Psychotherapie bij bipolaire stoornissen is een geval apart. De psycholoog staat slechts aan de zijlijn en dient vooral steunend te werken op momenten van crisis. Hij kan een eigen bijdrage leveren om het afglijden van de patiënt in een chronisch depressief beeld te vermijden.
Bipolaire stoornissen
Anders dan vele psychologische problemen is therapietrouw een probleem bij bipolaire stoornissen. Afhankelijk van de stemming waarin deze patiënten zich bevinden zullen ze respectievelijk de moed niet vinden om een afspraak na te komen, dan wel zich te eufoor voelen om een sessie als zinvol in te schatten. Als psychotherapeut dient men dan ook steun te zoeken bij de huisarts en familie om een patiënt tot een volgende afspraak te bewegen.
Manisch depressief: symptomen
Weinig klachten en symptomen wisselen zo sterk als bij een bipolaire stoornis. Uiteraard is er de wisseling tusen het depressieve en manische beeld. Patiënten bevinden zich aan beider einder van dit spectrum en alles ertussenin. De belangrijke endogene factor die werkzaam is bij een manisch depressieve stoornis maakt dat de juiste medicatie in de preciese doses op het goede moment cruciaal is. Bijkomend probleem is dat patiënten in periodes van zelfoverschatting hun medicatie vaak niet innemen. Of er in depressieve episodes niet in slagen om ze in te nemen.
Bipolaire stoornis en psychose
Aan de basis van een bipolaire stoornis kan een psychotische persoonlijkheidsstructuur liggen. Deze diagnose is van groot belang bij de behandeling, zowel medicamenteus als psychotherapeutisch. Nog meer dan anders zal in dit geval de medicamenteuse behandeling van belang zijn. En nog meer zal in psychotherapie voorzichtig en steunend dienen gewerkt te worden. Daarbij kunnen korte opnames in een psychiatrisch ziekenhuis niet worden uitgesloten. Vaak is hulp aan huis door een ambulant team welkom. Sommigen glijden zonder deze begeleiding af in een chronisch depressief beeld.
Bipolaire stoornis en psychotherapeutische begeleiding
Aan de zijlijn van de behandeling kan een psycholoog zijn steentje bijdragen door middel van psychotherapie. Bij bepaalde stresserende life-events, zoals een geboorte of dood, kan een ondersteunende psychotherapie de medicatie versterken. Ook als de medicatie tijdelijk niet aanslaat kan een gesprekstherapie soelaas brengen. Toch dient met diepgravende, ontdekkende psychotherapie bij deze ziekte omzichtig worden omgesprongen. Vaak dient de therapeut zelf garant te staan voor het in stand houden van de weerstand van de patiënt. In die zin is het zorgvuldig bewaken van grenzen, het afremmen van euforie en het aanmoedigen en steunen bij depressieve momenten een belangrijke opdracht voor de psychotherapeut.
Manisch depressieve ziekte: steun en ontdekking
De patiënt is gediend met enige mate van inzicht in zijn symptomatologie. Daarbij wordt getracht hem beter zijn gemoedswisselingen te leren voorspellen. En om zich beter bewust te zijn van (de graad van) zijn actuele depressieve of manische emoties.
Manisch depressief symptomen: besluit
De gesprekstherapie bij een manisch depressieve stoornis is anders dan bij andere psychologische problemen. Het is een extra aanbod ter aanvulling van psychofarmaca en psychiatrische begeleiding. Daarbij wordt voorrang gegeven aan ondersteuning van de patiënt. Inzichtelijke therapie heeft slechts als oogmerk de actuele toestand van de patiënt.
Het kan bijdragen tot een meer draaglijk maken van deze ernstige ziekte.
