Yellowstone is verschenen in allerlei bladen, films en artikelen, de meest uiteenlopende verhalen doen zich de ronde, maar hoe werkt het nu echt?
De meesten onder ons weten inmiddels dat zich 25 km onder het aardoppervlak van Yellowstone National park Wyoming, de bovenste magmakamer van de grootste nog actieve caldera bevindt: de Yellowstone caldera.
Een caldera is een type vilkaan dat bij een vorige uitbarsting is ingestort onder zijn eigen gewicht en daardoor alleen nog een grote krater overlaat die in verloop van duizenden jaren weer begroeid en bewoond raakt tot de volgende uitbarsting, waarbij zich weer een kegel vormt. De Yellowstone caldera is 640.000 jaar geleden voor het laatst uitgebarsten, wat, in geologische tijd nog maar kort geleden is.
Sommigen zeggen dat de caldera över tijd”is qua uitbarsting, anderen zijn het met deze uitspraak niet eens vanwege voorgenoemd feit: dat 0.64 MA (Miljon years ago) in geologische tijd niet lang is, gezien het feit de aarde al 4.3 miljard jaar oud is.
Onze continenten liggen op platen die we tektonische platen noemen, zij verschuiven ongeveer 7 millimeter per jaar, uitzonderingen daar gelaten zoals bij zware aardbevingen. Er zijn plekken op de wereld waar een hotspot zit, net zoals onder Yellowstone National Park. De aardplaten schuiven daar over heen waardoor de hotspot in de loop van miljoenen jaren telkens onder een ander deel van een continent komt te zitten en ook onder andere continenten en oceanen.
de hotspot onder Yellowstone zat bijvoorbeeld 13.8 MA op de grens van Oregon, Idaho en Nevada, de de naam daarvan is niet Yellowstone caldera maar Owyhee-Humboldt. 18 MA zat dezelfde hotspot onder Oregon en Nevada, de naam de hotspot daarvan is McDermitt. Het is dezelfde hotspot als degene die momenteel onder Yellowstone zit.
een hotspot is heel simpel gezegd een soort opening naar het magma die zich in de kern van de aarde bevindt en die er mede voor zorgt dat de aarde bewoonbaar en leefbaar is. De opening die hotspot wordt genoemd leidt indirect naar de kern van de aarde, de kern zelf zit uiteraard veel en veel dieper.
een caldera eruptie (uitbarsting) is geen natuurfenomeen dat we vaak te zien zullen krijgen. het duurt, honderdduizenden jaren eer dat de ingestorte krater weer hervuld is met magma en zelfs dan is er een mogelijkheid dat de eruptie die plaatsvindt slechts een kleine eruptie is en dat de grotere eruptie nog eens duizenden jaren op zich laat wachten.
De erupties van een vulkaan worden gemeten in VEI’s (Vulkanische Explosiviteits Index- opgesteld door Chris Newhall van de USGS en Steve Zelf van the Hawaii’an University.) (USGS= United States Geological Survey) De VEI index gaat van nul (niet explosief) tot acht (ultra-pliniaans). Dit wordt gemeten aan de hand van onder andere de hoeveelheid uitgestoten matriaal (puin) dat de vulkaan üitspuugt”tijdens een eruptie en aan de hand van onder meer de hoogte van de eruptie kolom (de hoogte van het uitgestotenpuin.)
Dit puin wordt “tefra”genoemd, tefra is de brokstukken van onder andere steen, rook en as. Alleen is de as geen as maar verpulverd steen dat zo fijn is geslagen door de kracht van de eruptie dat het net zo fijn is als as maar wel net zo zwaar als steen.
De Hawaiiaanse vulkaan is bijvoorbeeld een VEI nul, de Yellowstone cakldera zou op een VEI acht uitkomen. Mount Saint Helens, die uitbarstte in 1980, was een VEI vijf.
Onderzoek naar vulkanologie blijft constant, mede dankzij INSAR (Interferometric Synthetic Aperture Radar) en GPS (Global Position System) krijgen Geologen steeds meer inzicht in vulkanen en hun “gedrag”, hun onvoorspelbaarheid en oudheid. Ontwikkelingen op dit gebied worden op veel sites duidelijk uitgelegd en in grafieken en statistieken kan men als leek specifieke vulkanen als het ware volgen via het internet.
Hoewel veel mensen een grote angst koesteren ten opzichte van de Yellowstone caldera is dit niet geheel rechtvaardig gezien er periodes van enkele miljoenen jaren zijn geweest waarin de hotspot onder Yellowstone niet is uitgebarsten.
In principe zeggen veel wetenschappers ophet gebied van Geologie dat het zelfs erg goed mogelijk is dat de caldera in onze levensperiode niet uitbarst.
