigen tot nadenken, onderzoeken en ontdekken.
Burgerschap: leren voor het leven
Burgerschap is geen los vak of tijdelijk project. Het is een manier van denken en handelen die kinderen stap voor stap ontwikkelen – door samen te werken, in gesprek te gaan en betrokken te zijn bij wat er speelt. Zo leren ze al op jonge leeftijd wat het betekent om deel uit te maken van een samenleving. Waardevolle lessen, voor nu én later.
