Hoe zit het nou precies met de vorm van de aarde, de lengte en breedte? Het ontstaan ervan, en de satelieten?
De vorm van de aarde
Eratosthenes: 276 en 195 voor Christus. Eratosthenes dacht dat aarde 40 000 km lang was, hij zat er maar een paar procent naast. Overigens dacht hij ookj dat de aarde rond was.
Lengte en breedte
Je kunt de plaats bepalen door twee coördinaten: de lengtegraad en de breedtegraad. De lengtegraad bereken je door te kijken wanneer de zon het hoogst staat, en daarna wanneer hij bij een andere plaats het hoogst staat. Met een tijdverschil van een uur scheel je 15 lengtegraden. Je berekent de breedtegraad door de hoogte van je poolster te nemen.
Jaar en seizoen
In Engeland staat een oud monument : Stonehege. Die werd vroeger gebruikt om het verloop van de seizoenen te bepalen.
De zonnekalender is gebaseerd op de beweging van de zon en de aarde op jaarbasis.
Bij schrikkeljaar komt er een extra dag bij, een jaar heeft dan 366 dagen
De maan
Er bestaan ook maankalenders die zijn gebaseerd op de beweging van de maan.De maan draait namelijk in een maand om de aarde.
Gravitatiekracht
De gravitatiekracht is ontdekt door newton in 17e eeuw. De gravitatiekracht is de kracht die de regelmatige bewegingen van de aarde en maan verklaart. Aantrekkende kracht tussen voorwerpen met massa. Deze kracht zorgt voor de getijden op aarde.
Springtij: de zon en de aarde werken samen en hierdoor komt het water erg hoog te staan.
Doodtij: dan werken de zon en de maan elkaar tegen
Ruimtevaart en onderzoek
Van vuurpijl tot raket
Buskruit is een Chinese uitvinding voor in vuurpijlen om de tegenstander te bestoken. De buskruit verbrandt met zuurstof tot het heet gasmengsel en spuit dan naar beneden.
Moderne raketten werken ook volgens dat systeem.
Ontwikkeling V2 raket.
De V2 raket werkt op vloeibare zuurstof en kerosine. Op 3 oktober 1942 ging de eerste succesvolle raket de lucht in.
Nuttig gebruik van de ruimte
Yuri gagarin is de eerste die in de ruimte reisde in 1961 (april) er zijn verschillende redenen om buiten de atmosfeer te willen zijn:
– aarde goed overzien
– weersontwikkelingen
– zend en ontvangstinstallatie
satelliet:
– een box waarin apparatuur zit
– een zend- en ontvangstinstallatie
– communicatieapparatuur
Deze apparten hebben stroom nodig en daaraan komen ze via zonnepanelen. Ook heeft een satelliet stuurraketjes om zijn stand te regelen.
Omloopbaan
Door de gravitatiekracht draaien satellieten in een omloopbaan rond de aarde.
Op 300/600 km hoogte, is de snelheid 9 km/s 1. De omloop duurt dan 100 minuten
Dus als je 18 km per seconde gaat dan doe je er 200 minuten over. Doe je er 300 minuten over dan ga je 9 x 300 /100 = antwoord.
Geostationaire baan: de baan van de aarde: 36000 km van de aarde duurt precies 24 uur
Dit is ideaal voor een weersatelliet of een communicatiesatelliet aangezien die hebben een vaste plaats nodig.
Sterrenkijkers
De telescoop is door galileo galileï in 1609 op de hemel gericht. Hiermee deed hij veel ontdekkingen en zo werden er heel veel telescopen uit gevonden
Nadelen telescopen op aarde:
– de lucht trilt door warme en koude bellen waardoor het beeld kan opstijgen en naar beneden zakken
– bij bewolking zie je niets
– overdag kan je die niet gebruiken vanwege daglicht
– door de groei van de bevolking en de industrialisatie groeide ook het gebruik van kunstlicht het gevolg hiervan is dat lichtzwakke objecten aan de hemel slecht waar te nemen zijn
– de atmosfeer werkt als een filter hierdoor wordt de meeste straling uit de ruimte wordt tegengehouden
ruimtetelescopen
De bekendste ruimtetelescoop is de hubble space telescope.
Het zonnestelsel
Planeten en planetoïden
Sterren draaien dagelijks langzaam om de hemelpool. Je ziet steeds andere sterrenbeelden omdat de aarde om de zon heen draait. Er zijn 5 planeten die zich daar niets van die sterren aantrekken en een beetje ronddwaalde. Deze zijn: Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus. Deze planeten zijn koude bollen van gas of rotsachtig materiaal. Hierna werden Uranus, Neptunes, en Pluto ontdekt.
Planetoïden zijn kleine planeetjes met hooguit een omtrek van 100 km groot.
Kometen meteoren en meteorieten
Kometen verschijnen met regelmaat, de kometen draaien in 76 jaar om de zon. Kometen heeft een substansie die bestaan uit stof en ijs. Soms is een komeet waarneembaar als de aarde door de stofbuizen trekt.
Een meteoriet is een vuurbol dat in de dampkring terecht komt.
Scheppingsverhaal
Scheppingsverhaal van de natuurwetenschap:
– allemaal foto’s van planeten ( op pluto na ) en verschillende planetoïden en kometen van dichtbij gefotografeerd
– hieruit is geprobeerd een samenhangend beeld te scheppen over het ontstaan.
Opmerkelijke eigenschappen
Ons zonnestelsel is ontstaan uit een oerwolk, hiervoor zijn enkele aanwijzingen:
– alle planeten en planetoïden draaien dezelfde kant op
– overal in het zonnestelsel zijn rotsachtige hemellichamen bedekt met inslagkaters
– er zijn kleine planeten aan binnenkant, grote planeten aan buitenkant
oneindig heelal
sterrenbeelden
Sterrenbeelden bestaan uit patronen van heldere en zwakke stenen hierin zagen mensen afbeeldingen van goden. Veel namen van sterrenbeelden zijn afkomstig uit de Griekse mythologie bijvoorbeeld: het steelpannetje, de grote beer, cassiopeia. De andere sterrenbeelden liggen langs de ecliptica, voorbeelden hiervan: waterman, ram steenbok, leeuw.
Het zonnestelsel voorbij
Sirius is een van de eerste die bedacht had dat het heelal groter was dan alleen ons zonnestelsel.
De parallaxmethode
Parallax is de mate waarin de dichtstbijzijnde sterren ten opzichte van de ver weg gelegen sterren heen en weer schuiven. Een lichtjaar is een eenheid om te zeggen hoe ver een ster is. Een lichtjaar heeft een lichtsnelheid van 300000km/s.De dichtstbijzijnde ster staat 4,2 lichtjaren weg.
Sterrenstelsel
In ons melkwegstelsel staan meer dan 100 miljard sterren. Er zijn nog meer (onontdekte) stelsels
Informatie uit licht
Spectraallijn zijn dunne donkere lijntjes in spectra van sterren, het is een soort streepjescode om de ster aan te herkennen.
Dopplereffect is het effect dat wanneer iets stilstaat heeft het een ander geluid dan dat het beweegt
Uitdijing en oerknal
Hubble-relatie is het verband tussen afstand en snelheid. 13.7 miljard jaar geleden kwam er een oerknal, de zogenaamde big bang, en ontstond het stelsel.
