Als leerkracht is het soms zoeken naar een harmonieuze sfeer in de klas. Kinderen die ongewenst gedrag vertonen, hoe ga je daar nu positief mee om? Vaak vervallen we dan in het bestraffen van het kind of de kinderen. Maar er zijn ook andere methoden.
Het veranderen van ongewenst gedrag bij kinderen.
Een reactie van een leerkracht in over het algemeen in te delen in de volgende regels:
1. Negatieve controle
- de leerkracht negeert het gewenste gedrag
- de leerkracht bestraft het ongewenste gedrag
2. Positieve controle
- de leerkracht prijst het gewenste gedrag
- de leerkracht negeert het ongewenste gedrag
Negatieve controle op gedrag houdt in dat de leerkracht voornamelijk reageert op de negatieve gedragingen van kinderen en aan de positieve weinig aandacht besteedt (of ‘normaal vindt’) Van de kinderen wordt verwacht dat ze de regels kennen en het kind wordt gestraft als hij de regel overtreedt. Straffen heeft echter vaak een andere uitwerking dan de bedoeling was. En sommige kinderen hebben liever negatieve aandacht dan geen aandacht. Veel straffen kan ook de relatie tussen de leerkracht en het kind negatief beinvloeden.
Ondersteuning, versterking en aanmoediging zijn op de lange termijn effectiever dan straf. Bij positieve controle wordt gewenst gedrag aangeleerd en in stand gehouden, doordat het aandacht krijgt. Wanneer aandacht de belangrijkste versterker voor het ongewenste gedrag wegvalt, zal dat gedrag minder worden. In een groep waar voornamelijk op goed gedrag wordt gelet is de relatie positiever en staat de leerkracht model voor sociaal gedrag.
Positieve regels.
Het maken van positief gestelde regels is van belang bij het veranderen van ongewenst gedrag.
Je mag elkaar niet storen, je mag niet praten als de juf iets uitlegt, je mag niet rennen in de gang. Als je de kinderen vraagt welke regels er op de klas zijn, zullen ze er vast een aantal kunnen noemen. Vaak noemen ze regels die vertellen wat niet mag. De kinderen weten dan wel wat ze niet mogen, maar weten ze ook wat er wel van hen verwacht wordt?
Welk gedrag er wel van de kinderen verwacht wordt, is vaak minder duidelijk en expliciet aangegeven. Wanneer regels positief geformuleerd worden, geven ze aan welk gedrag kinderen moeten laten zien en lokken dat gedrag vervolgens uit. Om er voor te zorgen dat kinderen zich vaker aan de regels gaan houden is het belangrijk dat die regels hen duidelijk maken welk gerag er wanneer van het verwacht wordt.
Een voorbeeldje: als de juf iets uitlegt, ben je stil, ipv je mag niet praten als de juf iets uitlegt.
Belonen van gewenst gedrag.
Gedrag dat wordt beloond, neemt toe. Je ziet dat een kind zich netjes gedraagt nadat je het kind laatst even apart hebt genomen. Nu het kind zich op dit moment netjes gedraagt durf je er niets van te zeggen omdat je bang bent dat daardoor de rust die op dit moment bij het kind is verstoord zal worden. Even later zie je dat dit kind een ander kind begint te pesten, je zegt dat het daar mee moet stoppen. Het kind stopt even maar na een poosje gaat het er weer mee door. Het positieve gedrag is weer verdwenen.
De bedoeling is dat door het belonen van het gewenste gedrag het gedrag vaker zal voorkomen. Door de positieve regels is het duidelijker voor de kinderen welk gedrag ze moeten laten zien en doordat dit bekrachtigd wordt door de beloning zal het gedrag steeds vaker voor gaan komen.
Vaardigheden die een leerkracht zich eigen moet maken.
1. De meeste kinderen laten gewenst gedrag zien en het is belangrijk dat de leerkracht dat ook ziet.
2. De leerkracht denkt positief, in positieve regels en is gericht op het aanleren van gewenst gedrag.
3. De leerkracht leeft het gewenste gedrag voor.
4. De leerkracht houdt zich consequent aan de afspraken die gemaakt zijn met de kinderen. Hoe consequenter de leerkracht is in zijn aanpak hoe sneller de kinderen het leren.
5. De leerkracht geeft veel complimenten op gewenst gedrag, verbale complimenten zoals ‘wat kunnen jullie snel opruimen zeg’ of ‘wat heb jij goed geholpen, prima’ of non-verbale complimenten zoals de knipoog, de duim of het schouderklopje. Complimente zijn heel belangrijk!
6. De leerkracht negeert het ongewenste gedrag zoveel mogelijk.
Kinderen met veel regelovertredend gedrag.
Toch blijven er kinderen in een klas zitten die veel regelovertredend/ongewenst gedrag vertonen. Hieronder een paar tips om hier mee om te gaan.
Kinderen met veel regelovertredend gedrag hebben baat bij:
- de voorspelbaarheid van de regels. De verschillende leerkrachten hanteren dezelfde regels.
- de positieve aandacht op gewenst gedrag. Kinderen willen graag positieve aandacht, dat geeft hun een goed gevoel
- het negeren van hun ongewenste gedrag
Soms hebben ze niet genoeg aan deze tips alleen. Hieronder staan een paar voorbeelden die toepasbaar zijn in de klas.
- Er is veel regelovertredend gedrag omdat het kind te makkelijke of te moeilijke dingen moet doen. Pas dan het werk aan, of geef het kind extra uitleg.
- Er is veel regelovertreden gedrag omdat het kind overbewegelijk is. Probeer een bewegingsactiviteit of laat het kind iets halen, brengen of ronddelen.
- Er is veel regelovertredend gedrag omdat het kind zich maar kort kan concentreren. Blijf aanmoedigen, en geef complimenten!
- Er is veel regelovertredend gedrag omdat het kind onvoldoende weet welk gedrag wanneer gewenst is.Geef daarom elke keer weer opnieuw aan welke regels er gelden.
- Er is veel regelovertredend gedrag maar u weet niet waarom. Praat veel met het kind. Alleen al begrip tonen helpt het kind te praten over zijn problemen. Het kind weet misschien zelf de oplossing wel.
Tot slot nog wat algemene tips
- Geef kinderen verantwoordelijkheid
- Geef veel complimenten
- Benadruk het positieve gedrag
- Maak de klas gezellig en geef het een uitdaging
- Breng structuur in – zorg er voor dat je constante teams hebt, zorg ervoor dat de dingen voorspelbaar blijven voor de kinderen. Houd er dus een vaste structuur in.
- Laat elke keer weer aan de kinderen zien wat de regels zijn, probeer ze ook met de kinderen te maken
- Beloon de kinderen als ze zich aan de regels houden
- Maak de regels visueel.
- Negeer zoveel mogelijk negatief gedrag
- Daag de kinderen uit/doe in ieder geval geen dingen die te makkelijk zijn
- Geef de kinderen het gevoel dat ze bijzonder zijn.
- Maak even een praatje met ze bij binnenkomst, laat zien dat je blij bent dat ze er weer zijn.
- Geef een bijzonder kind een beetje extra aandacht aan het begin.
- Als kinderen zich niet aan de regels kunnen houden ga dan even een praatje met ze aan om te achterhalen waarom ze het moeilijk vinden en ga samen met het kind op zoek naar een oplossing.
- Maak van het houden aan de regels geen competitie!! Vertel dus niet aan de kinderen. Jantje heeft het vandaag zo goed gedaan dat hij een sticker krijgt maar Pietje heeft hem deze keer niet verdiend. Zo krijg je ongelijkheid in de groep. Als Jantje het goed heeft gedaan vertel het hem dan als hij zijn sticker op komt halen. Als Pietje er deze keer moeite mee had praat dan even individueel met Pietje en probeer te achterhalen wat het probleem is. Probeer er toch iets positiefs uit te halen en benadruk dit dan door speciaal daarvoor een sticker te geven.
Komt het kind met negatieve verhalen. Probeer het om te draaien in iets positief. En stimuleer kinderen positieve dingen te vertellen. Dit komt omdat een kind vaak sneller aandacht krijgt met negatieve dingen dan met positieve dingen. Probeer ze hier uit te halen door vooral op positieve dingen te reageren. Kinderen willen erg graag aandacht en proberen dat op alle mogelijke manieren te krijgen. Laat de klas een plek zijn waar ze juist met positieve dingen terecht kunnen.
Zelf ook artikelen schrijven en wat geld verdienen? Registreer je hier!https://www.foobie.nl/registreren/index.php?r=b920c3ff4afdf6d7621d1dd3e77a0296-65xi
