Of je nu al jaren les geeft of net gaat beginnen. Iedereen die zo goed mogelijk les wilt geven kan een lesplan gebruiken. Mijn persoonlijke ervaring is met leerlingen van 16 en 17 jaar, maar deze tips kan je bij veel meer leeftijden gebruiken. Ik gebruik dit lesplan al jaren en vind het erg prettig werken!
In een eerder artikel heb ik uitgelegd hoe je de les goed voor kan bereiden door acht vragen te beantwoorden. In het begin kost dit best wat tijd. Misschien wel meer tijd dan dat de les gaat duren. Maar wanneer je deze vragen beantwoord hebt heb je alle informatie die je voor de les nodig hebt. Er van uitgaande dat je wel de leerstof beheerst. Dus wanneer je Engels gaat geven is het wel belangrijk dat je Engels op niveau is. Anders moet je daar zeker voldoende tijd aan besteden. De leerlingen zullen het al snel merken wanneer je de leerstof niet beheerst!
Waarom een lesplan?
Wanneer je de les daadwerkelijk gaat geven is het heel knap om dat compleet uit je hoofd te doen. Wat er dan echter ontbreekt is structuur. En structuur is juist wat de leerlingen nodig hebben! Stel dat er dingen gebeuren tijdens de les die je niet verwacht had. Laat je je hierdoor van je structuur wegduwen of is het dan prettig om even op het lesplan te kunnen kijken? Daarnaast kunnen de leerlingen het alleen maar waarderen dat ze zien dat jij de les goed hebt voorbereid.
Dit is een voorbeeld van een lesplan zoals ik die gebruik voor het begin van de les:
Je ziet een tijdsbalk, actie, manier waarop en aanknopingspunten.
2m |
1. Stoom afblazen |
Gesprekvorm |
Hoe was de lunchpauze? |
3m |
2. Inleiding |
Voordrachtvorm |
Tijdens deze opleiding krijg je EHBO lessen. De lessen zullen met theorie beginnen en opgebouwd worden naar praktijk. |
4m |
3. Leerdoelen |
Voordrachtvorm |
Ik heb op het bord de leerdoelen geschreven. |
5m |
4. Motivatie |
Voordrachtvorm |
Deze les is erg belangrijk voor je. Wanneer je de theorie niet beheerst zal je de praktijk nooit goed uit kunnen voeren. Straks loop je in de stad en valt er een man flauw. Niemand kan iets voor hem doen. Deze les gaat ervoor zorgen dat jij de man kan helpen. Uiteindelijk zal je in toekomstige lessen geleerd krijgen hoe je iemand zijn leven kan redden! |
7m |
5. Structuur v.d. les |
Voordrachtvorm |
We beginnen met het bekijken van een filmpje. Deze duurt een minuut of 5. Daarna hebben we daar een kort gesprek over, waarna jullie een aantal vragen gaan beantwoorden. Controleer dat je mobiel uitstaat en wanneer je een vraag hebt steek je je hand op. |
10m |
6. Vragen |
Gesprekvorm |
Zijn er vragen over het begin van de les? Controlevragen: |
Toelichting over het begin van de les:
Punt 1 van je lesplan: Stoom afblazen. Begin met een lolletje, laat de leerlingen vertellen wat ze bezig houdt. Ze kunnen het maar beter kwijt zijn! Houdt het wel een beetje beperkt, want de leerlingen zijn gehaaid genoeg om op deze manier tijd te gaan rekken en zo niet aan de les te hoeven beginnen.
Punt 2 van het lesplan: Inleiding van de les. Vertel in een duidelijk verhaal waar deze les over zal gaan, zodat de leerlingen de kans krijgen “in het plaatje” te komen. Dit sluit goed aan naar punt 3: Vertel wat de leerdoelen zijn. Wanneer de leerlingen weten wat er van ze verwacht wordt zullen ze regelmatig hun best doen dit zo snel mogelijk te beheersen. In hun gedachten zijn ze dan maar van de les af. Dit sluit weer aan op punt 4: Leg uit waarom het zo belangrijk is om deze les te volgen. Met dit verhaal moet je de leerlingen motiveren om jouw les te gaan volgen. Dit kan je dicht bij ze houden door te zeggen dat dit een voorbereiding voor hun examen is, maar het examen is voor hun gevoel nog zo ver weg! Dus motiveer ze door voorbeelden te gebruiken die aansluiten naar hun belevingswereld.
Punt 5 van het lesplan: Geeft de structuur van de les weer. Kortgezegd, je verteld in grote lijnen hoe de les opgebouwd is en de regels die tijdens de les gelden. De leerlingen weten waar ze aan toe zijn en wat ze deze les gaan doen. Dit zal voor een bepaalde rust zorgen. Stel je maar eens voor dat je iets saais moet doen, maar je weet niet voor hoe lang! Is het niet een stuk prettiger te weten dat je het maar tien minuten hoeft te doen? Punt 6 van het lesplan: Vraag de klas of ze nog vragen hebben over deze les. Zo niet, stel dan controlevragen. Leerlingen zeggen wel dat ze het weten, maar het blijkt keer op keer dat ze dan maar ja knikken om er vanaf te zijn. Voor jou als docent is het wel belangrijk dat ze actief luisteren. Dus wanneer ze weten dat ze gecontroleerd worden zullen ze harder hun best doen om alles te onthouden. Dit is de structuur die ze willen!
Kern van de les.
15m |
Theorie in film |
In stilte kijken |
Ze mogen notities maken! |
20m |
Bespreken film |
Gesprekvorm |
Startvragen. Wat hebben we in hoofdlijnen gezien? |
30m |
Vragen |
Zelfstandig |
Verstrek de vragen en laat ze dit zelfstandig maken. Ze hebben hier tien minuten de tijd voor. Daarna bespreken we de vragen. |
40m |
Vragen |
Gesprekvorm |
Bespreek de vragen. Reageer op input uit de groep. Zorg voor een opbouwend gesprek waarbij zoveel mogelijk leerlingen betrokken worden. |
Dit is het gedeelte van de les waarin je doet wat je beloofd hebt. Dit kan je zo uitgebreid maken als je zelf wilt. Maar des te vaker je lesgeeft, des te korter je dit kan houden. Ben je nog onzeker en bang dat je iets vergeet? Schrijf dan bijna letterlijk op wat je wilt behandelen en vragen. Dan heb je altijd een document om op terug te vallen.
Einde van de les.
4 m |
7. Samenvatting |
Voordrachtvorm |
We hebben een film gekeken en besproken over de theorie van EHBO. Daarna hebben we de vragen beantwoord en besproken. |
46m |
8. Herhaling leerdoelen |
Voordrachtvorm |
Herinner ze aan de leerdoelen op het bord |
47m |
9. Controle leerdoelen |
Gesprekvorm |
Vertel eens, zonder in je map te kijken, wat we bedoelen met de theorie van EHBO. |
50m |
10. Motivatie |
Gesprekvorm |
Waarom is dit zo belangrijk te beheersen? Wijs 1 of meerdere leerlingen aan die dit uitleggen. |
55m |
11. Afsluiting |
Voordrachtvorm |
Ik merk dat jullie goed opgelet hebben, want ik krijg op al mijn vragen antwoord. Voor degene die nog twijfelen of ze het weten, lees dit thuis vanavond nog eens goed door, want de volgende les gaan we door met de kennis die we nu hebben! Goed gewerkt allemaal! |
Waar de structuur van de kern van les per les kan verschillen is het belangrijk het einde van de les altijd volgens een vaste structuur te behandelen. Zo bereik je dat het vanzelf een automatisme gaat worden. En je weet of je de les niet voor niets gegeven hebt. Je motiveert ze om het nog eens door te lezen wanneer het nog onduidelijk is en geeft ze een pluim wanneer ze goed gewerkt hebben. Hebben ze niet goed gewerkt is het belangrijk om dat ook te benoemen. Vertel dan ook dat je dat de volgende les anders wilt zien!
Samengevat.
Zo lijkt het net alsof ik heel veel verteld heb. Maar eigenlijk is dit alleen nog maar de ideale situatie. Vooral in het begin is het handig om ervan uit te gaan dat het zo zal gaan. De rest leer je wel wanneer je de lessen gaat geven. Een lesplan is een persoonlijk iets. Dus pas het aan zoals jij het prettig vindt werken. Maar is het dan niet erg fijn om een structuur te hebben waarop je altijd weer terug kan vallen?