In het eerste artikel heb ik het over het belang gehad van een goede kennismaking met je nieuwe collega's. In dit artikel gaan we het hebben over de onzekerheden die je kan ervaren wanneer je daadwerkelijk voor het eerst voor een klas staat. Ook krijg je tips over hoe je deze onzekerheden kan verbergen. In het derde en vierde artikel wordt uitgelegd hoe je een les voor kan bereiden en een overzichtelijk lesplan kan maken.
“Zal het me lukken om die tieners naar me te laten luisteren? Wat als ik ineens een black-out krijg of als ik me verspreek? Ik hoop dat ze me niet al teveel uit gaan proberen, anders moet ik er een paar uit de klas gaan sturen…..maar waarheen moet ik ze dan eigenlijk sturen??
De voorbereiding op de eerste les; de kennismaking.
Gelukkig is de eerste kennismaking met de collega’s goed verlopen, maar nu moet jij je voor gaan bereiden op de eerste les. Eerst moet je weten op welke momenten je aan welke klassen les gaat geven. Dit is namelijk belangrijk voor de manier waarop jij de klassen gaat benaderen. Geef jij één vak aan meerdere klassen en ben je geen mentor van een klas zal je minder contactmomenten met de klas hebben. Hierdoor zal de band die je met de klas op wil gaan bouwen zakelijker en oppervlakkiger zijn. Geef je meerdere lessen in de week aan dezelfde klassen en/of ben je mentor van een klas zal je meer tijd moeten besteden aan het kennismaken. Daarnaast zal je meer tijd gaan besteden om jezelf voor te gaan stellen. Ook in deze situatie is het belangrijk zo snel mogelijk een vertrouwensband op te bouwen met de klassen waarmee je het meeste contact zal hebben. Dit zal misschien wel betekenen dat je wat over jezelf verteld en jij je kwetsbaar op zal moeten stellen. Die tieners zijn niet dom, die zien ook aan iemand wanneer hij/zij onzeker of zenuwachtig is! De gouden tip is gewoon eerlijk vertellen dat je net nieuw ben en dus nog een aantal zaken zal moeten leren. Dit is namelijk geen schande. Je kan daarnaast wel vertellen wat je allemaal al hebt gedaan tijdens je opleiding of welke verantwoordelijkheden jij gehad hebt tijdens je vorige baan. Dit kan respect afdwingen bij de leerlingen. Ze zullen dan merken dat je niet bang bent jezelf kwetsbaar op te stellen en tegelijkertijd respect krijgen voor wat je allemaal al bereikt hebt in je leven. Zelf geef ik les aan tieners die graag een uniformberoep uit willen gaan oefenen. Ik heb zelf altijd zo’n beroep uitgeoefend, dus ik vertel over mijn vorige carrière.
Wanneer je met de leerlingen praat is het belangrijk om dit op een normale volwassen manier te doen. Ga niet tegen ze praten alsof ze kinderen zijn, maar gebruik wel termen die ze begrijpen. Aan de andere kant is het wel belangrijk om de volwassene te blijven. Zorg dus dat je hun taal begrijpt en bijvoorbeeld weet wat facebook, pingen, een smartphone etc. is. Daardoor zien de leerlingen dat ze op een voor hun normale manier tegen jou kunnen praten. Dit betekend niet dat je jezelf extra populair moet gaan maken door ook hun taal proberen te gaan spreken. Het is belangrijk te beseffen dat je absoluut geen vriend van ze hoeft te worden. Sterker nog, ze zullen dit helemaal niet van je verwachten en het lachwekkend vinden wanneer je zoals zij probeert te gaan praten. Doe dit dus niet, maar wees gewoon jezelf. Denk aan de tips in artikel 1!
Toen ik de eerste keer voor de klas moest staan was mijn grootste angst dat de leerlingen zagen dat ik onzeker en zenuwachtig was. Dit heb ik opgelost door te gaan bluffen. Hiermee bedoel ik dat ik van tevoren al voor de spiegel ben gaan staan en gekeken heb naar de manier waarop ik stond. Rug recht, serieus gezicht etc. Ik paste mijn houding net zolang aan tot ik zag wat voor mij de meest zelfverzekerdste houding was. Ik zocht kleding uit die bij de tijd waren en zelfvertrouwen uitstraalde. Daarnaast heb ik opgeschreven wat ik in welke volgorde wilde gaan behandelen en dit vrijwel letterlijk voor de spiegel geoefend. Dit kost tijd, maar is wel een goede investering. Hierdoor maak jij een goede start in het onderwijs. Iets waar je de rest van het schooljaar plezier van zult hebben. Het blufgedeelte is door alles wat je thuis geoefend hebt ook op exact dezelfde wijze voor de klas uit te voeren. Maak van tevoren een goed plan en blijf daarna bij dat plan!
De kennismaking.
Je hebt van tevoren alle informatie van een klas verzameld en bedacht hoe je jouw lestijd wilt gaan gebruiken. De eerste les is altijd anders dan alle andere lessen. Je begint namelijk met het kennismaken, controle van de aanwezigheid, controle van alle spullen, maar ook zeker van het uitleggen van de spelregels. De school heeft een aantal gedragsregels waar de leerlingen en docenten zich aan dienen te houden. De leerlingen dienen hier van op de hoogte te zijn. Daarnaast heb jij wel de vrijheid om binnen die kaders van de school je eigen regels te maken waar de leerlingen zich aan dienen te houden. Dit zijn hele simpele dingen die voor heel veel mensen normaal zijn. De regels die ik belangrijk vind zijn:
1. Wanneer je het lokaal binnenkomt hang je de jas aan de kapstok, heb je je petje af en zit de gsm uit in de tas.
2. In het lokaal wordt er niet gegeten of gedronken.
3. Je legt je tas naast je tafel, maar niet in het looppad.
4. Wanneer je wat wilt vragen steek je je hand op en wacht je op je beurt.
5. Er wordt op een normale, respectvolle manier met elkaar gesproken. Dit houd in dat je de docent met u/meneer/mevrouw aanspreekt.
6. Er heerst ten alle tijde een rustige sfeer in de klas, zodat iedereen zich kan concentreren op de lesstof.
Deze regels moeten ervoor zorgen dat de leerlingen weten waar ze aan toe zijn, maar ook zeker weten wat er gaat gebeuren wanneer ze zich daar niet aan zullen houden. Tieners houden ervan te weten waar ze aan toe zijn en vragen om die duidelijkheid. Natuurlijk blijven het tieners en zullen ze vanzelf de grenzen op gaan zoeken. De kans dat dit in de eerste lessen zal gaan gebeuren is echter zeer klein. Wanneer de regels uitgelegd zijn is het voor jou regel één om deze regels na te leven! De eerstvolgende keer zullen de leerlingen namelijk nog steeds met petje op, jas aan het lokaal binnenlopen. Stuur ze dan gelijk terug naar buiten om het nog een keer te doen. Net zolang totdat ze het wel goed doen. Door hier in het begin wat meer tijd aan te besteden zet je de toon voor de rest van het schooljaar. Je laat zien dat jij consequent bent. Wanneer je gelijk de teugels laat vieren, zullen de regels over een half jaar helemaal vergeten zijn. Dan zal het helemaal lastig worden om de orde in de klas te handhaven. In de loop van het schooljaar, wanneer de leerlingen hebben laten zien dat ze zich aan de regels kunnen houden en jij hebt laten zien ze ook aan de regels te houden zal de sfeer vanzelf ontspannener worden. Hier is niks mis mee.
Samengevat is het belangrijk van tevoren rustig de tijd te nemen om kritisch naar jezelf en de lesstof te kijken. Wanneer je goed voorbereid bent zal je al veel minder zenuwachtig zijn en meer zelfvertrouwen uit gaan stralen. Wees in je lessen duidelijk en consequent. Zorg dat de leerlingen precies weten waar ze aan toe zijn. Dit hoeft niet op een “militaire” manier, maar kan gewoon op een volwassen manier en zal al snel zijn vruchten af gaan werpen. In het volgende artikel zal ik de tips geven voor de volgende les. Hoe bereid je een les goed voor? Is het erg dat de leerlingen zien dat je een lesplan hebt?
