De ziekte van Ménière is een evenwichtstoornis die wordt genoemd naar de Franse dokter Prosper Meniere, die de ziekte in 1861 voor het eerst ontdekte. Hij noemde de ziekte een afwijking in het binnen oor (meer bepaald het evenwichtsorgaan).
Tot op vandaag is het een ongeneeslijke ziekte die veroorzaakt wordt door verschillende factoren zoals bv.: allergie, stress, zout, …
De ziekte kan verschillende dingen te weeg brengen zoals bv.: draaiduizeligheid, gehoorsdaling, oorsuizingen, …
Ongeveer 1 op 1000 mensen leidt aan de ziekte die voornamelijk optreedt tussen 30 en 50 jaar. Zowel mannen als vrouwen kunnen aan de ziekte lijden, maar vooral bij blanken komt de ziekte voor.
Bij ongeveer 40% van de patiënten komt de ziekte in een verdere levensfase bij beide oren voor.
Hoe de ziekte bij een patiënt echt ontstaat is nog altijd niet achterhaald. Men denkt dat de ziekte door verschillende factoren samen ontstaat.
Wat alle factoren veroorzaken en in welke mate is nog niet bekend. Wel bekend is dat alle factoren samen afwijkingen van het oor, stoornissen van het immuunsysteem en aandoeningen van de bloedsomloop (Migraine) veroorzaakt.
Iemand met de ziekte van Ménière reageert meestal normaal op prikkels. Het is dus al zeker geen neurologische ziekte.
Ook een hormonale ziekte wordt uitgesloten. De ziekte ligt niet aan de hersens of meer bepaald aan de hypofyse.
Het is dus een zintuiglijke stoornis. Prosper Ménière meent immers dat de ziekte voort komt vanuit het binnenoor. Hier ligt ook het evenwichtsorgaan. Vandaar de duizeligheid.
Aangezien de ziekte voor bijvoorbeeld gehoorverlies zorgt is het een zintuiglijke ziekte. Het gehoor is immers een zintuig.
Ook oorsuizingen slaan terug op het gehoor.
Ook het gehoor kan slecht reageren op bepaalde prikkels. Het kan bijvoorbeeld pijn doen in de oren als je een hoge toon hoort. Dit is dus duidelijk ook een zintuiglijke waarneming.
Al deze waarnemingen leiden dus duidelijk tot een zintuiglijke stoornis die de ziekte van Ménière is.
In het binnenoor zitten twee vloeistoffen die gescheiden worden door het membraan van Reissner. Bij de ziekte van Ménière is er een soort “lek” in dit orgaan waardoor er een verkeerd signaal gegeven wordt aan de hersenen. Dit leidt op zijn beurt tot duizeligheid. Ook de haarcellen in het slakkenhuis worde door deze lekkage aangetast wat leidt tot slechthorendheid en tinnitus (oorsuizingen).
Vroeger dacht men dat de lekkage wordt veroorzaakt door een overproductie of een slechte afvoer van stresshormonen. Dit zou voor druk zorgen op het membraam waardoor het scheurt. Nu denken wetenschappers dat de scheur veroorzaakt wordt door een virusinfectie of een immuunziekte.
Voorbeelden van zo’n factoren zijn:
- Allergie
- Stress
- Cafeïne
- Zout
- Alcohol
- Visuele stimuli (zichtbare indrukken) vooral bij:
- parallelle verticale lijnen
- straten of snelwegen met voorbijflitsende bomen of verlichtingspalen
- de rijen van de supermarkt
- sommige TV- of filmbeelden
- lange tijd ergens schuin naar kijken
- lange tijd naar iets boven ooghoogte kijken
- Veranderingen van de barometrische druk (luchtdruk)
- Suiker
- Orgasme
De concrete invloed van al deze factoren en in welke mate is nog niet duidelijk. Wel is bewezen dat de factoren samen een ernstigere scheur kunnen veroorzaken.
De ziekte van Ménière is een evenwichtsstoornis en wordt gekenmerkt door 3 symptonen :
- 1. Duizeligheid/Vertigo
- 2. Oorsuizen/ Tinnitus
- 3. Gehoorverlies
Daar kunnen eventueel hevige misselijkheid en braken bijkomen. Ook hoofdpijn, vermoeidheid en hyperacusis (extra gevoelig gehoor bij bepaalde geluiden) kunnen bij enkele patiënten optreden. In extreme gevallen worden mensen depressief van de stoornis.
- Verdere uitleg bij de 3 hoofd-symptomen:
- Duizelingen; we onderscheden hier 2 groepen:
- Milde Vertigo:
De patiënt is continue een beetje draaierig, maar kan zichzelf nog coördineren.
- Hevige Vertigo
De patiënt heeft dagelijks, maandelijks, jaarlijks,… een aanval. Deze aanval kan mild zijn, maar ook heel hevig. In dat laatste geval is de patiënt helemaal van de kaart. Men weet het verschil tussen boven en onder niet meer, gaat hevig zweten en moet continue braken. Bij sommigen kan dit zo erg optreden dat men gewoon omvalt ( = Tumarkin crisis ) . Ook het continue braken is geen pleziertje. Dit kan pijn doen, want ook na de aanval zal men moeten overgeven en als de inhoud van de maag eruit is, geeft men gal over. Na zo’n aanval wil de patiënt meestal voor een paar uur of zelfs dagen slapen.
- Oorsuizen en eventuele druk in het oor:
Men hoort geluiden zoals ruis of een zachte pieptoon. Als deze geluiden verergeren kan het een waarschuwing zijn voor een aanval.
Soms voelt je ook druk in het oor, dezelfde druk die je in je oor voelt als je op een vliegtuig zit.
- 3. Gehoorverlies:
Na een aanval is het gehoor gedaald. Dit kan nog herstellen. Naarmate de ziekte evolueert kan men ook blijvende gehoorschade oplopen aan 1 of beide oren.
Eigenlijk kunnen we stellen dat de symptomen van deze stoornis gelijk zijn aan de gevolgen van de stoornis.
Naast gehoorverlies, oorsuizingen en duizeligheid zijn ook constante draaiingen, braken en depressief worden ernstige gevolgen van de ziekte.
Mensen die een hevige vorm van deze stoornis hebben, kunnen geen gewoon leven meer lijden. Zij moeten immers constant rekening houden met eventuele aanvallen van Ménière die op elk moment van de dag kunnen voorkomen.
De ziekte van Ménière is spijtig genoeg niet te voorkomen, maar gaat soms wel na een paar jaar vanzelf terug weg. Je kan de aanvallen wel een beetje vermijden door bepaalde stoffen (bv. cafeïne) niet te gebruiken en door zo min mogelijk stress te hebben.
Je kunt de symptomen van de evenwichtsstoornis wel met medicijnen of bepaalde operaties verminderen, maar genezen is tot op vandaag onmogelijk.
Zoals hierboven vermeld is de ziekte niet te genezen, maar kan men wel de gevolgen inperken door onderstaande middelen:
- Medicijnen:
De meest voorkomende manier om de ziekte van ménière te behandelen is met medicijnen.
Je kan zoals de meeste mensen in Europa Betaserc gebruiken. Dit is een antihistamine of allergie remmend medicijn dat je alleen op doktersvoorschrift kan verkrijgen. De pillen hebben weinig of geen bijwerkingen. Sommige mensen nemen de pillen elke dag, anderen nemen ze alleen als ze zich slecht beginnen te voelen. Maar de tweede soort mensen moet er dan wel zeker rekening mee houden dat dit medicijn niet sterk genoeg is om een aanval te stoppen . Maar zelfs als je het medicijn elke dag inneemt is er nog geen garantie dat het een aanval zal voorkomen.
Hier in België is Betaserc vrij duur, maar je kan dezelfde pillen wel kopen bij een online apotheek uit Zurich (Zwitserland), waar de medicijnen maar half zo duur zijn.
In de V.S. wordt dit medicijn minder gebruikt omdat de dokters het niet mogen voorschrijven. Daar gebruiken ze dan weer steroïden of Valium, maar meestal Meclizine HCI of Scopolamine, zalven die tegen de misselijkheid op de huid aangebracht worden.
Er zijn ook veel patiënten die beter worden van homeopathische medicijnen (bv.: verteel).
Acupuncturisten hebben ook verschillende behandelingen om de symptomen onder controle te houden. Er is zelfs één acupuncturist die beweert dat hij de ziekte kan genezen met een zes-punts methode, maar dit is niet wetenschappenlijk bewezen.
Hij zegt zelfs dat als hij deze behandeling kan uitvoeren tijdens een aanval en dat hij de ziekte in één keer kan genezen. Je moet er wel rekening mee houden dat acupunctuur niet bij iedereen werkt.
Nog zoiets als acupunctuur is een behandeling met oorkaarsen waarbij ze je oren vrij proberen te maken met speciale kaarsen. Je moet hierbij wel rekening houden dat na de eerste behandeling de symptomen kunnen verergeren en pas bij de tweede of de derde behandeling kunnen verminderen of in uitzonderlijke gevallen opeens kunnen verdwijnen.
Bij sommige patiënten zit de ziekte maar in één oor. Die kunnen dan ook kiezen voor de gentamicine-therapie. Hierbij wordt het antibioticum gentamicine een aantal keer in het middenoor van het getroffen oor gespoten, waardoor de trilhaartjes in het evenwichtsorgaan vernietigd worden. Zo ga je voor de rest van je leven voort met slechts één evenwichtsorgaan dat er voor zorgt dat je je evenwicht kunt behouden.
- Operatieve ingrepen
Dit is een zeer risicovolle ingreep met weinig slaagkansen. Slechts 10 % van de patiënten is er beter van geworden en de meesten hebben er nog meer gehoorschade of zelfs doofheid aan overgehouden.
Voor elke operatie worden er verscheidene tests gedaan met een ORL-arts. Pas als ze weten dat de aanvallen echt niet op te lossen zijn door medicijnen of andere hulpmiddelen gaan de dokters dan uiteindelijk overwegen om te opereren. Bij deze operaties heb je twee grote soorten:
- Chemische labyrinthectomie (= chirurgisch wegnemen van labyrint):
Men mag deze operaties zeker niet onderschatten de patiënt heeft een lange revalidatie nodig om aan deze nieuwe omstandigheden te wennen, want één oor neemt al de taken van de twee oren op zich.
Bij deze ingreep wordt er een vloeistof, streptomycine, in het oor gebracht die het labyrint verwoest en giftig is voor het slakkenhuis, waardoor het lichaam zijn evenwicht stilaan terugvindt.
Deze operatie wordt alleen gedaan bij mensen die aan beide oren al aan gehoorverlies lijden en kan de gehoorschade wel nog verergeren.
Een tweede mogelijkheid is dat de dokters de vloeistof gentamicine in het oor spuiten. Deze vloeistof verwoest evenals streptomycine het labyrint, maar het verwoest ook de donkere cellen. Bij deze operatie is er meestal geen bijkomend gehoorverlies, waardoor de meeste mensen hiervoor kiezen.
- Endolymphatische sacculus operaties:
Een eerste mogelijke operatie is de sacculus (= deel van het evenwichtsorgaan) decompressie of druk verminderende ingreep. Hierbij boren ze een gedeelte van het been weg waardoor de sacculus vergroot. Het vrije gevoel na de operatie is meestal niet voor altijd daarom dat de dokters dan meestal nog buisjes in de oren steken om de resterende vloeistoffen te verwijderen.
Een tweede mogelijkheid is neurectomie. Hierbij wordt de vestibulaire tussen de hersenen en het labyrint doorgeknipt, waardoor de hersenen geen signalen meer ontvangen. Dit is een zeer riskante operatie en het gehoorverlies en het volle gevoel in het oor gaan nog altijd even hard door.
Soms kunnen een hoortoestel of een prismabril (= een bril die de wisselwerking tussen de ogen en de evenwichtsorganen beïnvloedt) ook al zeer veel doen.
