Dementie is een heel vervelende slopende kwaal die veel mensen overkomt. Je bent jezelf niet meer zeggen ze maar is dit ook werkelijk zo?
Mijn oma was een pientere vrouw. Ze was geboren in 1914 en kwam uit een redelijk normaal gezin in die tijd. Ze is opgegroeid op een boerderij en daar was ze heel trots op. Dat was zo in die tijd namelijk, boeren hadden toen nog een hoog aanzien. Ze was geen drukke aanwezige persoonlijkheid maar meer op de achtergrond. “Doe maar normaal dan ben je al gek genoeg” was haar motto. Ze trouwde met een man maar was diep in haar hart verliefd op een ander maar mocht daar niet mee trouwen. Haar man, mijn opa heb ik zelf nooit gekend. Toen zij 60 was en ik 9 maanden was mijn opa overleden. Hij was 65 en ziek maar ik heb eigenlijk nooit begrepen wat er met hem aan de hand was. Ze hadden 9 kinderen waarvan mijn moeder en 1 zoon al getrouwd waren, de andere 7 woonden nog thuis. Mijn opa heeft maanden ziek in een verpleeghuis gewoond en mijn oma fietste daardoor op haar 60e nog 25 kilometer heen en terug iedere dag om haar man te bezoeken. Mijn opa heeft altijd heel hard gewerkt om vrouw en 9 kinderen te onderhouden voor een in deze tijd hongerloontje. Tijdens de oorlog heeft mijn oma haar eigen kruimels brood aan de kinderen gegeven zo stonden ze er toen voor. Ze had het regelmatig over haar zoons die in dienst zaten en mijn moeder die de kost verdiende als kraamverzorgster en die thuis hard werkte om haar kleinere broers en zusjes te onderhouden als mijn oma bij haar zieke man was.
Toen ik groter werd hoorde ik veel van mijn oma. Zij kletste 3 kwartier in een half uur en ze lachte altijd maar heeft een heleboel meegemaakt…..jong weduwe en de oorlog en een minimaal pensioentje hebben haar verbitterd. Ook kinderen die haar niet konden verzorgen omdat ze zelf hard moesten werken wilden haar in een verzorgingshuis hebben maar mijn oma wilde niet, ze had altijd voor haar kinderen gezorgd dus die konden ook wel voor haar zorgen maar ze begreep niet dat het in de tegenwoordige tijd niet meer kon., dat moeders tegenwoordig ook moesten werken. zolang ze alles nog zelf kon hoefde ze niet in een verzorgingshuis bij vreemde mensen. Dit was iets wat ik van haar geerfd had, alles wat vreemd is is eng en ontwijken we, het geeft een ongemakkelijk gevoel en net als zij was ik ook liever in mijn eigen omgeving en nog liever alleen dan met vreemden in een kleine ruimte. Nee…dat zag ze niet zitten. Maar die griep heeft haar genekt en ze werd steeds vergeetachtiger. Ze vergat de namen van de kleinkinderen en het gebeurde regelmatig dat ze mijn moeder voor haar zus aanzag, haar grote rivaal, en mij zusje (die erg op mijn oma lijkt van vroeger) zag ze voor mijn moeder aan.
Ze had het steeds vaker over Jan….haar man. Ze belde om de gekste tijden naar mijn moeder om te vragen of ze Jan had gezien, die ging net op de fiets de deur uit en zei niet waarheen. Ze vertelde met een busreisje geweest te zijn en op Hoog Cathereine gewinkeld te hebben terwijl ze dat lichamelijk helemaal niet aankon. Het was ook niet zo maar ze kon dit zo heerlijk vertellen, iemand die haar niet kon zou haar zo geloven. In haar nieuwe woning (verzorgingshuis) leidde ze ons naar haar balkon en vroeg hoe wij haar tuintje vonden. Mij kon ze niet meer maar mijn man noemde ze gewoon Bert. Sja, Bert kon ze niet van vroeger en het gezicht kwam haar ook niet bekend voor. Mijn vader herkende ze ook nog maar als ze mijn moeder ernaast zag zitten werd ze kwaad op mijn moeder want ze moest er niet vandoor gaan met de man van haar dochter. Voor menigeen niet meer te volgen.
Het vreemde was dat al die situaties waar zij zogezegd in terecht kwam ook werkelijk gebeurd konden zijn. Ik denk dat dat ook zo is en dat ze zogezegd situaties van vroeger die zo’n indruk hebben gemaakt later in hun dementie herbeleven zeg maar. Ze kon ook heel boos worden als je haar vertelde dat dat niet zo was. Nee natuurlijk niet….dat is die dementie, voor haar was het wel echt, zij had het met eigen ogen (opnieuw weer )gezien. Herken je dat dat je in een situatie komt dat je denkt: “Dit heb ik toch al eens meegemaakt? ” Mij is het wel eens overkomen maar dementerende mensen maken gewoon bepaalde situaties van vroeger opnieuw mee. Het kan zelfs steeds verder terug in de tijd gaan….in de tijd dat hun moeder hun nog aankleedde en ze nog op de lagere school zaten. De hersenen zijn als het ware net batterijen in een walkman die leegraken en daardoor wordt de muziek die je dan hoort steeds langzamer en worden de stemmen steeds zwaarder en wordt alles slowmotion en dan ineens…UIT!
Mijn oma was bijna 92 toen ze zo zwak was en haar bed niet meer uit kon komen. Op 1 kind na zijn alle kinderen langsgeweest, ook haar zoon die ze misschien al 20 jaar niet meer gezien heeft. Ze had al eerder kunnen overlijden maar ze wachtte toch op die ene zoon heb ik het idee. Toen hij langskwam kregen haar hersenen een soort van flits…..ze was weer iets helderder, ze herkende hem en in zijn armen is ze toen toch gestorven. Het lijkt een sprookje en dat is toch iets wat ik deze vrouw van harte gun na het harde leven die zij gekregen heeft. Het is mijn goede voorbeeld, bij alles wat ik moet doen bedenk ik me altijd wat zij had gedaan. Ik had een hele dosis respect voor haar net als voor mijn moeder die qua persoonlijkheid ook op haar lijkt. Ik mis haar maar heb niet om haar dood gehuild. In tegenstelling tot de dood van mijn opa, daar was ik wel heel verdrietig om, niet om het feit dat hij een hele mooie dood heeft gehad maar om het feit dat mijn andere oma alleen achterbleef. Zo heb ik bij deze oma geen verdriet gevoeld maar blijdschap, nu was ze eindelijk in de hemel bij Jan, waar ze 35 jaar op gewacht had en hem nu eindelijk in zijn armen kon nemen.
