Wanneer een kind vier is, mag het voor het eerst naar de basisschool. Er gaat een compleet nieuwe wereld voor het kind open, maar ook voor de ouders. ’s Ochtends wordt het kind naar school gebracht, maar wat gebeurt er precies achter de klassendeuren? Hoe leert een kleuter en wat precies? Een kleuter doet veel meer dan alleen puzzelen en buiten spelen. Ontdek wat er zich achter de klassendeuren speelt…
Voor het eerst naar de basisschool gaan, is een enorme stap voor een kind. Officieel mogen kleuters een aantal dagdelen alvast komen wennen voordat ze vier jaar oud zijn. Hier zijn uitzonderingen op, maar dit verschilt per school. Veel scholen laten geen kinderen wennen in december. De Sinterklaas en kerstperiode zijn zo druk dat het een kind behoorlijk kan overvallen. Daarom kiezen veel scholen ervoor om kinderen niet in december te laten wennen. Ook is er vaak een stop na de meivakantie. De periode is vrij kort tot aan de zomervakantie. Veel scholen kiezen ervoor de kinderen pas na de zomervakantie in de klas welkom te heten.
Elke kleutergroep kent vaste activiteiten. Dit zijn beweging, kring en hoeken. Kleuters hebben nog veel behoefte aan beweging. Daarom staat beweging zowel ’s morgens als ’s middags op het programma. Kleuters zijn nog druk bezig met hun grove motoriek. In de speelzaal kunnen diverse activiteiten plaatsvinden. Gym met toestellen, gymles of spelles. Tijdens de toestelles kan klim/ klautermateriaal uitgezet zijn, maar ook een kast, wip en glijbaan, hoepels en pittenzakken. Tijdens gymles worden allerlei bewegingen geoefend. Denk hierbij aan de koprol, springen, huppelen en hinkelen. Een spelles heeft een ander karakter. Dit zijn vaak bewegingsspelen in een kring. Zakdoekje leggen en roodkapje zijn vaak favoriet. In sommige kleutergroepen wordt er ook aan volksdansen gedaan. Tijdens het buitenspelen kunnen de kinderen spelen in de zandbak of met materialen, zoals een fiets of kar. Buitenspelen is een sociaal gebeuren. Samen spelen en samen delen moet je ook leren. Voor jongste kleuters betekent dit nog vaak spelen naast een ander in plaats van met een ander.
De kring komt meerdere keren per dag terug. Dit is een sociaal gebeuren. De kinderen leren ten eerste om stil te zitten, te luisteren naar een ander. Het is gezellig om samen te zijn. In de kring worden allerlei lessen aangeboden. Taal, rekenen, biologie, muziek en andere vakken. Taal wordt gegeven in de vorm van voorlezen, taalspelletjes, rijmen, letters etc. Rekenen is vooral nog tellen en groeperen. Rekenbegrippen komen hierbij aan de orde, denk hierbij aan meer, minder, hoger, lager, evenveel. Ook worden er op veel scholen sociaal- emotionele lessen gegeven. Dit om kinderen te leren hoe ze om moeten gaan met elkaar, pesten en vertrouwen.
Elke kleuterklas heeft diverse hoeken. Tijdens hoekenwerk kunnen de kinderen een werkje maken of in de hoeken spelen. In de meeste kleuterklassen is een huishoek, blokkenhoek, computer, verfbord en een zandtafel te vinden. Sommige hoeken zijn vast onderdeel van de klas, maar hoeken kunnen ook veranderen al naar gelang het thema in de klas. De hoeken zijn niet bedacht om te kinderen bezig te houden, maar dat ze er iets van leren. Ze moeten zelfstandig kunnen kiezen en werken. In de huishoek zullen ze bezig zijn met rollenspel en omgaan met anderen. In de blokkenhoek leren ze om te gaan met ruimtelijke oriëntatie. Denk bijvoorbeeld aan het bouwen van een toren die niet meteen instort. Leren opruimen is ook een onderdeel van hoeken en werken.
In elke klas staat ontwikkelingsmateriaal. Dit kunnen puzzels zijn, maar ook speciaal voor kleuters ontworpen spellen. De spellen zijn te verdelen in taal- en rekenspelletjes, motoriekspelletjes, communicatiespelletjes en gezelschapsspelen. De kinderen leren door te spelen. Een voorbeeld: Een puzzel lijkt voor een volwassene gemakkelijk, maar een kleuter moet leren dat je met de randen en hoeken begint. De kleuter ontdekt dat stukjes in elkaar passen en bij elkaar passen. Ze leren zoeken op vorm, kleur en afbeelding.
De kleuters werken ook regelmatig. Ze leren knippen, plakken, tekenen en allerlei andere technieken. Dit is een voorbereiding op groep 3. Ze moeten leren hun grove en fijne motoriek te beheersen. In sommige kleutergroepen wordt ook met werkbladen gewerkt. De leerkrachten helpen de kinderen regelmatig tijdens werken. Meestal worden de kinderen geobserveerd in hun werkhouding en zelfstandigheid en hoe ze omgaan met het materiaal.
De meeste kleutergroepen werken met thema’s. Veel thema’s keren jaarlijks terug, zoals jaargetijden, Sinterklaas en kerst. Veel activiteiten en lessen worden op het thema afgestemd. Een voorbeeld: Bij het thema ridders zal de huishoek veranderen in een kasteel. In de bouwhoek krijgen de kinderen de opdracht om een kasteel te bouwen inclusief slotgracht en ophaalbrug. Tijdens het werken kunnen de kinderen woorden nastempelen zoals schild, ridder en kasteel. Van karton wordt een schild geknipt en geverfd. In de kring worden ridderverhalen verteld en er wordt een aflevering over ridders van schooltelevisie bekeken. Thema’s in de klas motiveren de kinderen meer dan losse lessen.
Een kleutergroep is een groep 1, groep 2 of een combinatiegroep 1/2. In een combinatiegroep zitten zowel oudste als jongste kleuters. De kinderen behoren op hun eigen niveau onderwijs te krijgen. Van jongste kleuters worden andere dingen verwacht dan van oudere kleuters. Scholen kiezen vaak bewust voor wel of geen combinatiegroep.
Een nieuwe kleuter doet veel ervaringen op. Hij leert de juf of meester kennen en al zijn klasgenoten. Ook leert hij de regels in de klas en hij ontdekt de hoeken en spelmaterialen. Sommige kinderen hebben in het begin hier moeite mee. Ze kunnen thuis chagrijnig reageren, meer slapen of weer bedplassen. Meestal gaat dit na een poos vanzelf weer over. Al die indrukken moeten een plaats krijgen…
