Kinderen en slapen, do’s en don’ts.

Slaapproblemen bij kinderen, alle ouders krijgen er wel eens mee te maken. Vervelend voor ouder en kind. Maar wat als je kind iedere nacht uit bed wilt of het iedere avond een strijd is om je kind in bed te krijgen? Dan kan het voor ouders een ware last worden. Alle problemen zijn op te lossen, maar soms heb je als ouder een beetje hulp nodig. Dit artikel gaat over oorzaken en oplossingen van verschillende slaapproblemen. De tips kunt u toepassen zoals ze voor u en uw kind het beste werken, u bent tenslotte dé deskundige van uw eigen kind! 

Hoeveel uur moet uw kind slapen
Niet elk kind heeft evenveel behoefte aan slaap. Als uw kind ’s ochtends goed uitgerust wakker wordt krijgt hij genoeg slaap. Het gemiddelde aantal uren slaap per leeftijd:

• 0- 4 jaar: 14 uur,
• 4- 6 jaar: 12 uur,
• 7- 9 jaar: 11 uur,
• 10- 13 jaar: 10 uur,
• vanaf 13 jaar 8 uur

(te) vroeg wakker
Vaak worden kinderen ’s ochtends (te) vroeg wakker. Om te zorgen dat ze in bed blijven de volgende tips:

• Zorg voor een (bed)lampje op timer, stel de timer in op de tijd in dat je kind uit bed mag.
• Maak een beloningsysteem. Voor elke keer dat het je kind lukt om in bed te blijven krijgt het iets (bv een sticker), na een bepaalde tijd een grotere beloning, (bv. cadeautje, tijd om samen iets leuks te doen)
• Bouw de tijd langzaamaan op. Zo kan je kind wennen en is het makkelijker om iets te verdienen.
• Bedenk samen met je kind wat hem kan helpen om in bed te blijven totdat hij eruit mag.
• Leg je kind duidelijk uit wat je van hem verwacht.
• Vertel elke avond hoe laat hij de volgende ochtend uit bed mag.

Niet naar bed willen
Ga de strijd niet aan als je kind niet wil slapen. Boos worden en straffen heeft geen zin, dit is ook aandacht. Straf je kind niet door te zeggen: ‘Als je nu niet gaat slapen, krijg je morgen geen toetje.’ De straf is te ver weg en hierdoor kan het kind de gevolgen niet overzien. 

Zorg dat je alle smoezen voor bent. Dan kom je niet in de verleiding daar aan toe te geven.

Een vast slaapritueel helpt een kind bij het afbouwen van de dag en zorgt ervoor dat hij beter naar bed gaat. Een vaste bedtijd helpt bij het goed naar bed gaan. Voorbeeld van een bedritueel:

Drinken, Douchen/in bad,Tanden poetsen,plassen, Dag bespreken (in verhaal vorm), Verhaaltje voorlezen, Instoppen, welterusten wensen en weggaan zonder je kind toch nog even wat te laten vertellen, dit mag hij de volgende dag weer doen.

Er ’s nachts uit komen
Blijft je kind uit zijn bed komen? Dan is het belangrijk om hem consequent terug te leggen in zijn bed zonder verdere aandacht te geven. Ga niet in op smoezen. Zeg hoogstens dat het bedtijd is.

Als het een patroon wordt kun je dit doorbreken. Houd eerst met een slaapdagboek bij hoe het slapen gaat, wanneer en waarom je kind uit bed komt en hoe je zelf reageert. Hierdoor kun je een patroon ontdekken en dit gaan doorbreken. Denk eraan dat je totaal geen aandacht geeft. Soms helpt het om even in de buurt te blijven zodat je kind je hoort en zich niet alleen voelt.

De volgende tips kunnen helpen bij het goed naar bed gaan en ’s nachts in bed blijven:

• Zorg dat je kind zich prettig voelt op zijn kamer maar maak het ’s nachts niet te gezellig.
• Doe een klein lampje aan ter oriëntatie en zodat het niet te donker is voor je kind.
• Ga op het bed van je kind liggen en kijk of er niks is wat het kind angstig kan maken.

Mijn kind heeft een nachtmerrie
Tijdens het dromen verwerkt men de indrukken van de dag. Ook angsten en frustraties horen hierbij, de nachtmerrie. Wanneer uw kind soms een nachtmerrie heeft is er geen reden tot zorgen. Dit hoort bij de ontwikkeling.

Wat kan er voor zorgen dat mijn kind een nachtmerrie heeft?

• Drukke dag,
• Vermoeidheid / te weinig slaap,
• Koorts / ziekte,
• Te veel / te laat eten,
• Medicijn gebruik,
• Emotionele problemen.

Hoe kan ik mijn kind helpen?
Om het kind rustig te laten slapen zijn er een aantal dingen die u kunt doen. Het kind zal hier het beste in geloven wanneer hij / zij zelf met de oplossing komt. Ga daarom ook samen met uw kind in gesprek. Vul hierbij geen dingen in. Stel open vragen en laat uw kind praten.
Tips:

• Voor het slapen gaan alle boze dromen wegblazen.
• Iets om boze dromen op te vangen of een knuffel ter bescherming die de hele nacht bij het kind is.
• Samen met uw kind de droom een ander eind geven. (bv. Een toverstok de boze heks in een kikker te veranderen).

Kamer delen of niet? 

Wanneer kies je er niet voor?
Bij een te groot leeftijdsverschil.  

Een baby bij een ouder kind op de kamer leggen, vanwege de voedingen en het ’s nachts huilen.

Als een van je kinderen meer zorg nodig heeft.

Wanneer geef je ze weer een aparte kamer?

Vraag je kinderen individueel hoe ze het vinden om een kamer te delen. Als ze dit allebei niet leuk vinden zullen ze dit zeggen. Houd ze in elk geval niet bij elkaar in de hoop dat ze de beste vrienden worden. Wat afstand kan geen kwaad.

Wat doe je als je weinig keuze hebt?

Je kunt een afscheiding maken met een kamerscherm of een gordijn. Zo krijgen de kinderen wat meer privacy. Verdeel de kamer letterlijk in tweeën: dit versterkt hun eigen identiteit en zo ontwikkelen ze een eigen smaak.

Een hoogslaper zorgt voor meer ruimte en voor een eigen plekje waaronder je kind zijn speelgoed kan opbergen.

Wat doe je als de kinderen elkaar wakker houden?
Meestal gaat het om een kwartiertje kletsen en houden ze elkaar niet hele nachten wakker. Zeker als ze elke dag vroeg op moeten voor school raken ze het snel zat om iedere ochtend chagrijnig wakker te worden. Als ze bij het naar bed gaan nog druk zijn kun je zorgen dat de avond rustig eindigt. Laat de dag langzaam overgaan in rust. Dus geen cola, computerspelletjes of drukke tv-programma’s. 

Tegelijk of juist op aparte tijden naar bed?
Bij een klein leeftijdsverschil maakt het niet veel uit. Maar voor de oudste is het fijn om ook de privileges van de oudste zijn te hebben. Daarvoor is het dus beter om de oudste wat later naar bed te laten gaan of hem nog even te laten lezen. Al is het maar 10 minuten. Oudere kinderen hebben ook minder slaap nodig, als ze dan even laat naar bed gaan als de jongste zullen ze ’s ochtends heel vroeg wakker worden en naast je bed staan.

Wat doe je met kinderen die niet meer zonder elkaar kunnen?
Als kinderen alleen nog maar kunnen slapen wanneer de ander bij ze is, kun je dit afremmen door ze vaker uit logeren te laten gaan. Let er op dat wanneer ze erg close zijn, het oudste kind de jongste niet gaat bemoederen. De meeste kinderen zijn echter nog erg egocentrisch en zullen daarom niet snel de rol van troostende opvoeder op zich nemen.

Doorslapen
Bijna elke ouder krijgt er mee te maken: Je baby die niet doorslaapt. Doorslapen betekent dat je baby 5 uren voortdurend slaapt, van middernacht tot 5 uur ’s ochtends. Elke baby heeft echter zijn eigen ritme.

Tot vier maanden oud
Baby’s slapen in de eerste 2 maanden van hun leventje gemiddeld 16 tot 20 uur per dag. Rond de twee maanden krijgt het slaapritme meer structuur en slaapt je baby langer, ca. 6 uur achtereen. Een eigen slaapritme ontwikkelen baby’s de eerste vijf maanden. Baby’s kunnen nog geen verschil maken tussen dag en nacht. Het is belangrijk baby’s snel een dag/nachtritme aan te leren, zodat ze ’s nachts goed doorslapen. Zorg dat het overdag goed licht is en ’s nachts donker.

Vijf tot twaalf maanden
Rond deze tijd is er vaak sprake van een rustigere periode. Baby´s slapen ´s nachts wat vaker door. Overdag slapen baby’s meestal 3 keer.

• Zorg dat je baby voldoende eet en drinkt, dan slaapt de baby ’s nachts beter door.
• Een warm badje voor het slapen gaan kan helpen.
• Neem de tijd zodat je je baby rustig naar bed brengt.

Één tot 3 jaar
Veel kinderen hebben nog behoefte aan twee slaapjes per dag. Dit gaat geleidelijk over naar één. Soms willen baby’s van deze leeftijd niet slapen, omdat ze liever bij hun moeder willen zijn.

Algemene doorslaaptips:

• Leg je baby wakker in bed zodat hij zelf in slaap kan vallen.
• Leg je baby in bed als hij gaat slapen en niet in de box. Het bed is dan om te slapen en de box om te spelen.
• Zorg voor ritme en regelmaat. Je leert je baby ritme aan als je hem op vaste tijden laat slapen.
• Leg een shirt van jezelf in de wieg/bed. Zo ruiken ze een vertrouwde geur en vallen dan sneller in slaap.
• Let erop dat je niet elke keer je baby in slaap wiegt. Hierdoor wordt de baby afhankelijk van jou om in slaap te vallen.

Het is nooit te laat om je kind beter te laten slapen!