“Creationisme is de religieus geïnspireerde opvatting dat het universum en de Aarde, maar ook alle planten en dieren alsmede de mens, hun ontstaan te danken hebben aan een bijzondere scheppingsdaad.”
“De evolutietheorie is de natuurwetenschappelijke verklaring voor de evolutie van het leven op Aarde. Het beschrijft het proces waarbij erfelijke eigenschappen binnen een populatie van organismen veranderen in de loop van de generaties als gevolg van genetische variatie, voortplanting en natuurlijke selectie.”
(Bron: Wikipedia)
De discussie
Het creationisme en de evolutietheorie zijn twee totaal uiteenlopende verklaringen voor het leven op aarde. Beide theorieën hebben hun sterke en hun zwakke punten en natuurlijk hun verschillende aanhangers. Aanhangers van het creationisme noemen we ‘gelovigen’, aanhangers van de evolutietheorie ‘Darwinisten’. Maar wie heeft er gelijk?
Natuurlijk is dit een vraag waar ik geen antwoord op kan geven. Ten eerste ben ik niet alwetend, ten tweede hoeft het niet per se het één of het ander te zijn. Het creationisme en de evolutietheorie zijn namelijk best te verenigen, tot op een bepaalde hoogte. Als de aanhangers van beide theorieën open staan voor elkaars argumenten en los kunnen laten van een aantal van hun eigen standpunten, is er geen enkel probleem. Maar helaas is dat nu juist wél het probleem. Mensen houden van categoriseren en van keuzes maken, en houden vaak sterk vast aan hun eigen overtuiging. Je gelooft óf het één, óf het ander, maar niet allebei.
Het creationisme
Laten we het probleem nu eerst eens van de kant van de creationisten bekijken. Creationisten geloven dat een almachtige schepper de aarde heeft gemaakt, de planten, dieren en mensen heeft gemaakt en dat er dus een briljant plan achter het ontstaan van de aarde zit. Dit wordt ook wel ‘intelligent design’ genoemd. ‘Iemand’ heeft heel slim bedacht om een aarde te ontwerpen en daar iets moois mee te doen. Binnen het creationisme zijn er echter ook een aantal uiteenlopende meningen. Er zijn drie verschillende varianten:
– Jongeaardecreationisme: schepping in zes dagen van 24 uur, gedateerd omstreeks 4000 v. Chr.
– Oudeaardecreationisme: schepping over een periode van vele miljoenen jaren
– Progressief creationisme: God stuurt of grijpt in in de ontwikkeling van het leven
Geen van deze varianten is verenigbaar met de darwinistische evolutie, omdat ze allen geloven in een schepper en niet in een toevallige ontwikkeling van de verschillende diersoorten. Laat staan dat deze creationisten kunnen accepteren dat zij zelf af zouden stammen van apen!
De evolutietheorie
Nu verder vanuit het perspectief van de Darwinisten. Waarschijnlijk is de naam Charles Darwin jullie allen wel bekend. In 1859 verscheen zijn boek ‘On the origin of species by means of natural selection’. Dankzij dit boek wordt Darwin ook wel beschouwd als de belangrijkste grondlegger van de evolutietheorie. Het principe van de evolutietheorie is gebaseerd op het doorgeven van erfelijke eigenschappen via het DNA, en de natuurlijke selectie die plaatsvindt door middel van de variatie in erfelijke eigenschappen. Individuen met gunstige eigenschappen hebben een grotere kans om te overleven en zich voort te planten, waardoor deze gunstige eigenschappen in de populatie blijven en ongunstige eigenschappen verdwijnen. Op die manier passen soorten zich aan aan hun omgeving en kunnen in de loop van (miljoenen) jaren volledig veranderen. Er is een nieuwe soort ontstaan wanneer een populatie zoveel afwijkt van andere populaties binnen een soort, dat zij zich niet meer onderling kunnen voortplanten.
Volgens de Darwinisten stamt de mens af van dezelfde voorouder als de gorilla en de chimpansee. Mensen behoren dus tot de primaten, ofwel aapachtigen, en een groot deel van ons DNA komt overeen met dat van een aap. Op een gegeven moment, zo’n 3 miljoen jaar geleden, begon een bepaalde apensoort op twee benen te lopen (om wat voor reden dan ook) en plantten de apen met de grootste herseninhoud zich het meeste voort, waardoor uiteindelijk een nieuwe soort ontstond: de mens. Er zijn vele tussenvormen geweest tussen de aap en de mens, maar uiteindelijk is het resultaat de huidige mens, die toch behoorlijk veel verschilt van de aap.
De evolutietheorie laat geen ruimte voor de mogelijkheid dat alle plantensoorten, diersoorten en de mens tegelijkertijd zijn geschapen, zoals het creationisme beweert. Alles is ontstaan vanuit één en dezelfde ‘voorouder’; een eencellig organisme zonder celkern. Volgens de Darwinisten zijn wij mensen dus eigenlijk simpelweg een soort apen met grotere hersenen die op twee benen lopen.
Creatie of evolutie: that's the question!
Natuurlijk zijn er best gelovigen die de evolutietheorie integreren in het scheppingsverhaal, of Darwinisten die het bestaan van God niet ontkennen. Maar over het algemeen staan de twee theorieën toch tegenover elkaar en kan het nogal eens botsen tussen de creationisten en de Darwinisten. En al is er veel bewijs te vinden voor de evolutietheorie en minder (of beter gezegd geen) bewijs voor het scheppingsverhaal… vindt maar eens een manier om te bewijzen dat het scheppingsverhaal niet klopt of dat God niet bestaat. Daarom blijft de vraag, hoeveel onderzoek we ook doen of hoe sterk je ook ergens in gelooft: zijn wij mensen gecreeërd of geëvolueerd?
