De online encyclopedieën geven meerdere definities voor kunst. Kunst is het maken van unieke creatieve dingen zoals schilderijen en andere grafische kunst, architectuur, beelden en andere beeldende kunst maar ook de aardigheid om iets uit te voeren, een bedrevenheid ergens in hebben, literaire kunstuitingen. Al met al is het moeilijk om precies vast te stellen wat kunst is. Dit komt doordat kunst zowel een psychologisch als een sociologisch maar ook een historisch en dus tijdsgebonden begrip is.
De waarde van kunst 1:
De meeste mensen leven in de veronderstelling dat de waarde van kunst wordt bepaald door wat de gek er voor geeft. Dit is echter absoluut niet het geval. Het eerste geval waaruit blijkt dat de waarde van kunst totaal niets te maken heeft met wat de gek er voor geeft maar dat de marktwaarde wordt bepaald door het feit dat de maker een kunstenaar is of niet. Ja, ik begreep dat eerst ook niet maar ik kwam dit te weten doordat ik met een vakantiekracht in de bloembollen werkte die op de kunstacademie studeerde. Ze had als afstudeerrichting boetseren en keramiek gekozen. Hiervoor moest ze een aantal afstudeer opdrachten vervaardigen. Ze vertelde enthousiast over de door haar uit klei vervaardigde organen potjes, bustes en fantasie zoogdieren. Voor de eindbeoordeling werden de door haar vervaardigde keramische kunstvoorwerpen in een speciale tentoonstellingsruimte van de kunstacademie tentoongesteld. Best eng, zei ik tegen haar, stel je voor dat iemand een kunstwerk van jou omstoot en het aan gruzelementen valt. Dat is verzekerd, zei ze. Oh, zei ik, dan zou ik er zelf voor zorgen dat iemand er één omstaat, dan heb je die alvast verkocht. Ja, zei ze, maar dan wel nadat ik geslaagd ben. Hoezo?, zei ik. Als ik nog niet geslaagd ben worden alleen mijn werkuren en het materiaal wat ik in mijn kunstwerk heb gebruikt vergoed maar als ik een gediplomeerd kunstenaar ben wordt mijn kunstwerk vergoed naar de werkelijke getaxeerde kunstwaarde. Dat is gek, zei ik. Ja zei ze, eigenlijk wel, als bijvoorbeeld die mooie buste nu kapot valt krijg ik nu, zonder diploma, ongeveer 900 euro. Als diezelfde buste echter op de grond valt als ik een gediplomeerd kunstenaar ben krijg ik waarschijnlijk zo’n 10.000 euro voor hetzelfde kunstwerk.
De waarde van kunst 2:
Stel je voor, jij levert mij een illegale dienst ter waarde van 100.000 euro. Hoe kan ik jou betalen zonder. Hoe kan jij mij betalen zonder problemen te krijgen met de fiscus. Laat jij nou net op een veiling toevallig een schilderij, waar ik, zodra jij het me laat zien, op slag verliefd op wordt, op de kop hebben getikt en voor 10.000 euro keurig per bank betaald betaalt hebben met een factuur erbij. Ik koop dat schilderij daarom meteen van jou voor 110.000 euro, ook keurig per bank met een factuur erbij. Jij hebt dus gewoon geluk en maakt 100.000 euro belastingvrije winst op het schilderij en ik heb mijn schuld van 100.000 euro aan jou betaald en 10.000 euro voor het schilderij. Het toeval wil dat ik ook nog 2.000.000 euro van iemand krijg en dat diegene ook op slag verliefd wordt op mijn schilderij en mij daar grif 2.010.000 euro voor betaald en daar ook een keurige factuur voor krijgt. Hij betaalt mij dus 2.000.000 voor mijn diensten en 10.000 voor het schilderij. Deze liefhebber kan het schilderij op vertoon van de factuur verzekeren voor de helft van de marktwaarde zijnde 1.000.000 en betaald daar keurig 5 jaar 100.000 euro premie voor. Dan wordt het schilderij gestolen, balen, balen, balen. De verzekering keert hem 1.000.000 uit en hij houdt na aftrek van de betaalde premie dus nog 500.000 , belastingvrij, over aan het schilderij waar hij mij 10.000 euro voor heeft betaald. De kunst is dus alleen om er zeker van te zijn dat het schilderij geen vervalsing is. De waarde van dit kunstvoorwerp wordt dus bepaald door het feit dat het onvervalsbaar is en niet of het enige schoonheidswaarde heeft.
Post scriptum:
Dit artikel berust niet op feiten maar is bedoeld als een poging om het feit te verklaren dat er zulke absurd hoge bedragen worden betaald voor soms oerlelijke kunstwerken.
