De lichaamstemperatuur wordt de hele dag in de gaten gehouden en gelijk gehouden door het lichaam. Hoe doet het lichaam dit en wat heeft het set-point met de lichaamstemperatuur te maken? Daarnaast zullen we bespreken wat koorts is, hoe het ontstaat en wat de voordelen van koorst zijn.
Lichaamstemperatuur.
De lichaamstemperatuur wordt geregeld door feedbackmechanismen en bijna al deze mechanismen werken via temperatuur-regelende centra die gelokaliseerd zijn in de hypothalamus ( = een hersenklier ). Er zijn temperatuurdetectoren nodig in het lichaam die kunnen bepalen wanneer de lichaamstemperatuur ofwel te hoog ofwel te laag wordt en deze detectoren zetten dan de feedbackmechanismen aan om de lichaamstemperatuur weer aan te passen.
Set-point.
In de hypothalamus is een zogenaamd set-point ingesteld, dit is de temperatuur waar het lichaam naar streeft. Het set-point is de mens is ingesteld op een temperatuur van 37.1 graden Celcius. Alle temperatuurdetectoren controlen dus op een temperatuur van 37.1 en de temperatuur controle mechanismen zijn dus ook constant bezig de temperatuur van het lichaam gelijk te maken aan het set-point, of op het set-point te houden.
Koorts.
Bij koorts is het set-point in de hypothalamus verhoogt en zodoende verhoogt ook de lichaamstemperatuur. Hoe komt dit?
Veel eiwitten, afbraakproducten van eiwitten en sommige andere substanties, vooral lipopolysaccharide toxinen vrijgegeven door bacteriële celmembranen kunnen veroorzaken dat het set-point van de hypothalamische thermostaat omhoog gaat. Substanties of stoffen die dit effect veroorzaken worden pyrogenen genoemd.
Als het set-point wordt verhoogd in het hypothalamische temperatuur-regelende centrum dan worden alle mechanismen die de lichaamstemperatuur kunnen verhogen ingezet, inclusief warmtevasthouding en een verhoogde warmteproductie. Binnen een paar uur nadat het set-point is verhoogd nadert dan ook de lichaamstemperatuur deze nieuwe ingestelde waarde/temperatuur.
Is koort voordelig of nadelig?
Voor het bestrijden van ziekteverwekkers is koorts voordelig.
- Door de verhoging van de lichaamstemperatuur verhoogt het metabolisme van de lichaamscellen, hierdoor kunnen beschadigde cellen sneller herstelt worden.
- Door koorts versnelt het hartritme, de cellen die de ziekteverwekkers tegen gaan komen zo dus sneller op de juiste plek.
- Ziekteverwekkers gedijen slechter bij hogere temperaturen.
- Glucose is een goede voedingsbodem voor ziekteverwekkers, maar door de koorts wordt er geen glucose meer aangemaakt, dit is dus voordelig.
