Wat maakt Twitter zo populair dat iedereen het doet? Sinds de oprichting van dit sociale netwerk in 2006 hebben miljoenen mensen zich aangemeld en zijn volop aan het ‘tweeten’ geslagen. Het is zo’n bekend en populair fenomeen dat er ook in de politiek volop van twitter gebruik wordt gemaakt. Fractievoorzitters als Femke Halsema, Alexander Pechtold en Maxime Verhagen zijn bekende voorbeelden. Waarom vinden politici Twitter zo aantrekkelijk om eraan mee te doen? Andere sociale netwerken als Facebook en Hyves worden in mindere mate gebruikt door bovengenoemde personen.
Nieuws is sneller bij de burgers via Twitter. Dit komt door een enorme toename van het internetgebruik van burgers. Door de Iphone en Blackberry kunnen twitteraars gelijk foto’s maken en op twitter zetten. Bovendien krijgen ze gelijk alle nieuwe tweets te zien en blijven dus altijd op de hoogte van wat er zich in de wereld afspeelt. Er is zelfs een website opgericht, www.kamertweets.nl, waar alle tweets van politici op te vinden zijn. De tweets zijn in categorieën ingedeeld, per politieke partij. Dit is een perfect alternatief voor mensen die zelf niet willen twitteren, maar wel geïnteresseerd zijn in de tweets van politici. Twitter is voor veel politici een vast onderdeel van hun campagne geworden. De politici proberen een persoonlijk beeld te scheppen. Ze laten bijvoorbeeld weten wanneer ze uit eten zijn of een film kijken. Niet alleen promotie van eigenlijk partij en standpunten dus.
In Nederland is de bekendste twitteraar Maxime Verhagen, voormalig minister van Buitenlandse Zaken. Hij twittert er al ruim een jaar flink op los en heeft meer dan 25.000 volgers. Hij bericht over zijn dagelijkse bezigheden, maar vooral over politieke zaken. Ook vraagt Verhagen vaak om de mening van andere twitteraars en probeert hiermee de kloof tussen burgers en politici kleiner te maken. Ook Femke Halsema grijpt alle kansen aan om de standpunten van haar partij GroenLinks aan de burgers duidelijk te maken. Een aantal maanden geleden, na de verkiezingen, hield zij voor haar volgers een ‘Twitter spreekuur’. In dit spreekuur liet Halsema weten hoe jammer ze het vond dat een paarsplus kabinet mislukt was, maar ze wilde hoe dan ook in de Tweede Kamer blijven. Het einde van haar politieke carrière is voorlopig dan ook niet in zicht, aldus Halsema. Volgens Reinout de Vries van communicatiebureau Politiek Online heeft een onderzoek gedaan naar de productiviteit van de twitterende politici. Volgens De Vries is de effectiefste twitteraar Femke Halsema. ‘Zij is echt onderdeel van een community, volgt anderen actief en gaat de dialoog aan. Zelfs mensen die niet achter GroenLinks staan, lopen op Twitter met haar weg.’
Er zijn ook een aantal restricties aan het gebruik van Twitter. Er mag bijvoorbeeld niet getwitterd worden tijdens kabinetsvergaderingen. “Er mag überhaupt niet aan sociale media worden gedaan”. Dit is voormalig minister van Buitenlandse Zaken minister Guusje ter Horst van mening. Dit is echter niet de enige kritiek. In een artikel in het Algemeen Dagblad ( vrijdag 15 januari 2010) staat geschreven dat burgers zich aan de twitterende politici ergeren. Tijdens de debatten staat het merendeel constant met hun mobiele telefoon in de hand. Hier wordt de indruk gewekt dat de politici niet echt geïnteresseerd in het debat zijn. Aan het Twitterverbod wordt zich niet altijd gehouden. In juni kondigde de voorzitter van de Tweede Kamer, Gerdi Verbeet, een verbod aan op twitteren tijdens debatten. Op de eerste dag al negeerde Minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen het verbod al. Hij schreef zijn tweets op een briefje en liet die vervolgens bezorgen bij zijn woordvoerder die de berichte online zette.
Twitter is niet het enige sociale netwerk dat gebruikt werd tijdens de verkiezingscampagnes. Op Hyves werd er onder andere een debat gehouden. Aan het debat, dat door Hyves en MTV was georganiseerd, deden zes lijsttrekkers mee. Het debat verliep nog niet helemaal vlekkeloos, zo zou het te lang geduurd hebben voordat de lijsttrekkers hun reacties hadden getypt. Ook zaten er volgens Hyvers veel spelfouten in de ‘krabbels’ van de politici.
Demissionair Minister-president Balkenende is van de lijsttrekkers nog altijd de populairste op Hyves met bijna 200.000 vrienden. Geert Wilders, de populairste lijsttrekker onder jongeren, en Mark Rutte, die met zijn partij de VVD het hoogst staat in de peilingen, hebben in de afgelopen weken echter de meeste Hyvesvrienden erbij gekregen. Voor André Rouvoet en Rita Verdonk pakken de activiteiten op Hyves minder goed uit. Zij verloren beide een groot aantal vrienden.
Het is gebleken dat het aantal politieke tweets na de verkiezingen gekelderd is. Communicatiebureau Politiek Online hield bij hoe vaak politici en partijen een bericht via Twitter de wereld in sturen. Twitter bleek een populair medium om te proberen meer kiezers te bereiken. Dit is een logisch gevolg, omdat er nu geen kiezers meer overgehaald hoeven te worden om te stemmen op een bepaalde partij. Ook op Hyves zijn de politici duidelijk minder te vinden. De laatste blogs van Mark Rutte en Jan-Peter Balkenende dateren van 6 en 9 juni.
Tijdens het lijsttrekkersdebat op RTL 4 werd er volop getwitterd door lijsttrekkers van partijen die niet bij het debat waren uitgenodigd. Ze tweets waren vrolijk met inhoudelijke kritiekpunten. Alexander Pechtold en Femke Halsema hadden een mini-gesprekje over televisiesnacks. ’Popcorn op´, twitterde Pechtold. Waarop Halsema antwoordde: ’Hé @APechtold, wil je chips?’ Rita Verdonk meldde dat de reclamebreak precies lang genoeg was om een was in de droger te doen, en even later dat zij voor zichzelf een Jägermeister had ingeschonken.
Politici gebruiken sociale media om de kloof tussen politiek en burgers te verkleinen. Op deze manier worden de burgers echt betrokken bij politieke zaken, maar komen ook iets te weten over het privéleven van politici. Deze zijn ook normale burgers, net als wij.
Geconcludeerd kan worden dat sociale netwerken als Hyves en Facebook zijn meer bedoeld voor contact tussen echte vrienden en privézaken. Je kunt hier gemakkelijk contact houden. Twitter is uniek doordat iedereen korte tekstberichtjes kan sturen die voor iedereen toegankelijk zijn. Via Twitter wordt politiek persoonlijk en verdwijnt langzamerhand de kloof tussen politici en burger.
