Hoe kun je nagaan of een onderzoek betrouwbaar is en of een risico reëel is? Er zijn een paar dingen die je in gedachten kunt houden wanneer je een bericht hoort of een verhaal leest over kanker.
Werd het onderzoek uitgevoerd op cellen, op mensen of opdieren?
Als een onderzoek op dieren of geïsoleerde cellen werd uitgevoerd, zullen wetenschappers meer werk verrichten om te weten te komen of een risicofactor mensen op dezelfde manier beïnvloedt. Een verhaal zou kunnen vermelden dat een chemisch product dat in een bepaald voedsel wordt gevonden kankercellen in een laboratorium kan doden, maar dit betekent nog niet dat als je veel van dat bepaald voedsel eet, dat dat je risico voor kanker zal verminderen.
Hoeveel mensen werden bestudeerd?
Hoe meer mensen er betrokken zjn bij een onderzoek, hoe nauwkeuriger het waarschijnlijk is. Zelfs onderzoek over honderd mensen worden beschouwd als kleinschalig en hun resultaten kunnen aan toeval toe te schrijven zijn. Voor complexe levensstijlfactoren zoals dieet, vereisen de onderzoeken vaak een paar duizend mensen om zinvolle resultaten te verkrijgen. Jammer genoeg is dit niet altijd mogelijk voor zeer zeldzame kanker.
Trekt een onderzoek dezelfde conclusie in vergelijking met eerdere analyses?
Als veel onderzoeken in één richting wijzen, dan is het waarschijnlijk, niettemin niet zeker, dat hun conclusies echt zijn. Eveneens, als vele studies in één richting wijzen en een ander onderzoek juist de tegenoverstelde richting wijst, zouden zijn resultaten een gelukje kunnen zijn.
Waar komt de informatie vandaan?
Normaal gesproken worden de analyses die wij hebben gelezen of gehoord vanuit de media uit documenten zijn genomen die in wetenschappelijke tijdschriften worden gepubliceerd. Deze documenten zijn gecontroleerd door andere deskundigen op dat bepaalde gebied alvorens zij worden gepubliceerd om ervoor te zorgen dat zij correct zijn. Dit wordt `peer review’ genoemd. Rapporten die niet ‘peer-reviewed’ zijn, zoals de meeste boeken, tijdschriften en websites, zouden voorzichtiger moeten worden genomen.
Kan er een andere verklaring zijn?
Als de wetenschappers een verband tussen een levensstijlfactor en kanker vinden, betekent dit niet dat de ene de ander veroorzaakt. Wetenschappers proberen verklaringen te vinden voor de verbanden die zijn hebben laten zien. Bijvoorbeeld, een onderzoek toonde aan dat onder gehuwde mensen, dat die mannen met de langste huwelijken het hoogste risico van prostaatkanker hadden. Maar dit betekent niet dat het huwelijk prostaatkanker veroorzaakt! De belangrijkste risicofactor voor prostaatkanker is een hoge leeftijd en de mensen met de langste huwelijken zullen ook hoogstwaarschijnlijk het oudst zijn!
Worden de statistieken ondersteund door biologie?
Het is niet genoeg voor wetenschappers om verband tussen levensstijlfactoren en kankerrisico te ontdekken. Zij moeten de biologische aspecten achter die verbanden ook begrijpen zoals zij het nu doen over roken. De wetenschappers hebben aangetoond hoe bepaalde chemische producten in sigaretten onze DNA kunnen beschadigen, en hoe deze schade tot kanker kan leiden. Deze bevindingen zijn ook te vinden in epidemiologische analyses en geeft een afdoend antwoord dat roken kanker veroorzaakt.
