Je hebt je vast wel eens afgevraagd waar je staartbeentje nou goed voor is… Het wormvormige aanhangsel en ons staartbotje zijn bekende voorbeelden van rudimentaire organen die hun functie grotendeels of geheel zijn verloren. Ze zijn dus eigenlijk overbodig geworden. De verschillende rudimentaire organen worden stuk voor stuk behandeld. Ook wordt erbij vermeld waarom ze geen functie hebben of misschien juist wel na nader onderzoek. Ook wordt er gekeken naar de functie die ze zouden kunnen vervullen (bij dieren bijvoorbeeld).
Het wormvormige aanhangsel of appendix
We beginnen met het orgaan dat ook wel het wormvormige aanhangsel of appendix wordt genoemd. Het is eigenlijk een verlenging van de blinde darm dat zijn functie mogelijk is verloren. Meestal is dit rolronde aanhangsel ongeveer 10 cm lang en heeft een diameter van enkele millimeters. Een record is een 26 cm lang wormvormig aanhangsel dat is verwijderd tijdens een operatie in Zagreb (Kroatië). Het wormvormig aanhangsel is in de kinderjaren vrij lang en krimpt naarmate iemand ouder wordt.
Nieuwe onderzoeken stellen vast dat het wormvormig aanhangsel toch wel een degelijke functie heeft. Het vormt namelijk een onderdeel van ons immuunsysteem door de lymfocyten die erin aanwezig zijn. Lymfocyten dienen om ons lichaam te beschermen tegen bijv. schadelijke bacteriënen zijn er in diverse typen.
Het wormvormig aanhangsel kan ontstoken raken. Dit wordt ook wel (onterecht) blindedarmontsteking genoemd. Deze ontsteking komt het meest voor bij kinderen tussen de 8 en 13 jaar en kan leiden tot de dood. Deze zal dan operatief verwijderd moeten worden, wat geen schadelijke gevolgen heeft.
De functie die de blindedarm en het verlengde ervan bij herbivoren heeft, is het afbreken van plantenmateriaal. D.m.v. bepaalde bacteriën kan het orgaan de stof cellulose afbreken, wat een veelvoorkomende molecule is in plantenmateriaal. Voorstanders van de evolutietheorie geloven dat wij, mensen afstammen van herbivore zoogdieren waarbij het wormvormig aanhangsel en de blindedarm wel een belangrijke functie vervulden.
Het staartbeentje
Dit is het laatste stukje van onze wervelkolom. Het is de plek waar bij veel dieren de staart begint en bestaat uit 3, 4 of 5 vergroeide wervels. Het staartbotje kan vreselijk veel pijn doen, waarna het operatief verwijderd kan worden. Dit heeft verder geen gevolgen. Bij de meeste mensen hechten zich spieren aan het staartbeentje wat de mogelijkheid moest bieden om deze alle kanten op te bewegen. Deze spieren blijkt men niet te kunnen gebruiken.
Mensen die geloven dat wij als mensen afstammen van apen, denken dat dit staartbeentje een rol speelde bij het bewegen van een mogelijke staart. Een staart kon toen dienen voor balans en als grijporgaan worden gebruikt.
De staartwervels
Wist je dat je als embryo een staart hebt gehad van 10 tot 12 wervels. Tussen de vierde en vijfde week beslaat deze staart zeker 10 % van de totale lichaamslengte en steekt uit voorbij de anus en benen. De ontwikkeling van een staart wordt mogelijk gemaakt door bepaalde genen die ook aanwezig zijn bij zoogdieren en `daar ook voor de vorming van een staart zorgen.
Normaal gesproken wordt een mens zonder echte staart geboren. Deze wordt namelijk afgestoten door ons immuunsysteem. Maar het komt daarentegen wel eens voor dat er een baby wordt geboren met een kleine staart die soms zelfs staartwervels bezit en spieren. Kenmerken die ook bij een echte staart horen.
Verstandskiezen
Meer dan 90 % van alle volwassenen krijgt te maken met het doorkomen van verstandskiezen. Maximaal kunnen er 4 kiezen doorkomen achterin de boven- en onderkaak maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Deze ‘nutteloze’ kiezen kunnen operatief verwijderd worden als ze tot hevige pijn leiden wat vaak het geval is. Dit hele probleem ontstaat doordat onze kaak te kort is om extra kiezen te kunnen herbergen.
Maar waarom hebben wij verstandskiezen als ze toch onnodig zijn? Evolutie voorstanders geloven dat wij mensen afstammen van herbivore zoogdieren zoals al eerder is vermeld. Voor deze zoogdieren was het handig om een langere kaak te hebben zodat plantaardig voedsel beter te vermalen was. De kaak is in de loop der jaren steeds kleiner geworden zodat er steeds minder ruimte beschikbaar was voor de kiezen.
Oorspieren
ieder mens heeft 3 oorspieren die van de schedel naar het kraakbeen van het oor lopen. Deze zouden het oor of de oorschelp omhoog, naar voren en naar achteren moeten kunnen bewegen. Dit kan alleen bereikt worden door ze bewust te trainen maar ook dan kunnen de oren amper bewogen worden. Een enkeling zou ze misschien onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen.
Dieren hebben deze spieren ook. De meeste van hen kunnen hun oren wel in de genoemde richtingen bewegen om bijvoorbeeld te detecteren uit welke richting een geluid komt. Deze functie hebben de oorspieren bij ons echter niet (meer). Als wij inderdaad van dieren afstammen zijn de oorspieren rudimentaire organen die grotendeels hun functie hebben verloren.
De bovengenoemde organen zijn enkele voorbeelden. Het blijkt inderdaad dat de meeste overbodig zijn geworden en er op zich wel zonder kunnen.
