Een chanson met politieke boodschap… het bestond al in de Middeleeuwen. Thibaut de Navarre kweet zich van zijn taak als koning-troubadour, door liederen te schrijven met een dringende oproep tot een kruistocht.
Thibaut de Navarre (1201-1253)
Thibaut de Navarre was een nakomeling van Guillaume IX, de eerste troubadour en Graaf van Aquitanië. Diens zoon, Guillaume X, was geen troubadour, maar hij steunde wel andere troubadours, o.a. Marcabru. Dit droeg er toe bij dat zijn dochter Eleanor beschermvrouwe werd van troubadours. In 1137 trouwde zij met Louis VII, die in dat jaar ook koning werd van Frankrijk. In 1152 scheidden zij, waarna Eleanor trouwde met Henry van Anjou, Graaf van Normandië, later koning Henry II van Engeland. Een aantal belangrijke troubadours verbleef aan haar hof, o.a. Bernart de Ventadorn en Bertran de Born. Eleanor gaf haar enthousiasme voor seculiere liederen door aan haar kinderen. Met name de activiteiten van haar dochters Marie en Aelis waren van belang voor verdere ontwikkeling van de cultuur rondom troubadours.
Marie werd Gravin van Champagne en gaf het hof van Champagne een belangrijke plaats in de vroege geschiedenis van het trouvèrelied. Mogelijk inspireerde zij Chrétien de Troyes om de kracht en de vormen van troubadour poëzie te transformeren in lange d’oïl. Ook steunde zij andere trouvères. Het hof van Champagne werd zo een bloeiend centrum van poëtische cultuur in Noord-Frankrijk in het laatste deel van de 12e eeuw. Thibaut IV, Graaf van Champagne en later Koning van Navarre was de kleinzoon van deze Marie. In de eerste helft van de 13e eeuw was hij één van de meest vooraanstaande en beste trouvères.
Chanson: Seignor, sachiés…
Vanaf eind 1230 had Thibaut zich door een bepaling in zijn vredesverdrag met zijn vijanden verplicht aan een kruistocht deel te nemen. Het is niet onmogelijk dat hij in die periode het chanson Seignor, sachiés… componeerde. Het chanson is een aansporing voor een kruistocht. De dringende toon van de aansporing, de scheldwoorden tegen de slechte mensen die in zorgelijke ijdelheid zijn vervallen, de snotjongens en de lafaards, veronderstellen dat personen worden gevorderd en dat de expeditie beschouwd wordt als iets wat binnenkort zal plaatsvinden. Het is ook mogelijk dat Thibaut begin 1235 gehoor geeft aan de encycliek van 17 november 1234 die door Gregorius IX aangekondigd werd, als een goede christelijke wens om een kruistocht te organiseren. Vier jaar later verliet Thibaut Champagne voor de reis naar het Heilige Land. Het is mogelijk dat het chanson in de tussenliggende periode door hem werd gecomponeerd.
Het chanson Seignor, sachiés… is overgeleverd in acht handschriften die tot op heden beschikbaar zijn. In vier handschriften wordt ‘Li rois (Thibaut) de Navarre’ als de auteur van het lied aangeduid. In andere bronnen is het lied oorspronkelijk anoniem, maar is zijn naam later in de kantlijn toegevoegd. In de literatuur wordt dit lied algemeen aan hem toegeschreven.
