In deze inleiding vertel ik alles over het componeren, arrangeren, bedenken, bewerken en uitwerken van muziekstukken. Neem als voorbeeld het schrijven van muziek pop, dance, hip-hop, breakbeats, etc. Het is niet makkelijk om je eigen idee zo goed mogelijk uit te werken omdat mensen een breed scala hebben aan smaak voor harmonie, melodie, instrumentatie en muzikaal vermogen. Dit zijn dingen die een grote rol spelen en waar je als componist zeker rekening dient te houden, voor grote componisten als Mozart en Beethoven gelde hierbij ook dezelfde rol alleen waren de mogelijkheden nog beperkt. Nu gebruiken we digitale geluiden en instrumenten dat er veel meer muzikale keuze is gekomen. Veel mensen denken vaak dat een hit simpel en makkelijk is en slecht, maar ondertussen zijn er een paar mensen die werkelijk zo’n hit weten te bedenken. Smaken van mensen verschillen nou eenmaal en de kans dat elk mens op deze wereld hetzelfde over een lied denkt is erg nihil. Ook vertel ik over wat je het beste kunt doen als je voor een hit gaat en waar je zeker aan moet denken.
Muziek kun je in veel manieren bekijken en krijgt elke keer een nieuwe betekenis. Maar toch horen we vaak ook van muzikanten en mensen dat alles al geprobeerd is. Dit is slechts niet de waarheid, maar zodra mensen de hoop verliezen om creatief en vernieuwend te zijn kan muziek zich ook niet ontwikkelen. Als je bekijkt dat een piano, gitaar en viool nog lang voort blijven gaan maar toch nog lang niet vervelen. Zolang je zeker weet dat nog lang niet alles is uitgeprobeerd raak je jezelf niet kwijt en blijf je zoeken naar dat ene dat niemand ooit heeft gemaakt. Dit gebeurt eigenlijk alleen maar als je niet opgeeft. Geef dan ook bijvoorbeeld niet op als je net met je gitaar of pianoles bent begonnen, zo kun je nooit iets ontwikkelen en blijf je telkens weer dat ene liedje instuderen. Het gaat erom dat je op een vroeg stadium nog niet begrijpt wat er allemaal mogelijk is en is je gehoor nog niet zo voltooit om complexe akkoorden te begrijpen, dit geld uiteindelijk wel voor het componeren.
Waar begin ik mee?
Het woord “Jammen” ken je vast wel. Dit is niet voor niets bedacht en is cruciaal om een lied te bedenken. Of je moet bijvoorbeeld al een melodie hebben bedacht, dan kun je hiernaast bedenken hoe je de akkoorden gaat harmoniseren. Wat een groot voordeel heeft tijdens het jammen is dat je snel kunt horen wanneer iets wat je speelt een refrein of een couplet kan worden. Meestal bestaat een hit bijvoorbeeld uit een couplet, refrein en een bridge. Als je je aan dit standaard houdt weet je zeker dat je niets mis loopt en sta je veiliger. Wat ook erg belangrijk is, is dat het refrein bij het couplet past, en dan heb ik het hier over dat de instrumentatie, de harmonie en melodie niet zo erg moet verschillend zodat je een betere eenheid krijgt. Als deze teveel van elkaar verschillen moet je ze goed bewerken zodat ze beter bij elkaar passen. Want mensen houden zich aan een vast patroon en als dit wordt doorbroken pikken mensen dat snel op en begrijpen dit niet. Dit is ook vrij logisch en zou je zelf ook moeten kunnen horen, en daarom is het ook goed zoveel mogelijk mensen je muziek te laten horen en te bekritiseren. Simpliciteit is de sleutel voor een hit, vaak word er tegenwoordig gewerkt met de 4 basisakkoorden als bijvoorbeeld C, E, A, F. Of je kunt risico nemen en bijvoorbeeld 1 dezelfde toon aanhouden maar daarop een super goede melodie op neer te zetten. Maar het draait voornamelijk erg om de combinatie van harmonie en melodie. Als deze sterk genoeg zijn gecombineerd luistert het ook een stuk lekkerker. Maar onthoud wel dat simpliciteit vaker gemaakt kan worden door een beter muzikaal gehoor, ik zou met de piano beginnen omdat dit overzichtelijk is.
En dan?
Als je een couplet, refrein, en een bridge hebt dan ben je al op de goede weg. Als je nog geen zanglijn hebt moet je hier aan beginnen. Wat meestal goed uitpakt is dat de zanglijn noten in de noten van de harmonie akkoorden zitten, hierdoor staat de melodie dan niet los van de harmonie. Ook is het een goed idee om de noten van het refrein hoger te schrijven zodat het refrein er meer uitspringt want lage noten zijn minder opvallend. Ook is het goed om niet teveel noten in het refrein te gebruiken zodat het makkelijker is om te onthouden. Stel je hebt een song met een mooie harmonie maar een onduidelijke en moeilijke zanglijn, dan valt de kracht al snel weg. Als je tevreden bent met wat je bedacht hebt dan moet je nog kijken of het refrein wel blijft hangen, je hoort vanzelf mensen neuriën en dan zit je goed, ook al vinden ze het irritant. Nu ga je de instrumentatie aan. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met de gitaar of piano. Omdat mensen nou eenmaal niet zo snel afwijkende dingen kunnen accepteren is het verstandig om hiermee te spelen. Als je affiniteit hebt met het programmeren van muziek kun je het hierin vastleggen of je neemt het op met een recorder, als het maar vaststaat zodat je altijd nog iets anders over je harmonie kunt bedenken. Zorg dat het couplet niet te wild wordt en te ruig, voor het geval gaan mensen denken dat dit het refrein is. Uiteindelijk is het aan een producer welke instrumenten erbij passen maar ga er zelf ook over nadenken, het is tenslotte jouw lied. Let er wel op dat producers goed weten wat geschrapt moet worden en wat niet, dit ligt er ook aan hoe commercieel hij denkt.
Uiteindelijk ligt het erg veel aan hoe goed je bent in het bedenken van zanglijnen en akkoordwisselingen, dit is niet simpel en ik raad je aan hiervoor te studeren. Want tonaliteit moet zich ontwikkelen en heeft zeker tijd nodig. Vergeet niet dat er geen stres achter moet zitten want hiermee bereik je het niet, het komt vanzelf en laat je niet te snel gek maken. Als de rest van je bandleden, vrienden, en jezelf hetzelfde melodietje onthouden dan heb je raak geschoten. Ikzelf speel elke dag en af en toe heb je iets te pakken wat je niet meer kunt loslaten.
Blijf spelen.
Bram Dhont
