Soorten agressie
Over de vraag wat nu precies onder agressie moet worden verstaan, kunnen de meningen flink uiteenlopen. De een noemt een brutaal antwoord al agressief gedrag, terwijl de ander pas aan agressie denkt wanneer iemand lichamelijk door een ander is toegetakeld.
Professor doctor J.D. van der Ploeg, emeritus hoogleraar orthopedagogiek aan de Universiteit Leiden, stelt dat agressie in het algemeen voornamelijk de volgende twee opvattingen kent:
- Assertiviteit: hierbij laat de persoon merken dat hij er ook is om rekening mee te houden.
- Schade toebrengen aan een ander: dit kan zijn in de vorm van aanvallen of bedreigen met fysiek en/of psychisch geweld.
Agressief gedrag kent vele vormen van uiting. Hieronder de meest bekende beschreven.
- Gezonde agressie: vorm van assertiviteit. Op een negatieve manier laten merken dat jij er ook bent om rekening mee te houden.
- Openlijke agressie: fysiek en/of verbaal geweld (slaan, schoppen, schelden).
- Bedekte agressie: gedragingen als liegen, dwarsliggen, diefstal. Gedragingen vloeien voort uit wrok tegenover de ander.
- Instrumentele agressie: goed doordachte handelingen, met de bedoeling bepaalde voordelen te verkrijgen.
- Reactieve agressie: agressief gedrag als reactie op een situatie, bijvoorbeeld pesterijen. De situatie is in deze een ’trigger’ voor het gedrag.
Waarom is mijn kind agressief?
Agressief gedrag ontstaat niet zomaar. Bij een kind kan het verschillende oorzaken hebben: het kan aangeleerd zijn, maar in de meeste gevallen ontstaat het door een gebeurtenis in de directe omgeving van het kind.Voorbeelden hiervan zijn: pesterijen, onzekerheid door een negatieve ervaring (sociaal-emotioneel of cognitief), een veranderende situatie in de leefomgeving zoals bijvoorbeeld een verhuizing, ziekte of het overlijden van een bekende of een scheiding van de ouders.
Dit soort gebeurtenissen vormen vaak grote stressfactoren voor een kind.
Hoe een kind met een stresssituatie omgaat, hangt af van verschillende factoren: de persoonlijke beleving van de situatie, de sociale omgeving van het kind, het arsenaal aan eerder geleerde vaardigheden voor het omgaan met de situatie.
Wanneer het kind in een stresssituatie terecht komt, zal het moeten leren hoe hij daarmee omgaat. Daarbij spelen de ouders/verzorgers meestal de grootste rol. Indien het kind op de juiste manier begeleid en ondersteund wordt, is de kans op agressief gedrag het kleinst. De agressie ontstaat namelijk vaak uit het niet kunnen of het op een verkeerde manier omgaan met de stress.
Wat kunt u doen voor uw kind?
Probeer zoveel mogelijk met uw kind te blijven praten over zijn gedachten en gevoelens.
Probeer uw kind zoveel en zo goed mogelijk te begeleiden en een voorbeeld te bieden bij het omgaan met dat wat er speelt.
Blijven de problemen bestaan? Neem dan contact op met derden, dit kan zijn de school, een maatschappelijk werkster of een andere specialist. Zij kunnen u informatie verschaffen en eventueel helpen bij het ondersteunen van uw kind.
Meer informatie?
Sites:
www.amwml.nl/smw (site van het Algemeen Maatschappelijk Werk Midden-Limburg)
www.sociaalemotioneel.nl (databank over het stimuleren van de sociaal-emotionele ontwikkeling bij kinderen)
Boeken:
“Schoolproblemen en stress”, Wolf, J.C. van der Kinderen
“Gedragsproblemen”, Ploeg, J.D. van der
Contacten:
(School)maatschappelijk werk, neem hiervoor contact op met de school van uw kind of de maatschappelijk werk instelling in uw regio.
