In dit artikel ga ik proberen uit te leggen wat ADD is. Zelf ben ik een aantal jaar geleden gediagnosticeerd, toen was ik 19 jaar oud. Inmiddels weet ik hoe het is om ermee te leven en mijn directe omgeving ook. Maar ik merk in de overige omgeving, zoals mijn opleiding en stageplek, dat niet iedereen weet wat het inhoud. Ik krijg dan ook de vraag: ADD, wat is dat ook alweer?
Wat is ADD?
Attention Dificit Disorder. Eerst zal ik vertellen hoe het in je hersenen in elkaar steekt. ADD is een neurobiologische aandoening. Deze aandoening is dan ook aangeboren en zal ook niet overgaan. De oorzaak ligt bij een afwijking bij de neurotransmitters. In het zenuwstelsel ( synaps) zorgen de neurotransmitters, een molecuul, ervoor dat er een signaaloverdracht plaatsvindt tussen zenuwcellen (‘de neuronen’). Hierdoor zijn er in bepaalde gebieden van de hersenen grote veranderende acitiviteiten. Er zijn twee stofjes die afwijken , dopamine en noradrenaline. Dit kan zowel een tekort zijn, een onevenwicht of een combinatie van de twee. Deze stofjes zorgen voor een aandachtsprobleem, hyperactiviteit en impulsief gedrag. De hyperactiviteit en de impulsiviteit komt duidelijker voor bij ADHD, in tegenstelling tot ADD. Dit wil niet zeggen dat een ADD’er zo nu en dan ook erg hyper kan zijn of impulsief.
Wat houd dit nu allemaal in?
De effecten die ontstaan door dit tekort aan stofjes is een slechte concentratie. ADD betekend in het Nederlands dan ook aandacht tekort stoornis. Je vangt alle signalen op die er in je omgeving aanwezig zijn. Door het ontvangen van al deze signalen en prikkels ben je snel afgeleid. De vogel die voorbij het raam vliegt moet echt even bekeken worden. De projecten die gemaakt moeten worden stelt een ADD’er tot het laatste moment uit en moet deze dan ook snel in elkaar zetten. Door al de signalen die er binnen komen ontstaat er ook chaos in je hoofd en deze zal 24 uur per dag, 7 dagen per week doorgaan. Om een duidelijk beeld te maken zal ik alle kenmerken op een rijtje zetten.
De Kenmerken van ADD
- Emotionele wisselingen
- Totale chaos in het hoofd
- Vergeetachtigheid, zelfs in je eigen verhaal kun je vergeten wat je aan het vertellen bent
- Trekt zich graag terug
- Volledig opgaan in je bezigheid wanneer het je ook echt interesseert (hyperfocus)
- Een groot voorstellingsvermogen
- Emotioneel, gevoelig en betrokken
- Veel creatief talent
- Assertief, maar wel onzeker over zich zelf
- Humorvol
- Beschikt over intelligentie
- Blijft in (grote) groepen op de achtergrond
- Laat alles liggen tot op het (allerlaatste) laatste moment
- Denkt erg ver vooruit (over 10 jaar dan..)
- Staren, kijken in het niets en lijkt daardoor afwezig
- Probleem oplossend
- Er is altijd iets van geluid, ofwel de tv of de radio staat aan (maakt niet uit wat er op is, als het maar geluid is)
- Concentratieproblemen, is snel afgeleid
- Motivatie opbrengen is lastig
- Te veel gedachten / filosofisch ingesteld
- Perfectionistisch in contrast met chaos, vooral bij iets wat echt interesseert
- Is veel aan het dagdromen
- Komt regelmatig (te) laat
- Slecht besef van de tijd (is het al zo laat?)
- Kan moeilijk aanwijzingen opvolgen
- Voelt zich regelmatig overspoeld
- Moeilijkheden bij het afwerken van details, want wanneer iets klaar is dan is het ook echt klaar
- Bij het luisteren kan je nogal snel afdwalen in je eigen gedachten
- Ruimt liever niet op, gaat deze klusjes dan ook uit de weg
- Visueel ingesteld en autodidactisch
- Vaak een reken, schrijf of lees stoornis (dyslexie of discalculie)
- Gevoelig voor verslavingen
- Heeft inzicht, werkt liever en beter in de praktijk dan theorie
- Kan zich goed inleven in anderen
- Is sociaal ingesteld
- Kan logica waarderen
- Weinig echte vrienden maar kan wel aardig doen tegen iedereen.
Zo als je kan zien zijn het nogal wat kenmerken. Natuurlijk heeft niet iedere ADD’er last van dezelfde kenmerken en ook niet van alle kenmerken. De meest overeenkomende zijn het snel afgeleid zijn, dagdromen, altijd alles uitstellen en het tijdsbesef.
Diagnosticeren.
Er is geen precieze eenduidige test. De diagnose zal dus gesteld moeten worden door middel van gestructureerde vragenlijsten. Wanneer het nodig of wenselijk is kunnen er ook familieleden of eventueel direct betrokkenen gevraagd worden om een interview af te nemen. De uitkomst van de vragenlijst die is ingevuld en de gesprekken vormen samen de diagnose. Over het algemeen wordt dit uitgevoerd door een psychiater of psycholoog. Wat de psycholoog of psychiater gebruikt bij het vaststellen in de DSM-IV. Dit is een algemeen gebruikers handboek waarin alle psychische aandoening in worden onderverdeeld. Over ADD staat er het volgende in: ‘zogenoemgde overwegend onoplettende type, gekenmerkt door een aandachtstekortstoornis en concentratieproblemen’. Wanneer de criteria van het DSM-IV positief beantwoord worden zal er een vervolgonderzoek komen. Hierin wordt gekeken of de klachten niet alsnog van tijdelijke aard zijn. Uiteraard kan het ook voorkomen dat een stoornis gekoppeld is naar een andere psychiatrische stoornis. Wanneer twee stoornissen samen opslepen wordt dit comorbiditeit genoemd. Daarna worden alle criteria en verzamelde gegevens gebundeld en een ‘definitieve’ diagnose gesteld.
Leven met ADD
Je kunt goed leven met ADD, je moet alleen wel weten wat je zwakke kanten zijn. Ook zijn er medicijnen, zoals bijvoorbeeld ritalin. Dit zorgt ervoor dat de prikkels minder binnenkomen en waardoor je beter kunt concentreren. Hier zal ik niet teveel over uitwijken omdat ik hier zelf ook weinig ervaring in heb. Ik heb het wel geprobeerd maar kon me hier totaal niet in vinden. Voor mij was het erg vervelend dat ik nog maar zeer weinig prikkels kon opvangen. Ik had het gevoel alsof ik door een koker moest kijken en had geen enkel idee wat er verder om mij heen gebeurde. Dit is ook de reden dat ik zelf gestopt ben. Wil je meer weten hoe het is om het dagelijkse leven te moeten delen met ADD? Hier vind u mijn verhaal.
Om een klein beeld te geven hoe snel iemand met ADD is afgeleid heb ik bijgehouden wat ik allemaal heb gedaan tijdens het schrijven van dit artikel. Het schrijven heeft dus ook wel wat tijd gekost.
- De wasmachine 2x aangezet.
- De was opgeruimd.
- Gegeten.
- Vaatwasser uitgeruimd en ingeruimd.
- Mede student geholpen met haar project en hoe iets te formuleren.
- Tv gekeken, meer tegelijkertijd. Ja, zoals verteld, er moet altijd iets van geluid aanwezig zijn.
- De buurvrouw haar geleverde pakket gegeven.
- Ziekenhuis gebeld.
- Rooster controleren of ik niet per ongelijk een dubbele afspraak heb gemaakt. Dit komt nog wel eens voor doordat je een afspraak vergeten bent, verkeerd in de agenda hebt gezet of gewoon niet in de agenda hebt gezet.
- Tandengepoetst.
- Raam op de slaapkamer dichtgemaakt.
- Gecontroleerd of de was al klaar is, anders zou ik de was weer vergeten, nu dacht ik eraan.
- Artikel geschreven over hyperfocus om te linken aan het artikel.
- En ik gok een keer of 30 naar buiten gekeken omdat er iemand voor bij liep. Het is maar goed dat ik aan een rustige straat woon.
- Oh ja, ik moet ook nog steeds een vriendin bellen.
