De groep Nestlé gebruikt Het melkmeisje onder de Franse naam La Laitière als een commercieel merk. Eerst was het het merk Chambourcy in Frankrijk die het beeld van Vermeer op haar zuivelproducten gebruikte. Op dit ogenblik behoort het merk La Laitière aan de groep Lactalis. Op de verpakkingen wordt alleen het dienstmeisje afgebeeld, maar Nestlé heeft ook het gehele schilderij als merk laten registreren.
Een historisch beroemd kunstwerk omtoveren tot een boegbeeld van een zuivelmerk. Behoud het schilderij wel zijn waarde? Is dit geen belediging voor Johannes Vermeer? En, voegt het wel wat toe, zo een schilderij bij op een boterverpakking? Hetzelfde is gedaan met de Mona Lisa, die nu symbool staat voor een Europees papierfabrikant. Een stukje schilderij bij een logo heeft niet mijn voorkeur, maar als ik eerlijk ben heb ik nog nooit van La Laitiere gehoord voordat ik me in Het melkmeisje ging verdiepen, er zit dus ongetwijfeld een stukje succes achter het concept.
Maar wat vertelt het schilderij? Het melkmeisje is eigenlijk niet meer dan een simpele dienstmeid, of vrouw. Haar optrekje is simpel en wat armoedig. Vermeer is ooit begonnen met het schilderen van een schilderijtje op de achterwand, hier zijn kleine details nog van te zien, maar heeft later toch besloten dat het te rijkelijk zou ogen. Er is dus heel bewust gekozen voor de sobere omgeving. Het merk La Laitiere zet zich dus dienstbaar neer, met waarschijnlijk simpele producten. Ook laat het denken dat het een historie heeft.
In de tijd dat dit werk geschilderd werd was het gebruikelijk om de afbeelding te linken aan een uitspraak of gezegde. Er wordt gesuggereerd dat Vermeer met dit schilderij ‘matigheid’ heeft willen uitbeelden. Dit heeft wellicht te maken met het uiterlijk vertoon, De minimale meubilering en de dienstkleding, dienstmeid was een matig beroep. Maar ook het schenken van de melk wordt met mate gedaan.
Met deze kritische blik twijfel ik toch of het een geschikt beeld is voor een zuivelmerk. Al denkt het grote publiek natuurlijk niet meteen aan ‘matigheid’ bij het zien van dat plaatje.
