Sinds mijn middelbare school ben ik geïnteresseerd in wie ik ben als mens of anders gezegd wat het wezen van mijn mens-zijn nu eigenlijk is. Toen was schrijven voor mij ook al een belangrijke manier om mezelf uit te drukken en te ontdekken. Ik begon te schrijven in een dagboek toen ik 18 jaar oud was en mijn eerste crisis zich had aangediend. Al schrijvend kwam en kom ik nog steeds dingen over mezelf te weten en over wie ik ben als mens. Ken u zelf, zei Socrates al. Wie zichzelf kent, kent het heelal. Een interessante opmerking.
Sinds een aantal weken ben ik aan het lezen in het boek De kleine geschiedenis van bijna alles, ik meldde dat al eerder. Het is een fascinerend boek over hoe de Westerse wetenschap de aarde, het heelal, de mircocosmos, ja, zo’n beetje alles ontdekt. Het is fascinerend, omdat het mijn verwondering en nieuwsgierigheid opwekt, maar het is al even fascinerend om te lezen hoe deze manier van wetenschap bedrijven meer vragen oproept dan beantwoord. Hoeveel men eigenlijk niet weet, hoe beperkt en onvolmaakt deze manier van wetenschap bedrijven is. Vreemd eigenlijk hoe hoog wij als samenleving deze wetenschap op een voetstuk plaatsen. Het is de neiging om iets buiten onszelf hoger te plaatsen dan wij zelf zijn, zoals we dat vroeger ook met vertegenwoordigers van de kerk deden. Of momenteel met artsen in de gezondheidszorg. We vergeten telkens weer dat wij zelf de deskundigen zijn op het gebied van kennis, religie of gezondheid!
Hoe werkt de Westerse wetenschap eigenlijk? Het plaatst de waarnemer buiten de werkelijkheid van dat wat wordt waargenomen en bestudeerd. En precies dat is het probleem, want dat is een illusie. Door een soort van fictieve, kunstmatige, rationele, objectieve, onpersoonlijke, anonieme, steriele meetlat te bedenken buiten de mens zelf en daarmee naar de werkelijkheid te kijken, zal het nooit lukken tot het mysterie van het leven door te dringen. Het schept alleen maar meer onwetendheid. Regelmatig wordt in het boek beschreven hoe een wetenschapper een bepaalde waarheid ontdekt, waarna er weer feiten worden ontdekt die niet in die waarheid passen. Wat als gevolg heeft dat die vervelende, niet passende feiten gewoon onder het vloerkleed worden geveegd. Het uiterlijke, rationele oog van de Westerse wetenschap leidt niet tot de kern van het leven. De enige manier om op het spoor te komen van kennis over het leven is door te onderkennen dat wij als mens onderdeel zijn van het leven. En die verbinding met het leven zit van binnen, dus zal het innerlijk oog gevonden moeten worden om naar het leven te kijken. Bestaat er een innerlijke manier om wetenschap te bedrijven? Als Socrates al zei ken u zelf, dan kent u de wereld, dan zou het antwoord op die vraag ‘ja’ moeten zijn. Het axioma van Hermes Trismegistus zegt eigenlijk hetzelfde; zo boven, zo beneden. Zo binnen, zo buiten.
Zolang ik schrijf, zoek ik naar kennis over mezelf, over het leven, door naar binnen te gaan. Door het beschrijven van mijn eigen relatie met het leven, door het beschrijven van wie ik ben als mens, het beschrijven van mijn innerlijk werk. Ik zou daar nu aan toevoegen; het beschrijven van de weg die de liefde met mij als mens gaat. Wat ik ontdekt heb is dat de kern van mijn bestaan met liefde te maken heeft. Het bijzondere is dat ik zelf deze kennis steeds weer in mezelf op moet graven. Dit is niet aan de buitenkant, aan de oppervlakte te vinden. Het is sowieso vreemd, vind ik, dat het uiterlijke leven zoals we dat leven in het dagelijks leven, maar zoals we dat ook zien op televisie of lezen in de kranten, zo anders is dan mijn innerlijk leven. Alsof het twee verschillende lagen zijn. Ik heb in mezelf het verlangen ontdekt dat in mij de liefde, maar je zou ook kunnen zeggen, mijn bewustzijn geboren wordt of ontwaakt.
Vanuit het verlangen dat de liefde in mijn geboren wordt, ontwaakt, graaf ik in mezelf en kom ik af en toe dingen tegen die ik liever niet zie. Het is de liefde zelf die wat in het donker zit naar boven brengt, naar het licht. Op die manier groeit mijn bewustzijn, het bewustzijn van mezelf, maar ook van de wetmatigheden die met mijn innerlijk en met de liefde te maken hebben. Als ik mezelf ontdek, ontdek ik de wereld. Misschien is dat wel de nieuwe wetenschap, die zichzelf verbindt met de wereld om zich heen, in plaats van zich afscheidt en de illusie wekt dat hij de wereld aan zich kan onderwerpen.
