Een pathologisch leugenaar is iemand die een ziekelijke neiging heeft tot liegen. Het leven van de pathologisch leugenaar hangt van leugens aan elkaar. Dit gaat verder dan af en toe eens een leugentje om bestwil. Hoe weet je of je te maken hebt met iemand die liegt over een bepaalde kwestie (bijvoorbeeld om iets te verbergen) of iemand die het liegen zodanig tot gewoonte heeft gemaakt dat hij of zij niet meer zonder kan? In het laatste geval spreek je van een pathologisch leugenaar.
Een pathologisch leugenaar heeft geen moeite met het verspreiden van leugens. De persoon in kwestie is verslaafd geraakt aan het gemak waarmee hij of zij dingen voor elkaar krijgt door te liegen. Na verloop van tijd is er een enorm web van leugens waar de pathologische leugenaar in verstrikt kan raken. Na verloop van tijd zijn er mensen in de omgeving van de leugenaar die ontdekken dat er iets niet klopt. In plaats van open kaart te spelen zal een pathologisch leugenaar juist nieuwe leugens verzinnen en daardoor nog verder verstrikt raken. Het liegen leidt uiteindelijk tot ernstige problemen in relatie met anderen. Behalve dat een pathologische leugenaar veel ellende en verdriet bij andere mensen veroorzaakt, graaft hij of zij uiteindelijk zijn/haar eigen valkuil. Je zou kunnen zeggen dat hij zijn eigen slachtoffer is.
Wat zijn de kenmerken van een pathologisch leugenaar?
Het is niet eenvoudig pathologische leugenaars te herkennen omdat zij op het eerste gezicht vaak juist erg charmant kunnen overkomen. Die charme wordt uiteindelijk gebruikt om andere mensen te manipuleren. Over het algemeen zijn de volgende kenmerken toe te schrijven:
- Pathologische leugenaars lijken erg invoelend. Maar hun empathisch handelen ontstaat niet uit sympathie. Niet het belang van de ander staat voorop, maar het eigenbelang.
- Het kost hen geen moeite om leugens te vertellen. Het liegen gaat hen makkelijk af en bezorgt de pathologisch leugenaar geen vervelend gevoel, maar juist een gevoel van macht. Zij zijn in staat om met veel overtuigingskracht leugens te vertellen.
- Zij voelen de zwakke plekken van mensen precies aan en gebruiken deze om het vertrouwen te winnen van de ander. Uiteindelijk zal hij/zij misbruik maken van dat vertrouwen.
- Zij hebben geen last van hun geweten, maar er stapelen zich steeds meer problemen op in het leven van de pathologisch leugenaar, door wat het liegen allemaal veroorzaakt: relatieproblemen, problemen op het werk, faillissement, vijanden, gedwongen verhuizingen,enz.
- De pathologisch leugenaar heeft hier zeker last van, maar ziet zijn eigen gedrag niet als oorzaak van de ellende (of wil dit niet zien).
Wat zijn de oorzaken van pathologisch liegen?
Pathologisch liegen kan voortkomen uit een psychische aandoening zoals een gedrags- of persoonlijkheidsstoornis. We spreken dan van een anti-sociale stoornis. Deze mensen, die vaak een enorm charmante uitstraling hebben, hebben zelden last van een schuldgevoel.
Ook een narcistische persoonlijkheidsstoornis kan tot pathologisch liegen leiden. Mensen die aan deze stoornis leiden hebben vaak een overdreven gevoel van eigenwaarde. Ze vinden zichzelf belangrijk en hebben een grote behoefte aan bewondering. Ze vertellen vaak leugens over plannen die niet haalbaar zijn om bewondering af te dwingen.
Een pathologisch leugenaar weet heel goed dat hij liegt. Dit in tegenstelling tot iemand die aan waanideeën leidt. De officiële term hiervan is pseudologia fantastica. Mensen die aan laatstgenoemde stoornis leiden hebben niet in de gaten dat ze liegen..
